Samenvatting
SAMENVATTING PRAKTISCHE DIDACTIEK VOOR NATUURONDERWIJS
- Instelling
- NHL Stenden Hogeschool (NHL)
Hele boek Praktische didactiek voor Natuuronderwijs samengevat! incl. schema's en checklists.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 53 pagina's
Voorbeeld 4 van de 53 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: carolienzwetsloot • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Praktische didactiek voor natuuronderwijsHoofdstuk 1. Waarover gaat natuuronderwijs?
De aandachtsgebieden
De inhoud van natuuronderwijs moet bestaan uit herkenbare onderwerpen uit de
omgeving van basisschoolleerlingen.
Kennisnemen
Dingen
van Leren omgaan met
Feiten & Dieren
Onderzoeken van bij Zorg hebben voor
verschijnselen Mensen
Samenhang & Waarderen
Planten
structuur zien in
Waarover gaat natuuronderwijs?
Natuuronderwijs gaat over de werkelijkheid. Dingen en organismen uit het leven
van alledag spelen in het hoofd.
Kinderen moet actief bezig kunnen zijn met de leerstof op hun eigen niveau.
De leerstof moet zo gekozen zijn dat kinderen gaan beseffen op welke manier
ons bestaan bepaald wordt door de verschijnselen en wetten van de natuur. Ook
moet de lesstof aanknopingspunten geven voor de ontwikkeling van zorg en
verantwoordelijkheid van mens, dier en omgeving en moet in te passen zijn
binnen de gewone schoolpraktijk.
De centrale doelstelling van natuuronderwijs
‘Natuuronderwijs is erop gericht kinderen zicht te geven op samenhangen in de
materiële werkelijkheid, waarmee het leven van mensen onlosmakelijk is
verbonden. Ontdekkende en onderzoekende activiteiten zijn daarbij onmisbaar
als basis voor kennis, verwondering, een onderzoekende houding en een besef
van zorg en verantwoordelijkheid voor jezelf, je medemens en je omgeving.’
Hoofdstuk 2. Doen en denken
Hoe leren kinderen de ‘wereld’ begrijpen?
Nieuwsgierigheid en verwondering zijn drijfveren om de omgeving te willen
begrijpen. Ook de wil om dingen naar hun hand te zetten, motiveert het om te
zoeken naar samenhangen die ze kunnen gebruiken. Eigen ervaringen zijn
onvervangbaar als basis voor elke vorm van begrip.
Ontdekken van regelmaat en samenhang
Terwijl kinderen de werkelijkheid verkennen, kunnen ze hun belevenissen op
verschillende manieren ervaren:
- Als nieuwe ervaringen
- Als iets wat hoort bij een vorige ervaring
Ervaringen die bij elkaar horen, kunnen ze op verschillende manieren aan elkaar
koppelen:
- Gebeurtenissen hebben steeds een bepaalde volgorde
- Verschillende dingen vertonen soortgelijk gedrag
- Verschillende verschijnselen zijn er tegelijkertijd
Denkschema’s
,Langzamerhand ontstaat het besef dat de wereld ‘gehoorzaamt’ aan bepaalde
regels. Kinderen ontwikkelen zo denkschema’s waar de door hen geconstateerde
regelmaat en samenhang een plaats in vindt.
Als de ontdekte regelmaat van toevallige factoren afhankelijk is of van invloeden
die ze niet kunnen overzien, kunnen onjuiste denkbeelden (misconcepties)
ontstaan.
Meestal zullen ze eerst proberen het verschijnsel te dwingen zich aan te passen,
zodat het past in hun denkschema. Na één of meer ervaringen die niet kloppen
met de bestaande denkschema’s, moeten ze hun denkschema wel aanpassen.
Leren door doen
Kinderen ‘denken met hun handen’. Zo leren zij de verscheidenheid van hun
omgeving kennen en ordenen; ondertussen worden allerlei begrippen gevormd
en samenhangen herkend.
Pas na veel ervaringen en veel herhalingen kan een patroon, een wetmatigheid
worden herkend. Onderwijs en ervaringen buiten school kunnen elkaar daarbij
positief beïnvloeden.
In het dagelijks leven komt een systematische aanpak van dergelijke vragen te
weinig voor om te verwachten dat zo’n vaardigheid zich spelenderwijs ontwikkelt.
Daarom is het nodig om onderzoekjes goed te structureren en te begeleiden.
Didactiek van natuuronderwijs
Een kernpunt van didactisch handelen bij natuuronderwijs is dat je de
wisselwerking stimuleert tussen doen en denken. Deze vorm van leren staat
bekend als ontdekkend leren. De omgang met concrete dingen, verschijnselen en
organismen en daarbij steeds het uitgangspunt van alle activiteiten.
Verkennen van concrete werkelijkheid met zoveel mogelijk zintuigen, waarnemen
dus, is daarbij een goed begin.
Hoofdstuk 3. Waarnemen
Waarnemen bij natuuronderwijs
Je kunt kinderen beter leren waarnemen door hen
- Échte spullen te laten vergelijken, ordenen en op volgorde leggen
- Hun waarnemingen te laten vastleggen
- Stimulerend te begeleiden
Waarnemen, hoe gaat dat?
gevoel, beleving
waarnemen van
handelen, expressie
natuur & techniek
bewustwording,
meningsvorming
Waarnemen is vaak gekoppeld aan een actie, zoals in het bovenstaande schema
staat.
Waarnemen is een minder passief proces dan vaak gedacht wordt.
,Ontwikkeling van het waarnemen
Als je waarneemt kun je je concentreren op één zintuig, en bijvoorbeeld alleen
luisteren naar geluiden of alleen geuren ruiken. In een aantal situaties kan het
zinvol zijn om één bepaald zintuig te ontwikkelen.
Wanneer kinderen bewust bezig zijn met waarnemen, leren ze ook de
mogelijkheden en beperkingen van hun zintuigen kennen en van daaruit kunnen
ze meer begrip krijgen voor de handicaps van medemensen.
Het waarnemen van kenmerken
De verwerking van zintuigindrukken is gebaseerd op eerdere ervaringen en
verduidelijkt de wereld om je heen. Door een voorwerp te onderzoeken, herken je
eenzelfde combinatie van eigenschappen als in voorwerpen die je al kent.
Wanneer je een voorwerp of organisme herkent, moet je besluiten welke
kenmerken wél, en welke niet van belang zijn voor die groep. Vaak doe je dat
onbewust. Daarbij maak je gebruik van overeenkomsten en verschillen.
Hoe kinderen ordenen en vergelijken
Wanneer kinderen voorwerpen ordenen, gaan ze al snel groepjes vormen van
dingen ‘die bij elkaar horen’.
Ook kunnen kinderen seriëren: er is een geleidelijke overgang van één
eigenschap.
Waarnemen stimuleren
Als je vaak kijkt naar kinderen, valt op dat waarneemsituaties hen vooral boeien:
- Als spontane veranderingen aan het object plaatsvinden
- Wanneer veranderingen (opzettelijk) worden veroorzaakt door leerkracht
of leerlingen
- Als ze zelf kunnen zoeken naar verschillen en overeenkomsten met andere
objecten
Steeds gaat het om situaties of objecten die worden vergeleken met zichzelf,
voor- of nadat er iets is veranderd, of met elkaar. Je kunt dit zien als een
vergelijking, wanneer je ervan uitgaat dat kinderen geneigd zijn zichzelf als de
maat van alle dingen te beschouwen.
Nauwkeurig vergelijken; waarnemingen met hulpmiddelen
Als je dingen met elkaar wilt vergelijken, doe je dat vaak rechtstreeks: zo
vergelijk je kleur, toonhoogte, lengte of temperatuur van voorwerpen door ze
tegelijk of zeer kort na elkaar waar te nemen.
Hoofdstuk 4. Een kijkje in de klas
Kinderen genieten van natuuronderwijs. Er is een aantal redenen waarom
kinderen zo betrokken zijn bij goed natuuronderwijs. De activiteiten zeggen hun
iets, kinderen beleven er iets bij; de onderwerpen passen bij hun alledaagse
ervaringen en die krijgen daardoor meer betekenis. Kinderen zijn doeners en bij
natuuronderwijs zijn ze bezig met spullen: doen en denken gaan dan hand in
hand.
, Hoofdstuk 5. Onderwijsstijlen bij natuuronderwijs
Hoe moet je kiezen uit al die verschillende benaderingen?
Het onderwijs moet passen bij de aard van de kinderen. De activiteiten moeten
‘beleefd’ worden, verwondering oproepen, spannend en uitdagend zijn.
Het onderwijs moet passen bij de cognitieve mogelijkheden van de kinderen, dus
ook aansluiten op de verschillende ontwikkelingsstadia die er zijn binnen de
groep.
Bij natuuronderwijs is het hanteren van de onderzoekende werkwijze onmisbaar.
Deze aanpak kan alleen maar al doende worden opgebouwd. Het gaat dan niet
alleen om toepasbare kennis maar ook om vaardigheden.
Bij natuuronderwijs hoort ook het dragen van verantwoordelijkheid (onder andere
voor materialen/ organismen). Dit betekent dat kinderen ook
verantwoordelijkheid moeten krijgen voor die zaken die zij zelf kunnen overzien
en waarop zij zelf invloed hebben.
Drie stijlen voor onderwijs in natuurwetenschappen
Zelfontdekkend leren is een vorm van onderwijs waarbij de kinderen het initiatief
nemen; deze vorm van leren is ook bekend als spontaan of natuurlijk leren
waarnemen communicatie
en over
wereld van
structureren waarneminge
natuur en leerling leraar
door n en
techniek
leerlingen denkschema’s
van leerlingen
Overdragend leren is de tegenpool van zelfontdekkend leren: de leraar bepaalt
niet alleen de inhoud van de leerstof, de leerling met ook meedenken met de
leraar.
waarnemen communicatie
en leraar over
wereld van
structureren waarneminge
natuur en leerling
door leraar n en
techniek
denkschema’s
van de leraar
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper danarona. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 84866 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen