Interview
Samenvatting Geschiedenis boek + context HFD 5 t/m 7
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Samenvatting Geschiedenis boek + context HFD 5 t/m 7.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
Voorbeeld 3 van de 18 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
Volgen
Voorbeeld van de inhoud
Bronnen:● Bronnen → overblijfselen uit het verleden die gebruikt worden om iets te
weten te komen over de ontwikkeling van de menselijke cultuur.
- Twee soorten processen: - wetenschappelijk proces = reconstrueren.
- artistiek proces = creëren.
● Gebeuren = Beeld
Bronnen → Onderzoek historicus.
● Als het gebeuren geen beeld is, dan zijn de bronnen: - incompleet.
- onbetrouwbaar.
- eenzijdig.
● Als het gebeuren geen beeld is, dan heeft de historicus een fout gemaakt in de zin
van: - tijd.
- land en/of plaats.
- maatschappelijk milieu.
- godsdienstige/politieke ideeën.
- persoonlijke ¨eigenaardigheden¨.
- kennis over de afloop van bepaalde gebeurtenissen.
● Primaire bronnen = bronnen die komen uit de tijd zelf en alles waar op een directe
wijze gegevens ontleend aan kunnen worden.
- Geschreven bronnen.
- Ongeschreven bronnen → (im)materieel, stilstaand en bewegend.
● Secundaire bronnen = bronnen die naderhand gereconstrueerd zijn en gegevens
ontleent aan primaire bronnen.
- Bewuste bronnen → voortgekomen uit bewuste behoeftes of
tradities.
- Onbewuste bronnen → overblijfsel of bewaard gebleven zonder
bedoeling.
, 5.3: De Reformatie (1517-1555):
● K-A 5D → De protestantse Reformatie die splitsing van de christelijke kerk
in West-Europa tot gevolg had.
● Rooms-katholieke kerk scheurt uiteen in de rooms-katholieke kerk en de orthodoxe
kerk (het grote schisma in 1054).
- Rooms-katholieke kerk scheurt uiteen in de rooms-katholieke kerk en de
protestanten (1517).
● Hoofdpunten kritiek van de reformanten:
- Tegen aflaten en verkopen van kerkelijke ambten (o.a. versierde kerken).
- Tegen rijkdom kerk en wereldlijke macht van de paus en slecht gedrag geestelijken.
- Tegen idee dat geestelijken nodig zijn voor contact tussen mens en God.
● Hoofdpunten kritiek van Luther (van de 95 stellingen op de kerk in Wittenberg):
- Bijbel is het primaire beginsel van de kerk, niet de paus → contact dus via
Bijbel.
- Volgens hem mocht de vorst zelf het geloof van de onderdanen bepalen, en moesten
de paus-, celibaat- en heiligenverering afgeschaft worden.
● Strijd van Luther (1483 - 1546):
- Duitsland: paus begon een strijd tegen Luther vanwege ketterij → Luther
schreef ideeën op, die door de boekdrukkunst verspreidden→verplicht
voorbeeld in 1521: werd na de Rijksdag van Worms verbannen van de kerk.
- Karel bepaalt door centralisatie zelf het geloof, afwijken hiervan levert straf op.
● Hoofdpunten kritiek van Calvijn:
- Mens kan zonder God niet doorgronden en is zondig en slecht (predestinatie).
- Overheid gehoorzaamd worden (¨dienaresse Gods¨), maar als overheid niet in
overeenkomst met Bijbel handelt, mag ¨ware godsdienst¨ niet bevordert worden +
volk in opstand.
- Strenger in de leer → Bijbelstudie, gebed, kerkgang, hard werken,
soberheid en zelfbeheersing.
- Bijbeluitleg staat centraal, dus glas-in-lood en muziek moeten verboden worden.
● Strijd van Calvijn (1509 - 1564):
- 1536 → calvinistisch stadsbestuur in Genève (net als in Nederland).
- 4 kerkelijke ambten: predikanten, ouderlingen (naleving regels), diakenen
(ziekenzorg) en doctores (scholing predikanten).
- Duitsland 1555: Vrede van Augsburg: vorst mag geloof eigen onderdanen bepalen
(cuius regio eius religio). Duitse Rijk werd nu verdeeld in katholieken en
protestanten → nederlaag voor Karel V (hij streefde naar centralisatie).
- Frankrijk: Bloedbruiloft in 1572 (Hendrik van Navarra trouwt met de zus van de
Franse koning): vermoorden hugenoten (Franse calvinisten). Protestanten werden op
bevel van Catharina de Medici en koning Karel IX uitgemoord.
, - 1598 Het Edict van Nantes: Frankrijk katholiek land, hugenoten ook rechten (leger
opbouwen, steden stichten, vrijheid van geloof).
- Engeland: 1534 protestantse staatskerk met Engelse koning aan het hoofd
→ Anglicaanse kerk. Ontstaan door scheiding Hendrik VIII en Catharina van
Aragon (paus Clemens VII wilde geen toestemming geven).
● Belangrijk verschil Luther en Calvijn:
- Luther: gelovigen moeten overheid altijd gehoorzamen, zich niet zonder
toestemming van de overheid organiseren → overheid staat dus boven de
kerk.
- Calvijn: gelovigen zo nodig zonder toestemming van de overheid kerken
vormen en mogen desnoods tegen de ´goddeloze´ overheid (vorst) in
opstand komen → kerk staat boven overheid (was uiteindelijk een motief om
de oorlog tegen Filips II te beginnen, omdat de Nederlanden veel calvinisten
hadden).
● Contrareformatie: tegenreactie Rooms-Katholieke kerk.
- 1545 - 1563 Concilie van Trente → betere opleiding priesters, opnieuw
vaststellen celibaat, het vulgaat (Middeleeuwse bijbel) bleef officiële
bijbelversie, katholieke traditie bleef naast bijbel bron voor geloof en geen
eigen geloofsinterpretatie.
- Gevolg hiervan is zieltjesvissen: Rooms-Katholieken willen dat mensen de kerk wel
volgen, de protestanten willen mensen onafhankelijk van de kerk laten worden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper emmakrijger. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67163 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen