Samenvat
ting
Basisken
nis
geschied
enis
Noordhoff Uitgevers 3e
druk
,Inhoudsopgave
Hoofdstuk 1 Tijd van jagers en boeren (3000 v. Chr.).............................................................................2
Hoofdstuk 2 Tijd van Grieken en Romeinen (3.000 v. Chr. – 500 v. Chr.)...............................................6
Hoofdstuk 3 Tijd van monniken en ridders (vroege middeleeuwen: 500-100).....................................11
Hoofdstuk 4 Tijd van steden en staten (late middeleeuwen: 1000-1500)............................................15
Hoofdstuk 5 Tijd van ontdekkers en hervormers (Nieuwe geschiedenis: 1500-1600)..........................19
Hoofdstuk 6 Tijd van regenten en vorsten (nieuwe geschiedenis: 1600-1700)....................................23
Hoofdstuk 7 Tijd van pruiken en revoluties (nieuwe geschiedenis: 1700-1800)...................................27
Hoofdstuk 8 Tijd van burgers en stoommachines (nieuwste geschiedenis: 1800-1900)......................30
Hoofdstuk 9 Tijd van de wereldoorlogen en Holocaust (nieuwste geschiedenis: 1900-1945)..............35
Hoofdstuk 10 Tijd van televisie en computer (nieuwste geschiedenis: 1945-heden)...........................40
,Hoofdstuk 1 Tijd van jagers en boeren (3000 v.
Chr.)
Paragraaf 1 jagers-verzamelaars
1.1.1 migraties uit Afrika
1. De mens komt oorspronkelijk uit Afrika (4,4 miljoen jaar geleden)
2. De homo habilis vertrok vanuit Afrika naar Azië en Europa (1,7 miljoen jaar geleden)
- Europa: Neanderthalers (goed aangepast aan zeer koude klimaat)
3. Opnieuw verliet een mensensoort vanuit Afrika, dit keer de homo sapiens (ongeveer
100.000 tot 50.000 jaar geleden)
- Homo sapiens: verstandige mens
- Verspreide zich over alle werelddelen behalve Antarctica
- Konden zich sneller aanpassen aan de veranderde omstandigheden (de andere
mensensoorten niet en stierven uit)
1.1.2 de nomadische samenleving van jagers-verzamelaars
Jagen en verzamelen is voor de mensen de oudste vorm van bestaan ze leiden een
nomadisch bestaan, omdat ze steeds rondtrekken
- In het Amazonegebied van Zuid-Amerika komt het nog voor (door tropisch
klimaat een permanent groeiseizoen)
- Eerder kwam het altijd in Europa voor, want er was een sterk afwisselend klimaat
met sterk wisselende seizoenen (wintervoorraden aanleggen en rekening houden
met trekgedrag van de dieren waar ze op jaagden)
1.1.3 rendierjagers
IJstijden: perioden met extreme kou (13.000 jaar geleden verdween dat)
Na de ijstijd kwam het toendraklimaat: zomers een maximale temperatuur van 10
graden.
Toendra: gebied zonder bomen en begroeid met mos, gras en struiken leefden
rendierjagers (nomadische leefwijze, bleven in de zomer op de lage landen om
trekkende kuddes te onderscheppen. Het vlees, de huid en de botten werden
gebruikt als voedsel, kleding, tenten en gereedschap)
1.1.4 jagers en vissers
Temperatuur steeg:
1. Toendra veranderde in een bosrijk gebied
2. Rendieren trokken naar het hoge noorden
3. Er ontstonden visrijke meren, rivieren en beekjes
4. Jagers-verzamelaars hoeven niet meer ver te trekken (7.000 v. Chr.)
- In de lente werd veel gevist
- In de herfst werden noten en vruchten verzameld
, Paragraaf 2 de overgang van jagen en verzamelen naar landbouw
1.2.1 de Agrarische Revolutie
De eerste boeren leefden in het Midden-Oosten, in het gebied de vruchtbare halve maan
(10.000 jaar v.Chr.)
- Vruchtbare halvemaan: heuvelachtig gebied in het huidige Turkije, Irak, Libanon,
Israël en Syrië die ze inzaaiden met graan (in dit gebied 9.000 jaar v. Chr.
Ontstond de eerste agrarische samenleving)
Agrarische Revolutie
1. De boeren gingen de natuur naar hun hand zetten
2. De bevolking nam toe (omdat het voedsel toe nam)
3. Sommige mensen werden vrijgesteld van op het land werken en konden zich gaan
specialiseren (vb. ontwikkelen van nieuwe techniek)
4. Samenleving werd gelaagd en complex (hiërarchie met koningen, priesters, soldaten,
boeren en slaven)
Negatieve gevolgen ontwikkeling landbouw:
Boeren moesten meer tijd besteden aan het verkrijgen van voedsel dan jagers-
verzamelaars
De vroege vormen van landbouw leidde vaak tot erosie van de bodem
De afvalhopen werden een bron van ziekten
Ziektes die normaal alleen bij dieren voorkwamen werden overgedragen op mensen
(griepvirus, de pest, pokken en q-koorts)
1.2.2 de eerste boeren in West-Europa
De boeren moesten steeds hun landbouwgebied uitbreiden, hierdoor bereikten ze rond
5.300 v. Chr. West-Europa.
Bandkeramiekcultuur: vestigden zich in West-Europa op lössgrond (de naam komt van de
opvallende versiering in de vorm van een band op aardwerk)
Trechterbekercultuur (3.500 en 2.700 v. Chr.): ze maakten hunebedden, die werden
gebouwd door grote zwerfstenen die door de ijstijd er was gekomen (de naam komt door de
trechtervormige potten, bekers en schalen die samen met sieraden en wapens in een
hunebed werden meegegeven aan de overledenen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper anniekrutze. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,69. Je zit daarna nergens aan vast.