Hogeschool Rotterdam, Gemeente Vlaardingen
Veerkracht &
Verbondenheid
Een onderzoek naar eenzaamheid onder jong
volwassenen in Vlaardingen
Onderzoeksverslag
Opleiding: Maatschappelijk werk en Dienstverlening
Cursus: Afstuderen MWDAFS03RV
Student: Michelle Havermans- van Triet 0838249
Afstudeerbegeleider: Rinus Feddes
Opdrachtgever: Helma Kersten
,Voorwoord
Voor u ligt het onderzoeksverslag "Veerkracht en verbondenheid; een onderzoek naar
eenzaamheid onder jong volwassenen in Vlaardingen". Het onderzoek richt zich op jongeren
tussen de achttien en vijfentwintig jaar, wonend in Vlaardingen. Het onderzoek is
geschreven in het kader van de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening aan de
Hogeschool Rotterdam.
In 2015 heb ik, de onderzoeker, een auto ongeluk meegemaakt. Ik zat samen met mijn
vriend in de auto. De auto is in de slip geraakt en tegen een lantaarnpaal tot stilstand
gekomen. Ik kwam hierdoor thuis te zitten met een gebroken sleutelbeen en een paar
gebroken ribben, mijn vriend brak hierbij zijn nek. Ondanks het hebben van vele sociale
contacten (actief lid bij een voetbal vereniging en een groot sociaal netwerk bestaande uit
familie, vrienden, collega's en schoolgenootjes) heb ik mij in deze periode erg alleen gevoeld.
Ik kon moeilijk voor mijzelf zorgen en ging tijdelijk weer bij mijn ouders inwonen. Hier zat ik
dagen op de bank; starend naar de televisie afgewisseld met af en toe een dutje. In deze
periode kreeg ik eigenlijk geen visite en als er visite kwam, waren het vooral de vrienden en
familie van mijn vriend. Ook via WhatsApp of sociale media was het stil.
Toen ik hersteld was van mijn verwondingen ben ik zelf weer contact gaan leggen met mijn
vrienden. Zij gaven aan zich stil te hebben gehouden omdat ze mij de tijd en ruimte wilde
geven om lichamelijk te herstellen. Voor mij was dit echter een pijnlijke periode waarbij ik
juist de steun en aanwezigheid van mijn vrienden nodig had.
Ik denk nog vaak terug aan deze periode. Door deze gebeurtenis ben ik meer waarde gaan
hechten aan mijn sociale netwerk en betekenisvolle relaties en is ook mijn interesse voor dit
onderwerp ontstaan. Het was voor mij voor het ongeluk namelijk moeilijk te bedenken dat
men, ondanks het hebben van een groot sociaal netwerk, zich eenzaam kon voelen. Zelf had
ik tot dit moment namelijk nooit echt gevoelens van eenzaamheid ervaren.
Via deze weg zou ik graag mijn dank willen uiten voor de goede begeleiding en
ondersteuning vanuit mijn afstudeerbegeleider. Daarnaast wil ik alle respondenten
bedanken die mee hebben gewerkt aan dit onderzoek, want zonder jullie zou dit onderzoek
niet tot stand zijn gekomen.
Veel leesplezier gewenst,
Michelle Havermans
2
,Summary
In the Social Domain Zuid-Holland Zuid partnership, Rotterdam University of Applied
Sciences works together with Hogeschool InHolland, seven municipalities, various care and
welfare organizations, residents, volunteers and social entrepreneurs. They work together
on research themes related to changes in the social domain. The municipality of Vlaardingen
is part of the workshop.
Since January 2015, there have been four neighbourhood social support teams in
Vlaardingen. Professional help and care providers work in these neighborhood social support
teams, together with other help and care providers from the neighborhood, such as doctors,
schools and voluntary organizations. The goal is to support people who cannot take care of
themselves properly. The aid workers of these neighborhood social support teams say that
they receive signals of loneliness during their contact with the young adults from the
neighborhood. In order to provide insight into these signals, a study was carried out on
loneliness among young adults between the ages of eighteen and twenty-five in Vlaardingen
on behalf of Helma Kersten, senior account holder of the municipality of Vlaardingen.
The aim of this study is therefore to conduct a descriptive study of loneliness in general and
create a better insight into the experiences of young adults between the ages of eighteen
and twenty-five in the municipality of Vlaardingen when it comes to loneliness.
By means of literature research, filling in a loneliness scale and conducting semi-structured
interviews among young people and care providers, the following question has been
answered:
"How can the social workers of the Vlaardingen district teams
recognize loneliness in young adults aged eighteen to twenty-five ? "
The main conclusions are:
- In order to recognize loneliness in young adults, the target group must first be reached.
- Having a relationship of trust is necessary in contact with young adults in order to recognize
signs of loneliness; in addition, not all signs of loneliness can be recognized.
- Everyone experiences loneliness in his or her own way, so the needs that arise from this are
different. This means that the approach to loneliness requires customization. Examples of
signs of loneliness that are given are: reduced self-care, weariness, poor physical condition,
lack of or limited skills with regard to establishing and maintaining contacts, sadness and
insecurity.
3
, Samenvatting
In de werkplaats Sociaal domein Zuid-Holland Zuid werkt de Hogeschool Rotterdam samen
met de Hogeschool InHolland, zeven gemeenten, verschillende zorg- en welzijnsorganisaties,
bewoners, vrijwilligers en sociaal ondernemers. Zij werken samen aan onderzoeksthema's
welke verbonden zijn met veranderingen in het sociaal domein. De gemeente Vlaardingen
maakt deel uit van de werkplaats.
Sinds januari 2015 zijn er in Vlaardingen vier sociale wijkteams. In deze wijkteams werken
professionele hulp en zorgverleners, samen met andere hulp en zorgverleners uit de wijk
zoals bijvoorbeeld artsen, scholen en vrijwilligersorganisaties. Het doel is het ondersteunen
van mensen die zichzelf niet goed kunnen redden. De hulverleners van deze wijkteams
benoemen, tijdens hun contacten met de jong volwassenen uit de wijk, signalen van
eenzaamheid te ontvangen. Om deze signalen inzichtelijk te maken is er in opdracht van
Helma Kersten, senior accounthouder van de gemeente Vlaardingen, onderzoek verricht
naar eenzaamheid onder jong volwassenen in de leeftijd van achttien tot vijfentwintig jaar in
Vlaardingen.
Het doel van dit onderzoek is dan ook het uitvoeren van een beschrijvend onderzoek naar
eenzaamheid in het algemeen en het in kaart brengen van de ervaringen van jong
volwassenen van achttien tot en met vijfentwintig jaar in de gemeente Vlaardingen als het
gaat om eenzaamheid.
Door middel van literatuuronderzoek, het invullen van een eenzaamheidsschaal en het
afnemen van semigestructureerde interviews onder jongeren en hulpverleners, is er
antwoord gegeven op de vraag:
“Hoe kunnen de hulpverleners van de wijkteams Vlaardingen
eenzaamheid bij jong volwassenen van achttien tot vijfentwintig jaar herkennen?"
De belangrijkste conclusies zijn:
- Om eenzaamheid bij jong volwassenen te kunnen herkennen, moet eerst de doelgroep
bereikt worden.
- Het hebben van een vertrouwensband is noodzakelijk in het contact met de jong
volwassenen om signalen van eenzaamheid te kunnen herkennen; daarnaast zijn niet alle
signalen van eenzaamheid te herkennen.
- Een ieder beleeft en uit de eenzaamheid op zijn of haar eigen manier, de behoeften die
hier uit voortvloeien zijn dus verschillend. Dit maakt dat de aanpak van eenzaamheid om
maatwerk vraagt. Voorbeelden van signalen van eenzaamheid die worden gegeven zijn:
verminderde zelfzorg, vermoeidheid, een slechte fysieke conditie, het gemis aan- of het
hebben van beperkte vaardigheden met betrekking tot het leggen en onderhouden van
contacten, somberheid en onzekerheid.
4
