Deze samenvatting bevat o.a. informatie uit het boek Anatomie en fysiologie van de mens, Klinische pathologie en uit de colleges van Basil Shaker. Deze samenvattingen bevat ook deels antwoorden van de opdrachten die gemaakt dienen te worden. Het omvat alles wat je moet leren voor de kennistoets van...
1. Bewegen
2. Opslagplaats (calcium)
3. Steun en bescherming (schedel, ribben)
4. Weefselvorming (rode en witte bloedcellen in het rode beenmerg)
Bouw van een pijpbeen
1. Kraakbeen: slijtage tegengaan en is niet doorbloed/
voeding door diffusie vanuit de synovia. Geneest slecht
omdat het slecht doorbloed is.
2. Rood beenmerg: hier worden stamcellen van ons
bloed gemaakt. Het gele beenmerg is vet en bevindt
zich in de mergholte.
3. Epifysaire schijf of epifysaire lijn. Dit deel groeit bij
mensen tussen de 0 en 22 jaar. (leeftijd verschilt per
geslacht). En helpt bij het genezen van een botbreuk.
4. Periost, voorziet het bot van bloed door middel van
aanvoerende en afvoerende bloedvaten, die helpt bij
de genezing van een botbreuk
5. Diafyse, schacht of middelste stuk. Meestal een holle
ruimte gevuld met vet.
6. Epifyse: substantia spongiosa
Het botweefsel heeft een lamellaire bouw; dat wil zeggen dat
het in laagjes (lamellen) is gestructureerd. In elk lamel
hebben de collagene vezels dezelfde richting. Doordat de
vezelrichting in de volgende lamel steeds anders is dan die
van de vorige, krijgt het botweefsel een grote stevigheid.
Botweefsel heeft een intensieve stofwisseling en is dan ook
goed doorbloed. Het doorloopt een voortdurende cyclus van afbraak en opbouw. Hoewel botten (ossa,
enkelvoud: os) erg variëren in grootte en vorm, hebben ze een gemeenschappelijke opbouw. In een bot tref
je dan ook altijd de volgende delen aan: periost, substantia compacta en substantia spongiosa.
Botweefsel is rijk doorbloed en heeft een hoge stofwisseling. Botweefsel vertoont een constante cyclus van
afbraak en opbouw.
De afbraak van botweefsel gebeurt door gespecialiseerde bindweefselcellen die osteoclasten heten. Dit
zijn grote bindweefselcellen die zuren en enzymen afscheiden. Deze stoffen breken het botweefsel van een
osteon af. Hier groeit vervolgens een bloedvat in, waarna beenvormende bindweefselcellen, de
osteoblasten, tegen de wand van het gat lamellen afzetten. De buis wordt zo geleidelijk opgevuld met
concentrische lamellen. De osteoblasten komen daar als het ware in klem te zitten. Tegen de tijd dat er een
nieuw osteon gevormd is, zijn de osteoblasten uitgewerkt en veranderen ze in osteocyten: dit zijn
volwassen botcellen. Ze handhaven de normale botstructuur door de calciumzouten in de botmatrix
rondom zichzelf opnieuw te gebruiken en door bij
herstel te helpen.
,Systemen van havers
De botcellen hebben een andere vorm. Samen vormen deze cellen een soort rolletje (osteon).
De osteonen gaan zich naast elkaar en op elkaar stapelen. En dat vormt het compacte deel (de schacht in
het midden) van het bot. De bloedvaten komen vanuit de periost en door de bovenkant van de osteon en
van de zijkant van de osteonen die vaten zijn weer met elkaar verbonden.
De bloedvaten(kanalen) die van boven de osteonen komen heten de systemen van Havers, en de vaten
die van de zijkant door de osteonen lopen heet de kanaal van Volkmann.
Binnen een osteon zijn de botcellen in concentrische lagen rond een centraal kanaal of
kanaal van Havers gelegen; dit kanaal bevat een of meer bloedvaten. De lamellen zijn
cilindervormig, en liggen evenwijdig aan de lange as van het centrale kanaal.
Type beenderen
De vorm van de beenderen is afhankelijk van hun ligging en functie. Onderscheid wordt
gemaakt tussen:
1. Platte beenderen: zijn opgebouwd uit twee compacte lagen bot, waartussen zich
spongieus bot met rood beenmerg bevindt. Bijvoorbeeld het schedeldak,
schouderblad, borstbeen en ribben.
2. Onregelmatige (kort) beenderen: wervels, hand- en voetwortelbeentjes. Van uiten
dunne corticalis en zijn van binnen gevuld met spongieus bot en rood merg.
3. Pijpbeenderen (lange en korte): opperarmbeen, spaakbeen, ellepijp, etc.
Lengtegroei
Voor de geboorte bestaat bot uit volledig kraakbeenweefsel, en langzaam verandert dit in chondrocyten.
Chondrocyten van de Epifysairschijf delen zich snel. De uitgroeide chondrocyten aan de kant
van de diafyse gaan ten gronde en worden vervangen door botvormende cellen,
osteoblasten. Doordat het proces zich in de lengterichting van het pijpbeen afspeelt, zal als
gevolg hiervan lengtegroei optreden. Lengte groei is alleen mogelijk zo lang er nog
kraakbeen in de epifysairschijf aanwezig is.
Diktegroei
Cellen van de binnenste laag van het Periost vormen zich om tot osteoblasten en wordt bot
afgezet aan het oppervlak van de diafyse. Bij een fractuur komt er een vernieuwde
osteoblast aire activiteit van het periost bij de heling van de fractuur.
, Soorten kraakbeen
Kraakbeen is niet goed doorbloed.
1. Hyalien (glazig): gewrichtsvlakken. Die bekleed al onze lange beenderen.
2. Elastisch kraakbeen: oorschelp, strotklepje.
3. Vezelig kraakbeen : Symfyse (zit in de heup)
Hyalien (kraakbeen) is erg taai en werkt als een schokdemper. Het is bovendien erg glad, waardoor beide
gewrichtsvlakken vrijwel zonder wrijving ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. Kraakbeen is niet
doorbloed. Gezien de krachten die soms op het gewricht uitgeoefend worden is dat een voordeel: er
kunnen geen bloedvaten beschadigd raken. Een nadeel is wel dat kraakbeen bij beschadiging traag
hersteld. Voeding en onderhoud van het kraakbeen vindt door middel van diffusie plaats.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Jet94. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,19. Je zit daarna nergens aan vast.
