Themakatern Het Midden-Oosten
Honderd jaar brandhaard van de wereldpolitiek
Hoofdstuk 1. De nadagen van het Ottomaanse Rijk
Verval, verdeling, vernieuwing 1870-1923
Deelvraag: Welke langetermijnproblemen vloeiden voort uit de liquidatie van het
Ottomaanse Rijk aan het eind van de Eerste Wereldoorlog?
H1 De nadagen van het Ottomaanse Rijk
Vanaf 18e eeuw raakte het Ottomaanse rijk in verval. Dit had diverse oorzaken:
● Technologische achterstand op het Westen. Conservatieve geestelijken verzetten
zich tegen elke vorm van modernisering, ook tegen de komst van de drukpers! Voor
Atatürk dé reden om een seculiere staat te stichten.
● De opkomst van Rusland die de Ottomanen terugdrongen en vrije toegang kregen tot
de Bosporus en de Dardanellen.
● Ten tijde dat de wereldeconomie ontstond raakte het Rijk economisch op
achterstand. Geen producten om deel te nemen aan die wereldeconomie,
● Sultans uit de 18e en 19e eeuw waren slechte bestuurders. Harem belangrijker dan
hun rijk.
● Opkomend nationalisme onder volken in Ottomaanse Rijk: Grieken, Roemenen,
Bulgaren en Serven riepen onafhankelijkheid uit
● Ook Noord-Afrika ging verloren doordat Westerse mogendheden volop in de race
waren tijdens het modern imperialisme. Hun rijk uitbreiden met koloniën,
invloedssferen en steunpunten. Het Suezkanaal was zo’n strategisch punt. De Britten
kregen dit in handen, terwijl de Fransen hun invloed uitbreiden in West-Afrika, Syrië
en Libanon. Italië veroverde Libië.
, Twee ontwikkelingen die er voor zorgden dat het Midden-Oosten in de spotlights kwam te
staan:
1. Suezkanaal. Dit kanaal zorgde voor een snellere verbinding naar Azië. (8000
kilometer korter) GB kreeg dit kanaal in handen doordat de Egyptische heerser in
geldnood raakte en zijn aandelenpakket verkocht aan GB.
2. Olie. De opkomende auto-industrie had brandstof nodig. GB investeerde in
olie-concessies in Irak en Iran, Later ging de VS ook deelnemen.
Onder de Turken ontstond het nationalisme: de Jong-Turken genoemd. Zij streefden naar
modernisering om de Westerse landen tegen te houden in hun overheersing van het gebied.
In hun land geen plaats voor andere nationaliteiten, turkificatie moest desnoods met dwang
uitgevoerd worden. In 1908 pleegden zij een staatsgreep en gingen hun beeld uitvoeren. De
turkificatie leidde tot onderdrukking van Armeniërs (Armeense genocide van 1915) en van
Arabieren (arabisme kwam op).
Tijdens de Eerste Wereldoorlog kozen de Jong-Turken de kant van
Duitsland/Oostenrijk-Hongarije en leden verliezen tegen de Geallieerden. De aanleiding van
de Armeense genocide ontstond toen de Turken de christelijke Armeniërs ervan verdachten
de zijde van de Russen te kiezen in het conflict. Deze genocide staat ook wel bekend als de
Eerste Holocaust.
De Eerste Wereldoorlog zorgde voor de verdeling van het Midden-Oosten. Britten gingen
steun zoeken bij de Arabieren. Ze beloofden hun een eigen Arabisch rijk als het Ottomaanse
Rijk zou verliezen. De Arabieren hielden zich aan hun belofte en kwamen in opstand, de
Britten hielden zich niet aan hun belofte. Zij sloten in 1916 de Sykes-Picot-overeenkomst
met de Fransen waarin zij beiden het Midden-Oosten zouden beheren. Fransen kregen
Syrië en Libanon en de Britten het gebied van Palestina tot aan Irak (zei bron 11). Dit werd
bevestigd in het Verdrag van Sèvres. De Arabische rijken werden mandaatgebieden en
kwamen onder toezicht van de Volkenbond/lees GB en Frankrijk Arabische leiders waren
teleurgesteld en dit wakkerde de haat tegen het Westen aan.
Turkije werd o.l.v. Mustafa Kemal een zelfstandige republiek. Zijn beleid was gericht op
modernisering, secularisering en nationalisme. De Koerdische minderheid werd zwaar
onderdrukt. Het beleid van Atatürk is te vergelijken met een fascistische dictatuur; er werd
maar één partij toegestaan, persoonsverheerlijking, beleid werd gedwongen doorgevoerd.
Veel conservatieve krachten hielden niet van modernisering die te veel gericht was op de
westerse cultuur.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joeyson02. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.