Angst = emotionele gesteldheid die wordt gekenmerkt door onaangename spanning en een
gevoel van vrees of bezorgdheid.
Angst is zinvol omdat het ons aanzet om bijvoorbeeld naar de dokter te gaan, of voorzichtig
te zijn. Angst wordt afwijkend wanneer het angstniveau niet in verhouding staat met de
dreiging van gevaar.
Angststoornis = psychische stoornis die zich kenmerkt door buitensporige of ongepaste
angstreacties.
Diagnose paniekstoornis: terugkerende onverwachte paniekaanvallen en vervolgens een
periode van ten minste een maand met de volgende verschijnselen
- Aanhoudende angst voor een volgende aanval of bezorgdheid over de gevolgen of
consequenties van de aanval (bijv. angst om de controle te verliezen).
- Significante maladaptieve veranderingen in gedrag, zoals het beperken van de
activiteiten of weigeren om het huis te verlaten of zich in de menigte te begeven uit
angst voor een nieuwe aanval.
Kenmerken paniekaanvallen:
Paniek aanval in zijn werking: kleine veranderingen in interne lichamelijke sensaties toe
schrijven aan ernstige onderliggende oorzaken (als hartaanval bijv.), dit roept angst op
angst activeert het sympathische zenuwstelsel, zet adrenalineklieren aan tot afscheiding
stresshormonen versterkt lichamelijke sensaties waardoor angst ook versterkt foute
attributies van lichamelijke sensaties versterkt de perceptie van dreiging vicieuze cirkel
die kan leiden tot paniekaanval.
Kortom enerzijds een combinatie van cognitieve en biologische factoren en foutieve
interpretaties van lichamelijke situaties. Anderzijds om fysiologische en fysieke reacties.
Aanleg paniek aanvallen (biologisch vs. Cognitief)
Biologische factoren:
- Genen kunnen een aanleg veroorzaken of het waarschijnlijk (maar niet zeker) maken
dat zich onder bepaalde omstandigheden een paniekstoornis of een andere
psychische stoornis zal ontwikkelen.
- Uitermate gevoelig alarmsysteem (moet nog nader onderzocht worden)
- GABA (remt neurotransmitters) heeft onvoldoende effect waardoor
neurotransmitters meer kunnen gaan vuren.
,Cognitieve factortoren:
- Angstgevoeligheid. Mensen die angstgevoelig zijn zullen meer angst krijgen bij een
dreiging van angst. Dit zal hun angst versterken waardoor ze in een vicieuze cirkel
terecht komen van steeds hevigere angst.
Behandelmethoden paniekstoornissen:
- Medicatie (antidepressiva). Keerzijde is dat mensen wanneer ze stoppen met
medicatie vaak een terugval hebben. Ze schrijven verbeteringen in hun toestand vaak
toe aan de medicatie ipv aan de innerlijke hulpbronnen. Daarom is de combinatie van
gedragstherapie en medicatie effectiever.
- Gedragstherapie (tegen foutieve attributies bijv.). Ze leren patiënten vaardigheden
om paniekaanvallen beter te hanteren zoals ontspanningsoefeningen. Daarnaast
worden ze blootgesteld aan situaties die voor de patiënten samen gaan met
paniekaanvallen. Hij helpt ze om in deze situaties anders te leren denken. Patiënten
leren catastrofale gedachten en verklaringen te vervangen door kalmerende
rationele alternatieven.
Fobie = een buitensporige irrationele angst voor iets. Bij een fobische stoornis overtreft de
angst elke realistische inschatting van gevaar.
Specifieke fobie = een aanhoudende excessieve angst voor een specifiek object of een
specifieke situatie die niet in verhouding staat tot het werkelijke gevaar dat deze objecten of
situaties opleveren.
- Ervaart extreme angst en fysiologische prikkeling wanneer hij/zij gevreesde object
tegen komt.
- Heeft sterk de neiging een dergelijke situatie te vermijden of er aan te ontsnappen.
- Wordt pas een fobie genoemd als de angst zo sterk is dat de manier van leven of het
functioneren significante klachten veroorzaakt.
Sociale angsten (sociale fobie) = de angst voor sociale situaties is zo intens dat ze geneigd
zijn om beangstigende situaties zo veel mogelijk te vermijden.
- Buitensporige angst voor een negatieve beoordeling door anderen.
- De angst om afgewezen, vernederd of in verlegenheid gebracht te worden.
- Bang om iets te doen of zeggen dat vernederend en/of beschamend is.
- Het gevoel hebben dat elke beweging die ze maken ze door duizend paar ogen wordt
gevolgd.
- De neiging om uiterst kritisch te zijn op hun eigen sociale vaardigheden en ze kunnen
volledig opgaan in het evalueren van hun eigen optreden in relatie tot anderen.
- Soms complete paniekaanval in sociale situaties.
, Agorafobie = angst om zich op open, drukke plaatsen te bevinden, ook wel angst voor de
marktplaats genoemd (bestaat zonder én met paniekaanvallen).
- Bang voor drukke winkelstraten, het oversteken van een brug, reizen met de bus
trein of auto, eten in een restaurant of soms zelfs het verlaten van het huis.
- sommige laten hun hele leven bepalen door de drang om angstige situaties te
vermijden en in sommige gevallen komen ze maanden of zelfs jaren lang hun huis
niet uit.
- Kan zich ontwikkelen tot de meest beperkende vorm van fobie.
Psychodynamisch perspectief fobieën.
Angst is een signaal dat gevaarlijke impulsen van seksuele of agressieve (moordlustige) aard
het bewuste dreigen binnen te dringen. Om deze bedreigende impulsen af te weren
mobiliseert het ego zijn afweermechanisme projectie. Bij een fobische reactie projecteert de
betrokkene de bedreigende impuls op het fobische object. Bijv. de angst voor messen komt
uit een impuls voor zichzelf pijn doen.
Leerperspectief fobieën.
Tweefactorenmodel = model dat de ontwikkeling van fobische reacties verklaart aan de
hand van klassieke en operante conditionering.
Dit model gaat ervan uit dat de angstcomponent van een fobie verworven wordt via
klassieke conditionering. Dat wil zeggen dat voordien neutrale objecten of situaties het
vermogen verwerven om angst op te roepen doordat ze gekoppeld worden aan
onaangename of aversieve stimuli. Bijv. Een kind dat schrikt van het geblaf van honden kan
een fobie ontwikkelen voor honden.
Leren door observatie: hierbij is geen rechtstreekse conditionering voor angst nodig. Leren
van het observeren van ouders of andere personen die angstige reactie tonen op een
stimulus kan de aanzet vormen tot het leren van een angstige respons.
Biologisch perspectief fobieën.
Er zijn bewijzen dat genetische factoren een rol spelen in de gevoeligheid voor bepaalde
typen angststoornissen, inclusief paniekstoornis en fobische stoornissen. Mensen met een
specifieke vorm van het gen vertoonden in reacties op angstige stimuli een grotere neurale
activiteit in de amygdala. De amygdala is een soort ‘emotionele computer’ die bepaalt of
stimuli een bedreiging of gevaar vormen.
Prepared conditioning: het doet vermoeden dat de evolutie in het voordeel werkte van
voorouders met een genetische aanleg om bang te zijn voor mogelijke bedreigende
objecten. Dit model zou kunnen verklaren waarom wij gemakkelijker bang worden voor
spinnen of hoogten.
Cognitief perspectief fobieën.
1. Overgevoeligheid voor bedreigende cues: mensen die tegenwoordig met een
specifieke fobie of een andere angststoornis worstelen hebben wellicht een zeer
gevoelig intern alarmsysteem meegekregen van onze voorouders waardoor ze nu
overgevoelig zijn voor bedreigende cues.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper verschierepien. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
