ONTWIKKELINGS PSYCHOLOGIE
- ROBERT S. FELDMAN 7E EDITIE -
Ontwikkelen en opvoeden
- Samenvatting -
1
,Inhoud
1. Inleiding en perspectieven..................................................................................................................3
Vraagstukken bij de thema’s van de ontwikkelingspsychologie:........................................................4
Theoretische perspectieven...............................................................................................................5
2. Prenatale fase, geboorte en pasgeboren kind....................................................................................9
Prenatale fase.....................................................................................................................................9
De geboorte......................................................................................................................................11
Pasgeboren baby..............................................................................................................................14
3. De babytijd.......................................................................................................................................15
Fysieke ontwikkeling in de babytijd..................................................................................................15
Cognitieve ontwikkeling babytijd......................................................................................................18
Sociale ontwikkeling babytijd...........................................................................................................20
Persoonlijkheidsontwikkeling babytijd.............................................................................................23
4. Peuter- en kleutertijd.......................................................................................................................24
Fysieke ontwikkeling in de peuter- en kleutertijd.............................................................................24
Cognitieve ontwikkeling in de peuter- en kleutertijd........................................................................28
Persoonlijkheidsontwikkeling in de peuter- en kleutertijd...............................................................30
5. De schooltijd.....................................................................................................................................34
Fysieke ontwikkeling.........................................................................................................................34
Cognitieve ontwikkeling...................................................................................................................35
De sociale en persoonlijkheidsontwikkeling in de schooltijd............................................................37
6. De Adolescentie................................................................................................................................39
De fysieke ontwikkeling....................................................................................................................39
Cognitieve ontwikkeling in de adolescentie......................................................................................41
Morele ontwikkeling in de adolescentie...........................................................................................42
De sociale en persoonlijkheids- ontwikkeling in de adolescentie.....................................................43
2
,1. Inleiding en perspectieven
Ontwikkelingspsychologie: de wetenschappelijke studie naar patronen van groei,
verandering en stabiliteit van conceptie tot ouderdom.
Deze leeftijdsgroepen zijn sociale constructies: een idee over de realiteit, hangt af
van maatschappij, cultuur en tijd. We hebben het dan ook vaak over gemiddelden.
Cohort: een groep mensen die rond dezelfde tijd op dezelfde plek is geboren.
Deze mensen lopen globaal door dezelfde stadia van de ontwikkeling (normatieve
gebeurtenissen). Biologisch, sociaal of cultureel bepaald.
Normatieve invloeden: invloeden (zoals: etnische afkomst, subcultuur) die leiden tot
conformiteit, omdat men de gevolgen van afwijkend gedrag vreest.
Vier thema’s:
- Fysieke ontwikkeling.
- Invloed van het lichaam, spieren (motoriek), hersenen, het zenuwstelsel, de
zintuigen en behoefte aan eten, drinken en slaap op het gedrag.
- Cognitieve ontwikkeling.
- Intellectuele vermogen, waaronder leren, geheugen, het oplossen van
problemen en intelligentie.
- Sociale ontwikkeling.
- Ontwikkeling en verandering van sociale relaties en interacties met anderen.
Hier valt de emotionele ontwikkeling onder.
- Persoonlijkheidsontwikkeling.
- Karakter en eigenschappen die de ene persoon van de andere
onderscheiden.
3
,Vraagstukken bij de thema’s van de ontwikkelingspsychologie:
1. Continue vs Discontinue
Onderscheid tussen twee soorten verandering binnen in de
ontwikkelingspsychologie:
- Continue verandering: de ontwikkeling verandert geleidelijk. Vanuit de prestaties
van de vorige niveaus. (Kwantitatief: groter of meer.)
- Discontinue verandering: de ontwikkeling vindt plaats in aparte stappen of stadia.
(Kwalitatief.)
2. Kritieke periode vs Gevoelige periode
- Kritieke periode: een specifieke periode in de ontwikkeling waarin de aanwezigheid
van bepaalde soorten omgevingsstimuli noodzakelijk is voor een normale
ontwikkeling.
- Moet perse in die periode gebeuren. Nu of nooit.
- Gevoelige periode: een periode waarin iemand extra ontvankelijk is voor bepaalde
stimuli uit de omgeving. Gaat uit van de plasticiteit (mate van veranderlijkheid).
- Zoals periode van leren schrijven / taal leren bij kleine kinderen.
3. Nature vs Nurture
- Nature: eigenschappen, vermogens en capaciteiten die mensen van hun ouders
erven. Maturatie: het proces van het zich geleidelijk ontvouwen van voorbestemde
genetische informatie.
- Nurture: omgevingsinvloeden die ons gedrag bepalen. Kinderen passen zich aan.
Iets wat je niet aangeboden krijgt in de omgeving, bv taal, dan leer je het ook niet.
4
, Theoretische perspectieven
Theorie: een verklaring van een interessant verschijnsel die een raamwerk biedt om
de relaties tussen de geordende reeks feiten of principes te begrijpen.
Vijf belangrijke perspectieven op de ontwikkeling van het kind:
(Probeer vooral de basis te begrijpen. Weet welke grondlegger erbij hoort.)
1. Psychodynamisch
Gedrag wordt gemotiveerd door innerlijke krachten, herinneringen en conflicten
waarvan een persoon zich nauwelijks bewust is en waarover hij weinig controle
heeft.
- Psychoanalytische theorie van Sigmund Freud.
Onbewuste krachten zijn bepalend voor iemands persoonlijkheid en gedrag.
- Drie aspecten van de persoonlijkheid:
1. Id: primitieve driften. Genotsprincipe.
2. Ego: rationele en redelijke deel. Realiteitsprincipe.
3. Superego: het geweten, bemiddeld tussen goed en kwaad.
Goede / gezonde ontwikkeling wanneer Id en Superego in balans zijn
en het ego aangehouden wordt.
- Psychoseksuele ontwikkeling: Als er iets mis gaat in bepaalde fase (bijv.
orale fase) ontstaat er fixatie. (Je hoeft niet precies alle fases te kennen.)
- Oraal, anaal, fallisch, latentie en genitaal stadium.
- Ga je terug zien bij volwassen. Ontwikkeling heeft inpakt, soms
onbewust.
- Psychosociale theorie van Erikson.
Interactie met anderen. Omgeving heeft een grote rol.
- Ontwikkeling van mensen verloopt in acht aparte stadia.
- Individu moet bij elke stadia een crisis oplossen.
- Vb.: stadia 1: vertrouwen vs wantrouwen
Positief: onbewuste herinneringen dragen we met ons mee die grote invloed hebben
op ons gedrag.
Kritiek: Je kunt gedrag er niet echt mee voorspellen. Freud: fixatie klopt niet
helemaal, veel in twijfel getrokken. Stadia (erikson) vooral gericht op mannen.
5
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Woudman. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,48. Je zit daarna nergens aan vast.