H. 1 Duurzaamheid
Model 3: The Seven Faces of Mount Sustainability, Ray Anderson (1999)
CONCEPTUEEL MODEL
Hoorcollege
Groeimodel hoe je kan toewerken naar een zo duurzaam mogelijke inzet. Het model geeft richting om
duurzamer te zijn. Een voordeel van dit model is dat het praktisch is. Je kunt namelijk aanwijzen waar
je staat (in het model), waarna je kunt bepalen hoe je verder kunt naar het volgende punt.
Boek
Essentie
Paul Hawken wijst in zijn boek op de negatieve en destructieve gevolgen van industrieën op de
planeet. Hij eist dat industrieleiders een verandering in gang zetten om een herstellende economie te
creëren die het bestaande industriële systeem van take-make-waste opnieuw uitvindt. Ray C.
Anderson, oprichter van Interface, Inc., werkte aan deze visie en zette in 1995 een
veranderingsmissie in zijn bedrijf in gang. Sindsdien zijn er pogingen ondernomen om Mount
Sustainability te beklimmen en de manier van zakendoen van het bedrijf te transformeren. Anderson
begrijpt duurzaamheid als een ‘contingente, gezonde, evenwichtige coëxistentie in de onbepaalde
toekomst van de technosfeer en biosfeer’ (de technosfeer bestaat uit mensen en industriële systemen,
en de biosfeer is de natuur). Momenteel groeit en onttrekt de technosfeer buitensporig aan de
biosfeer, wat resulteert in klimaatverstoring en vervagende biodiversiteit voor toekomstige generaties.
'Mission Zero' roept daarom op tot een duurzaam herontwerp van het bedrijf, met nul negatieve impact
op de aarde als resultaat, door in te gaan op de volgende hoofdpijlers:
1. Ecologische voetafdruk verkleinen: hernieuwbare bronnen (energie, grondstoffen, enz.) En
vermindering van afval en emissies;
2. Productinnovatie: innovatie van nieuwe technologieën en herontwerp van producten en
processen;
3. Verandering van bedrijfscultuur: integratie van waarden en normen voor maatschappelijk
verantwoord ondernemen in het geloof en de identiteit van het bedrijf.
Hoe moet het gebruikt worden
De fasen zijn als volgt:
1. Afval elimineren
2. Goedaardige emissies
3. Hernieuwbare elektriciteit
4. De cirkel rond maken
5. Hulpbronnenefficiënt vervoer
6. Stakeholders sensibiliseren
7. Herontwerp commerce
Deze middelen kunnen door andere organisaties worden aangepast, maar vereisen te worden
afgestemd op eigen processen en strategieën. Een vereiste voor het succes ligt in de
mentaliteitsverandering die aandeelhouderswaarde en duurzaamheid integreert. Voor dit
veranderingsproces is volledig of intrinsieke inzet vereist.
Opmerkingen
Mission Zero is afgestemd op processen en strategieën van Interface Inc, waardoor het niet als
gemakkelijk wordt gezien om te toepassen/implementeren in een andere organisatie.
,Hypothese:
Als de organisatie haar emissies vermindert, dan verkleint de organisatie haar ecologische voetafdruk.
(Suitsupply)
Als de organisatie haar commerce herontwerpt, dan innoveert de organisatie haar processen. (Hunk)
Als de organisatie haar afval elimineert, dan verkleint de organisatie haar ecologische voetafdruk.
Afval, emissies, ecologische voetafdruk verkleinen, blz. 33
2
,Model 5: Cradle to Cradle, William McDonough and Michael Braungart (2002)
CONCEPTUEEL MODEL
Hoorcollege
Word vaak gebruikt als model om naar te streven. Afval bestaat niet. Het model streeft ernaar dat
bedrijven zoveel mogelijk goede stoffen gebruiken die makkelijk afbreekbaar en te recyclen zijn.
Boek
Essentie
Cradle to Cradle is zowel een strategie voor het bedenken van product- en procesinnovatie als een
businessmodel. Het gaat om het ontwerpen van een product met het oog op de eindfase, zodat de
materialen die zijn gebruikt om een product te maken, aan het einde van de levenscyclus opnieuw
kunnen worden gebruikt, zonder hun integriteit of kwaliteit te verliezen. Het model is gebaseerd op het
beschouwen van alle noodzakelijke productinputs als nutriënten in een cyclus die, als ze eenmaal hun
doel hebben gediend, hun waarde behouden en een andere functie binnen een levenscyclus kunnen
vervullen. In wezen betekent dit ontwerpen voor reïncarnatie. Het Cradle to Cradle-model van
architect William McDonough en chemicus Michael Baumgart werkt parallel met hun concept ‘afval is
gelijk aan voedsel’, waarmee ze bedoelen dat de verspilling van het ene systeem of proces het
‘voedsel’ of de grondstof van een ander moet zijn. Met het juiste ontwerp zullen alle producten en
materialen van de industrie deze twee metabolismen voeden, iets nieuws voeden en zo afval
elimineren.
Hoe moet het gebruikt worden
Het model omvat de volgende stappen:
1. Weet waar je nu bent (status quo)
2. Definieer slimme doelen
3. Stel oprechte mijlpalen
4. Communiceer transparant over de voortgang
5. Nodig klanten en andere industriële partners uit om lid te worden
6. Zorgen voor winstgevendheid en groei van het bedrijf om de Cradle to Cradle-doelstellingen te
bereiken
Om implicaties verder uit te leggen is er een ‘intelligent productsysteem’ ontwikkeld, een typologie van
drie fundamentele producten die het ontwerp leidt om te voldoen aan de test voor afval is gelijk aan
voedsel. Om het productieproces opnieuw te ontwerpen, worden 5 stappen beschreven in Cradle to
Cradle – Remaking the Way we Make Things:
1. Bevrijd je van bekende boosdoeners
2. Volg geïnformeerde persoonlijke voorkeuren
3. Maak ‘passief-positief’ lijsten van de gebruikte materialen, gecategoriseerd op basis van hun
veiligheidsniveau:
I. The X List: Stoffen die moeten worden uitgefaseerd, zoals teratogene, mutagene en
kankerverwekkende stoffen.
II. The Gray List: Problematische stoffen die niet zo dringend behoeven te worden
uitgefaseerd.
III. The P List: De ‘positieve’ lijst, stoffen die actief zijn gedefinieerd als veilig voor gebruik.
4. Activeer de positieve lijst
5. Vind het oude systeem opnieuw uit en ontwerp het opnieuw
Opmerkingen
Het model is een heel systeemconcept en dus geen recyclingconcept.
3
, Hypothese:
Als de organisatie slimme doelen definieert (of andere stap), dan draagt dit bij aan het bereiken van
de cradle-to-cradle doelstellingen / dan behouden de bedrijfsproducten hun waarde aan het einde van
de cyclus.
Stel meer recyclen, productieproces verbeteren, blz. 38.
4
