,H5 Emotions: thoughts about feelings
What are emotions?
Emoties zijn een subjectieve reactie op iets in je omgeving. Ze kunnen fijn of niet fijn zijn.
Naarmate kinderen ouder worden, leren ze niet alleen meer emoties te ervaren maar leren
te ook hun emoties te reguleren en emoties bij anderen te herkennen. Er zijn twee typen
emoties: primary emotions zijn angst, blijdschap, afkeer, verrassing, verdriet en interesse.
Secondary emotions zijn trots, schaamte, schuld, jaloezie, verlegenheid en empathie. Voor
deze secundaire emoties heb je eerst een zelfbewustzijn nodig voordat je ze kunt ervaren.
Why are emotions important?
Emoties hebben verschillende functies. Dankzij emoties kun je naar anderen communiceren
hoe je je voelt. Wanneer je goed emoties kunt uitdrukken en interpreteren ben je ook
effectiever in het oplossen van problemen. Als laatste heeft onze fysieke gezondheid effect
op onze emoties, maar onze emoties hebben ook effect op onze fysieke gezondheid.
Perspectives on emotional development
In dit deel worden drie perspectieven op de emotionele ontwikkeling besproken, namelijk het
biologische perspectief, het leerperspectief en het functionele perspectief.
Het biologische perspectief kan de simpele primaire emoties verklaren. Volgens de
structural view of emotions van Darwin zijn emoties geworteld in de evolutie en zijn ze
aangeboren en universeel voor iedereen. Dit wordt ondersteund door onderzoek waaruit
blijkt dat de gezichtsuitdrukkingen voor de verschillende emoties in alle culturen hetzelfde
zijn en dat blinde mensen dezelfde gezichtsuitdrukkingen vertonen voor de verschillende
emoties.
Het learning perspective verklaart individuele verschillen in het uitdrukken van
emotie. Dit perspectief stelt dat klassiek en operant conditioneren van invloed is op de mate
waarin kinderen bepaalde emoties uitdrukken. Als een kind dus wordt beloond met de
aandacht van zijn ouders wanneer hij vrolijk is, zal dat kind vaker vrolijk zijn. Ook kunnen
kinderen angstig worden voor dingen of dieren door middel van klassiek conditioneren.
Het functional perspective is van mening dat de functie van emoties is om ons te
helpen bij het bereiken van onze sociale en overlevingsdoelen. Onze doelen wekken
emoties op en die kunnen ons motiveren om naar deze doelen te werken. De feedback die
we van anderen krijgen is vaak ook in de vorm van emoties: een afkeurende blik
bijvoorbeeld. Onze emoties sturen ons gedrag, mede omdat herinneringen aan emoties
ervoor kunnen zorgen dat we bepaalde dingen wel doen en bepaalde dingen juist niet doen.
Development of emotions
Al tijdens de eerste levensmaand vertonen baby’s de primaire emoties. De primaire en
secundaire emoties zullen nu apart worden besproken.
Primaire emoties:
- Blijdschap zie je terug in het glimlachen en lachen van baby’s. Bij jonge baby’s zie je
reflex smiles, dit is glimlachen als reflectie van de interne staat van de baby. Pas na
drie of acht weken gaan baby’s glimlachen als respons op sociale stimuli. Je spreekt
, dan van social smiles. Uit onderzoek blijkt dat vanaf drie maanden oud baby’s een
speciale glimlach hebben met een speciale gezichtsuitdrukking die ze enkel tonen
aan hun moeder. Dit wordt een duchenne smile genoemd.
- Angst ontstaat in twee fasen. In de eerste fase, van drie tot zeven maanden oud,
ontwikkelen kinderen alertheid wat ze voelen in situaties die ze niet begrijpen. Vanaf
zeven of negen maanden, in de tweede fase, ervaren kinderen echte angst. De mate
waarin kinderen angst ervaren en in welke situaties kinderen angst ervaren wordt
beïnvloed door de angst die hun moeder ervaart. Kinderen gebruiken namelijk hun
moeder om te bepalen in welke situaties ze angst moeten ervaren en in welke
situaties er geen dreiging is. Kinderen doen dit door hun moeder te observeren, wat
je ook wel social referencing noemt. Een speciaal type angst wat je bij kinderen
vanaf 15 maanden ziet is separation anxiety. Dit is de angst die kinderen ervaren
wanneer hun verzorger ze alleen laat.
- Boosheid en de bijbehorende gezichtsexpressies vertonen baby’s pas vanaf twee of
drie maanden oud.
- Verdriet vertonen baby’s minder dan boosheid. Uit onderzoek blijkt dat kinderen
verdriet kunnen gebruiken om hun omgeving te beïnvloeden. Kinderen kunnen
bijvoorbeeld verdriet gebruiken om verzorging en liefde van hun moeder uit te lokken.
Secundaire emoties:
- Trots zie je vanaf ongeveer drie jaar oud, maar de emotie ontwikkelt zich nog tot 10
jaar oud. Om deze emoties te kunnen ervaren moet je je in de schoenen van
anderen kunnen verplaatsen en je eigen gedrag vanuit die positie beoordelen.
- Jaloezie zie je al bij kinderen van één jaar oud. De wijze waarop kinderen jaloezie
tonen verandert echter met leeftijd. Jonge kinderen raken gestresst, terwijl oudere
kinderen boos of verdrietig worden.
- Schaamte is een emotie die kinderen ook vanaf jonge leeftijd ervaren, zo ongeveer
vanaf 1,5 jaar oud. Ook bij deze emotie zijn er verschillen per leeftijd. Kinderen van
ongeveer zes jaar oud voelen zich schuldig in situaties zelfs wanneer zij niet de
controle hebben over de situatie omdat ze de situatie nog niet goed kunnen
begrijpen. Kinderen van 9 jaar oud kunnen dit wel en voelen minder schaamte
wanneer een situatie niet helemaal in hun handen lag.
- Empathie zie je al bij pasgeboren baby’s in de vorm dat zij beginnen met huilen
wanneer andere baby’s ook huilen. Pas aan het einde van het eerste levensjaar
maken kinderen onderscheid tussen zichzelf en andere baby’s, maar als iemand
anders huilt gaan ze verzorging voor zichzelf zoeken. Wanneer kinderen 14
maanden oud zijn proberen kinderen andere kinderen te helpen als het andere kind
bijvoorbeeld huilt. Vanaf 18 maanden bieden kinderen ook andere typen hulp aan,
zoals het halen van de moeder van het huilende kind.
Development of emotional understanding
Naast het uitdrukken van emoties is het natuurlijk ook belangrijk om emoties te kunnen
interpreteren en begrijpen. Baby’s beginnen met het leren om emoties te herkennen tijdens
de interactie met hun ouders tijdens de eerste levensmaanden. Baby’s leren bijvoorbeeld
blijdschap bij hun ouders te herkennen en hierdoor kunnen baby’s beloning ervaren.
Naarmate kinderen ouder worden, gaan ze emoties en de situaties die bepaalde emoties
uitlokken steeds beter begrijpen. Kinderen ontwikkelen dus emotional scripts. Je ziet
emotional scripts al bij kinderen van vier jaar oud, maar naarmate kinderen ouder worden
, worden deze scripts steeds complexer. Kinderen van vijf jaar oud kunnen enkel emoties met
duidelijke gezichtsuitdrukkingen voorspellen, kinderen van zeven jaar oud kunnen ook
emoties zonder gezichtsuitdrukkingen voorspellen (bijvoorbeeld jaloezie of bezorgdheid).
Een ander aspect van emotioneel begrip is het besef dat mensen meerdere emoties
tegelijk kunnen ervaren en dat deze emoties elkaar zelfs tegen kunnen spreken. Rond de
zes of zeven jaar oud begrijpen kinderen dat je twee gelijksoortige emoties kunt ervaren,
zoals blijdschap en trots, maar pas rond de tien of twaalf jaar oud begrijpen kinderen dat je
ook tegenstrijdige emoties tegelijk kunt ervaren, zoals blijdschap maar ook boosheid tegelijk.
Emotion regulation
Een belangrijk aspect van de emotionele ontwikkeling is de ontwikkeling van
emotieregulatie. De ontwikkeling van emotieregulatie begint al voor de geboorte, wanneer
kinderen hun duim in hun mond stoppen om te kalmeren. Naarmate kinderen ouder worden
leren ze nieuwe, effectievere strategieën om met hun emoties om te gaan. Hoe goed je in
staat wordt om je emoties te reguleren wordt mede bepaald door je temperament als baby.
Goede emotieregulatie is in verband gebracht met allerlei positieve uitkomsten later in je
leven.
Socialization of emotion
Denham (1998) heeft drie manieren bedacht waarop mensen de emoties van kinderen
socialiseren. (1) Mensen bieden modellen van emotional expressiveness. (2) Mensen
reageren op de emoties van kinderen en moedigen ze aan of juist af. (3) Mensen fungeren
als emotionele coaches door over hun eigen emoties en de emoties van anderen te praten.
Kinderen leren veel over emoties door hun ouders te observeren (denk terug aan
social referencing). Ook leren kinderen veel over emotieregulatie van hun ouders. Moeders
kunnen hun kinderen bijvoorbeeld leren om hun aandacht van de stress-stimulus af te
nemen.
Leeftijdsgenoten dragen ook bij aan de emotionele ontwikkeling van elkaar. Zij
socialiseren elkaars emoties namelijk. Als een kind bijvoorbeeld heel erg boos wordt, maar
dan negatieve feedback van de andere kinderen krijgt, zal hij niet zo snel nog eens heel erg
boos worden. Docenten spelen op dezelfde wijze een rol in de emotionele ontwikkeling van
kinderen.
When emotional development goes wrong
De emotionele ontwikkeling verloopt niet voor alle kinderen even goed. Het meest
voorkomende emotionele probleem bij kinderen is childhood depression. Deze diagnose kan
gesteld worden wanneer een kind geen interesse meer heeft in of geen plezier meer heeft in
activiteiten voor de afgelopen twee weken. Depressie hoeft niet per sé verdriet te betekenen.
Depressie kan zich ook uiten in geïrriteerdheid. Depressie verlaagt de eetlust en kan ook
een negatieve impact op je cognitieve capaciteiten hebben.
Depressie tijdens de jeugd kan verschillende oorzaken hebben. Vanuit biologisch
perspectief lijkt er een genetische kwetsbaarheid voor depressie te zijn. Vanuit sociale
invalshoek verhoogt een depressieve moeder de kans dat haar kind ook depressief wordt.
Depressieve moeders zijn namelijk minder goed in staat om bijvoorbeeld warm te
communiceren met hun kinderen. Verder kan afwijzing door leeftijdsgenoten een rol spelen.
