Psychiatrie
Stemmingsstoornissen
= langdurige ontregelingen van de gemoedstoestand waarbij sprake is van intense
toestanden van neerslachtigheid of overmatige opgewektheid
Normofoor: normale stemming
Disfoor: sombere stemming
Eufoor: erg vrolijke stemming
Depressieve stoornis
= gemoedstoestand met een ernstig gedrukte stemming
Symptomen
o Sobere stemming gedurende het grootste gedeelte van de dag
o Duidelijk interesseverlies of vermindering van het beleven van plezier
o Significant gewichtsverlies zonder dieet of verminderde eetlust (of andersom)
o Bijna dagelijks inslaapproblemen of neiging tot overmatig slapen
o Geremdheid of verhoogde prikkelbaarheid
o Moeheid of verlies van energie
o Gevoelens van waardeloosheid of buitensporige of onterechte schuldgevoelens
o Verminderd vermogen tot nadenken, concentratiegebrek of besluiteloosheid
o Terugkerende gedachten aan de dood, suicide gedachten, plannen of pogingen
Oorzaken
Biologisch: erfelijkheid, onderliggende ziekten (hersenaandoening, hartinfarct, traag
werkende schildklier), tekort aan neurotransmitters (serotonine), verhoogd cortisol ->
stress
Psychologisch: persoonlijkheid, negatief denkschema, faalangst, weinig zelfvertrouwen
Sociaal: life events (verlies), opvoedings –en omgevingsfactoren, mishandeling,
verwaarlozing, klein sociaal netwerk
Behandeling/begeleidingsmogelijkheden/interventies
Biologisch: farmacotherapie (medicatie), lichttherapie (wit kunstlicht voor depressies die
samenhangen met het winterseizoen), elektroconvulsietherapie (ECT), slaapdeprivatie
(wakker houden)
Psychosociaal: cognitieve gedragstherapie, mindfullness (bewustwording en acceptatie
van ervaringen), psychosociale interventies en interpersoonlijke therapie (steungevende
en activerende gespreksvoering voor sociaal functioneren)
, Taak SW-er
o Signaleren van symptomen
o Ondersteuning van het netwerk en betrekken van het netwerk
o Observeren en rapporteren van de bijwerkingen van medicatie
o Psycho-educatie en voorlichting
o Coördinatie van zorg
o Aanleren van copingvaardigheden
Basishouding en bejegeningsstijl
o Acceptatie en respect
o Empathie en vertrouwelijkheid
o Echtheid
o Transparantie en gelijkwaardigheid
o Stem af op de client en streef naar herstel en autonomie. Wees directief als dat
nodig is en laat de client copingsmogelijkheden en meespelende factoren en de
gemoedstoestand zien
Persisterende depressieve stoornis (dysthymie)
= toestand waarin de stemming neerslachtig en gedrukt is, maar de symptomen en
klachten verschillen in ernst en beloop. De stemmingsklachten zijn minder uitgesproken,
maar chronisch van aard
Bipolaire stoornis
= manie of een afwisseling van episoden met voornamelijk manische danwel depressieve
symptomen
Hypomanie: minstens 4 dagen achtereenvolgend met milde symptomen van manie, geen
sociaal disfunctioneren
Manie: eufore stemming
Symptomen
o Minstens een week abnormaal en persisterend verhoogde, expansieve of
prikkelbare stemming
o Opgeblazen gevoel van eigenwaarde of grootheidsideeën
o Afgenomen behoefte aan slaap
o Spraakzamer dan gebruikelijk of spreekdrang
o Gedachtevlucht of de subjectieve beleving dat gedachten jagen
o Verhoogde afleidbaarheid
o Toename van doelgerichte activiteit of psychomotorische agitatie
o Overmatig bezig zijn met aangename activiteiten met een grote kans op pijnlijke
consequenties
o Impulsiviteit
o Denken en spraak gaat verneld en onsamenhangend of verhoogd associatief
