Dit is een samenvatting van de colleges en de voorbereidingen van het vak Taallab 1. Ook het boek Portaal is hierin samengevat en per bron staat de samenvatting eronder.
Domeinen
Binnen taal zijn er verschillende domeinen:
Receptief is betekenis geven aan klanken en tekens (lezen en luisteren)
Productief is zelf klanken en tekens produceren (spreken en schrijven)
Taal definiëren
1. Taal heeft een functie
a. Taal is een communicatiemiddel
Er is een zender, een boodschap en een ontvanger.
Het zakelijk aspect: de letterlijke betekenis van de zin
Het appellerend aspect: het doel dat de zender wilt bereiken
Het relationeel aspect: de relatie tussen zender en ontvanger
Het expressief aspect: een bepaalde indruk waarmee je iets zegt
b. Taal is een middel om greep te krijgen op de werkelijkheid
Je krijgt meer greep op de nabije werkelijkheid, de verderaf gelegen werkelijkheid
en op de abstracte werkelijkheid
Taal heeft een conceptualiserende functie: je kunt de werkelijkheid vangen in
concepten die je weergeeft in taal.
c. Taal is een expressiemiddel
Taal is een middel tot zelfexpressie. Je kan ook de wijze van spreken of schrijven
van een ander herkennen (van bijvoorbeeld een bekende schrijver).
2. Taal heeft een betekenis
Taal verwijst naar een werkelijkheid die buiten de taal ligt. Dat heet het semantisch
aspect, het houdt zich bezig met de relatie tussen teken en betekenis en kijkt in
hoeverre het teken de beschreven werkelijkheid adequaat weergeeft.
a. Woorden met een afhankelijke betekenis
Hetgeen waar deze woorden naar verwijzen is bekend (deze, hij)
Waar de woorden naar verwijzen moet voorafgaand al beschreven zijn
b. Lexicale woorden en afgeleiden daarvan
Woorden met een eigen betekenis, die niet afhankelijk is van de context waarin
het woord gebruikt woord (woorden als auto, kip, stoel, raam. Alle woorden
hebben een eigen betekenis die niet anders geïnterpreteerd kunnen worden)
c. Polysemie
Hetzelfde woord kan in verschillende contexten leiden tot een verschil in
betekenis. (Weet jij de weg naar Leiden? Mijn telefoon lag hier net nog, en is nu
weg. ‘Weg’ heeft zo twee verschillende betekenissen)
, Samenvatting Taallab 1
d. Homoniemen en synoniemen
Homoniemen zijn woorden met dezelfde klank en schriftwijze, maar hebben een
andere betekenis.
(geld)bank en (zit)bank
Synoniemen zijn woorden met (ongeveer) dezelfde betekenis, maar ze hebben
andere klanken (bijvoorbeeld auto – wagen)
3. Taal heeft een systeem
Klanken fonologische component
Betekenis van woorden/ zinnen semantische component
Opbouw van woorden morfologische component
Vorm van zinnen grammaticale/ syntactische component
Structuur van teksten tekstuele component
Functies van taal pragmatische component
Schriftelijke weergave van taal orthografie/ spelling
a. Fonologie (de spraakklank)
Klinkers (vocalen), tweeklanken (zoals ei, ooi,etc.) medeklinkers
b. Morfologie
Er zijn verschillende woordsoorten (zinsontleding), morfemen (kleine deeltjes van
een woord: huis-deur-tje-s), samenstellingen (meerdelig woord), afleidingen
(woorden met een affix), uitgangen (zoals bijvoorbeeld bij werkwoorden)
c. Syntaxis
Het redekundig ontleden van zinnen
d. Teksten
Een tekst kan op verschillende manieren geschreven worden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper renskevanschaik. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.