Hoofdstuk 1
Psychologie = De wetenschap van het gedrag en de psychische
processen van het individu.
Sociale psychologie = De wetenschap die bestudeert hoe de gedachten,
gevoelens en gedragingen van mensen worden beïnvloed door de echte of
denkbeeldige aanwezigheid van anderen. Kern: sociale invloed = We
worden allemaal beïnvloed door andere mensen.
Rechtstreekse pogingen tot sociale beïnvloeding: reclame’s,
verkiezingscampagnes etc.
Mensen zijn zich vaak niet bewust van de redenen achter hun eigen
reacties en gevoelens.
Empirische methode = Op waarnemingen en/of onderzoek gebaseerde
methode voor het toetsen van hypothesen.
Wetenschappers hebben het doel om objectieve antwoorden te vinden op
vragen. Om deze te kunnen beantwoorden, moeten sociaal psychologen
eerst een schatting doen op basis van onderbouwde aannames =
hypothese
De sociale psychologie onderscheidt zich omdat ze zich niet zozeer bezig
houdt met sociale situaties in een objectieve betekenis, maar doordat ze
zich in eerste instantie richt op de manier waarop mensen beïnvloedt
worden door hun interpretatie, of consult, van hun sociale omgeving.
Een groot deel van het sociaal psychologisch onderzoek richt zich op
determinanten van gedachten, gevoelens en gedragingen van mensen
= Bepalende factor in een ontwikkeling of toestand.
Als persoonlijkheidspsychologen proberen sociaal gedrag te verklaren,
concentreren ze zich over het algemeen op individuele verschillen =
Die aspecten van de persoonlijkheid die mensen onderscheiden van
anderen.
Voor sociaal psychologen is het analyseniveau: het individu in de context
van een sociale situatie.
(Zie tabel 1.1 blz 10)
Fundamentele attributiefout = Neiging om de mate waarin iemands
gedrag wordt veroorzaakt door de rol van persoonlijke eigenschappen en
,andere interne factoren te overschatten en de rol van externe,
situationele factoren te onderschatten.
Als we gedrag op attributieve manier in termen van persoonlijkheid
verklaren, kan ons dat een onterecht gevoel van veiligheid geven.
Behaviorisme = Een stroming die in gang werd gezet door B.F. Skinner.
Deze stroming in de psychologie verdedigt de stelling dat alle gedrag
verklaard kan worde aan de hand van beloningen en straffen in de
omgeving van het organisme en dat het niet nodig is om er subjectieve
zaken als denken en voelen bij te betrekken.
Nadruk op constructen, de manier waarop mensen de sociale situatie
interpreteren, vormt de basis van een benadering genaamd de
gestaltpsychologie. De stroming onderzoekt hoe mensen de fysieke
wereld waarnemen en stelt dat we de subjectieve manier moeten
onderzoeken waarop een object in de geest van de mensen verschijnt, in
plaats van de manier waarop de objectieve, fysieke eigenschappen van
het object een geheel vormen. Je moet je richten op de fenomenologie
van de waarnemer, op hoe een object op hem of haar overkomt, in plaats
van op de afzonderlijke objectieve elementen van het object.
In de loop van de jaren hebben sociaal psychologen ontdekt dat twee
motieven van essentieel belang zijn: de behoefte aan een positief
zelfbeeld en de behoefte om de wereld nauwkeurig waar te nemen.
De meeste mensen hebben een sterke behoefte aan een positief
zelfbeeld, dat wil zeggen dat ze zichzelf willen beschouwen als goed,
competent en beschaafd.
Een positief zelfbeeld kan ervoor zorgen dat iemand zijn acties
rechtvaardigt en er niet van leert.
Sociale cognitie = Hoe mensen denken over zichzelf en de sociale
wereld: specifieker: hoe mensen sociale informatie selecteren,
interpreteren, herinneren en gebruiken om oordelen te vormen en
beslissingen te nemen.
Naïef realisme = De meeste mensen geloven dat zij dingen accuraat
waarnemen.
, Hoofdstuk 3
Mensen zijn bijzonder goed in sociale cognitie = Hoe mensen denken
over zichzelf en de sociale wereld: specifieker; hoe mensen sociale
informatie selecteren, interpreteren, herinneren en gebruiken om
oordelen te vormen en beslissingen te nemen. Maar toch hebben sociaal
psychologen hebben ontdekt dat we de neiging hebben om een paar
fascinerende fouten te maken.
Twee typen sociale cognitie:
1. Automatische sociale cognitie: Duidt op een manier van denken
die snel en automatisch is.
2. Gecontroleerde sociale cognitie: Ergens bij stilstaan en
nadenken over beslissingen.
Automatisch denken is een onbewust, onopzettelijk, onwillekeurig
proces dat geen inspanning kost; reflexen, impulsen en gewoontegedrag.
Automatische denken helpt ons nieuwe situaties te begrijpen, doordat we
ze in verband kunnen brengen met eerdere ervaringen. We gebruiken
schema’s = Mentale structuren waarmee we onze kennis over de sociale
wereld organiseren. Deze mentale structuren beïnvloeden vervolgens de
informatie die we opmerken, waarover we nadenken en die we ons
herinneren. Schema's zijn zeer nuttig, omdat ze mensen helpen
informatie over de wereld te ordenen, maar ze zijn problematisch
wanneer ze resulteren in selffulfilling prophecy's.
Hoewel iedereen schema's gebruikt om de wereld te begrijpen, wordt de
invloed van die schema's beïnvloed door de cultuur waarin mensen leven.
Script = Een schema over een specifieke gebeurtenis.
Toegankelijkheid = Mate waarin schema’s en concepten zich op de
voorgrond van ons bewustzijn bevinden waardoor het waarschijnlijker is
dat we ze gebruiken bij onze oordelen over de sociale wereld.
Twee soorten toegankelijkheid:
1. Schema’s zijn constant actief en gereed voor gebruik bij het
interpreteren van ambigue situaties.
2. Schema’s kunnen tijdelijk toegankelijk zijn, omdat het bijvoorbeeld
gerelateerd is aan een doel wat we op dat moment hebben.
Priming = Het proces waarbij recente ervaringen de toegankelijkheid van
een schema, kenmerk of concept verhogen.
Een gedachte kan pas als primer fungeren, oftewel invloed uitoefenen op
onze indruk van de sociale wereld, als die zowel toegankelijk als
toepasselijk is.
