Leerdoelen:
Les 1a
Uitleg de begrippen holistische zorg, zelfmanagement en zelfredzaamheid
Holistische zorg = richten op de mens in totaliteit. Biologische, psychologische en sociale
componenten horen bij elkaar, ze zijn niet afzonderlijk van elkaar te zien.
Zelfredzaamheid = het vermogen van iemand om voor zichzelf te zorgen. Men kan problemen
oplossen en gaat zelfstandig door het leven, weet zichzelf te redden. Wordt gebruikt in thuis- en
ouderenzorg. Dagelijkse activiteiten: jezelf wassen, huis verzorgen, contacten behouden.
Zelfmanagement = dit gaat vooral om een goed leven hebben mét de ziekte. Hoe kan de chronische
ziekte ingepast worden in het dagelijkse leven.
De zes dimensies van positieve gezondheid
Positieve gezondheid
Oude definitie WHO: gezondheid is een toestand van compleet welbevinden, lichamelijk, psychisch
en sociaal. Dit betekent eigenlijk dat bijna niemand gezond is.
Nieuwe definitie Machteld Luber: Vermogen van mensen om met de fysieke, emotionele en sociale
levensuitdagingen om te gaan en zo veel mogelijk eigen regie te voeren. In deze visie is gezondheid
niet meer het domein van de zorgprofessionals, maar van ons allemaal. Het gaat om het vermogen
om met veranderende omstandigheden om te gaan.
Zes gezondheidsdimensies om het gezondheidswelzijn te meten:
- Lichaamsfuncties: medische feiten, medische waarnemingen, klachten, energie.
- Mentale functies en -beleving: cognitief functioneren, emotionele toestand, zelfrespect, gevoel
controle te hebben, zelfmanagement, veerkracht.
- Spiritueel: zingeving, doelen nastreven, toekomstperspectief, acceptatie.
- Kwaliteit van leven: welbevinden, geluk beleven, genieten, levenslust, balans.
- Sociaal maatschappelijke participatie: contacten, geaccepteerd worden.
- Dagelijks functioneren: ADL, werkvermogen.
,Levensfasen in grote lijnen
Levensfasen van de mens
Levensfase Leeftijd
Zuigeling 1 tot 1,5
Peuter 1,5 tot 4
Kleuter 4 tot 6
Kind 6 tot 12
Puber 12 tot 16
Adolescentie 16 tot 21
Jong volwassenheid 21 tot 25
Volwassenheid 25 tot 40
Rijpe volwassenheid 40 tot 65
Late volwassenheid 65 tot 85
Ouderdom 85+
Les 1c
Achtergrond en noodzaak EBP
Evidence Based Practice (EBP) = werken met wetenschappelijk bewezen methoden.
Het is op een gewetensvolle, expliciete en oordeelkundige manier gebruik maken van de nieuwste en
beste onderzoeken / bewijsmateriaal om de juiste zorg te bieden aan een zorgvrager. Daarbij houd je
ook rekening met de voorkeur en wensen van de zorgvrager. Dat betekent dus dat jij als
verpleegkundige bekwaam moet zijn in de nieuwste handelswijze. Anders zal je geschoold moeten
worden om bij te zijn in de nieuwe handelingen.
Drie even belangrijke klinsiche beslissingen:
1. Het beste beschikbare bewijs
2. De kennis en ervaring van de professional
3. De waarden en voorkeur van de individuele patiënt
Nut van EBP
- Hoge kwaliteit van zorg
- Kwalitatief handelen
- Ontwikkelen verpleegkundig beroep
- Verlagen zorglasten
- Voldoet aan verwachting patiënt
Verschil theorie, raamwerk, concept, visie, model en methode.
Visie = een kijk of mening van iemand op iets.
,Theorie = ideeën, een geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen die in onderlinge
samenhang worden beschreven. Het is een getoetst model ter verklaring van waarnemingen van de
werkelijkheid.
Concept = schetstheorie.
Model = manier van denken, een hulpmiddel om een wetenschappelijk onderwerp te beschrijven.
Raamwerk = een schematisch plan dat nog verder moet worden ingevuld.
Methode = een doordachte manier van handelen om een bepaald doel te bereiken.
Methodiek = het bevat meerdere methoden. Het verwijst naar het geheel van op theorieën
gebaseerde wijzen dat wordt gebruikt om een bepaald doel te bereiken.
Voorbeelden leefstijl-/risicofactoren
Leefstijlfactoren = de manier waarop een individu leeft op basis van zijn normen en waarden.
Bijvoorbeeld: roken, drinken, sporten.
Risicofactoren = factoren die een relatie hebben met het ontwikkelen van een ziekte of
gezondheidsproblemen.
Bijvoorbeeld: roken, erfelijkheid, ongevallen, hoge bloeddruk.
Les 2a
Beschrijven risico’s van onveilig seksueel gedrag
Een verpleegkundige gaat een professionele relatie aan met de zorgvrager, als hij probeert de
zorgvrager te helpen op basis van de normen en waarden van de zorgvrager zonder dat het
persoonlijk wordt voor de verpleegkundige.
De verpleegkundige handelt op basis van het verpleegkundig proces.
Preventie
Onveilig seksueel gedrag vergroot de kans op soa's, je kan besmet raken met het human
papiliomavrius (bepalende factor voor baarmoederhalskanker). Daarnaast kan het leiden tot een
ongewenste zwangerschap.
- primaire preventie = voorkomen van ziekten.
- secundaire preventie = vroeg opsporen en behandelen van ziekten.
- tertiaire preventie = mensen zijn ziek, niet meer te genezen, maar je kan er wel voor zorgen dat het
wordt afgeremd.
De meest voorkomende soa’s
Soa Oorzaak Verschijnselen Behandeling
Chlamydia Bacterie (Chlamydia Symptomen bij Een antibiotica kuur.
Trachomatis) vrouwen
• Pijn of een
branderig
gevoel bij het
plassen
• Pijn en
bloedverlies
, tijdens of na
het vrijen
• Bloedverlies
terwijl je niet
ongesteld bent
• Meer of
abnormale
vaginale
afscheiding
• Jeuk bij de
anus,
(bloederige)
afscheiding bij
de ontlasting
of diarree
• Erge pijn in de
onderbuik,
met of zonder
koorts
Symptomen bij
mannen
• Pijn of
branderig
gevoel bij het
plassen
• Afscheiding uit
de plasbuis,
vooral ’s
morgens
• Jeuk bij de
anus,
(bloederige)
afscheiding bij
de ontlasting
en diarree
• Pijn in de
balzak
Gonorroe Bacterie Symptomen bij Antibiotica kuur
mannen
• Pijn of
branderig
gevoel bij het
plassen
• Afscheiding uit
de plasbuis,
vooral
’smorgens. Dit
heet een
druiper.
• Jeuk bij de
anus,
(bloederige)
afscheiding bij
de ontlasting
en diarree