Deze samenvatting heb ik geschreven als voorbereiding op het tentamen. Zowel de stof uit het boek als de stof die is besproken tijdens de colleges heb ik hierin opgenomen.
Samenvatting Personen- en familierecht
S1107513 - Tyrha Valkhoff
College 1: Naam, woonplaats en verwantschap
Literatuur: paragraaf 1.1 en 1.2
Persoonlijkheid begint bij de geboorte, vanaf dat moment is men een rechtssubject. Zodra iemand
geboren wordt, komt hij in een familierechtelijke betrekking tot andere personen te staan en is er
sprake van bloed- en aanverwantschap.
Tot januari 1998 werd de geslachtsnaam van het kind bepaald door de geslachtsnaam van de
vader, tenzij het kind buiten het huwelijk was geboren en niet door de vader was erkend in dit
geval geslachtsnaam van de moeder.
(1:5 lid 4) bepaalt dat indien een kind door geboorte in familierechtelijke betrekking tot beide
ouders komt te staan, de ouders gezamenlijk voor of bij de aangifte van de geboorte verklaren
wiens geslachtsnaam het kind zal hebben. Dit kan ook al voor de geboorte.
De wet is verplicht binnen drie dagen na de bevalling aangifte te doen (1:19e lid 6) De wetgever
heeft de eenheid binnen het gezin belangrijk geacht, de keuze van de geslachtsnaam kan alleen
worden gedaan met betrekking tot het eerste kind van dezelfde ouders.
Veranderen van geslachtsnaam kan door middel van een verzoek bij de Koning in te dienen (1:7 lid
1). De procedure hiervoor is vastgesteld in het Besluit Geslachtsnaamwijziging. Vaak gaat het om
gevallen van bespottelijkheid of onwelvoeglijkheid.
(1:9) geeft een echtgenoten/ geregistreerd partner het recht op de naam van de ander te voeren.
In beginsel blijft dit recht bestaan ook na ontbinding van het huwelijk/ beëindiging van het
geregistreerd partnerschap. Het recht vervalt wanneer de ex-echtgenoot/ partner weer een (nieuw)
huwelijk of geregistreerd partnerschap aangaat.
Woonplaats: (1:10). Voor de woonplaats van minderjarige en onder curatele gestelde geldt de
woonplaats van degene die het gezag over hem uitoefent, respectievelijk van zijn curator. (1:12 lid
1 BW)
College 2: Samenlevingsvorm
Literatuur: paragraaf 1.3
Huwelijk: absolute en relatieve vereisten en formaliteiten.
(1:30 lid 1): ‘Een huwelijk kan worden aangegaan door twee personen van verschillend of van
gelijk geslacht.’
Materiele vereisten: Men moet altijd meerderjarig zijn om zich te kunnen huwen. Als er niet wordt
voldaan aan de materiele vereisten, dan is er sprake van huwelijksbeletsel. Andere
huwelijksbeletsels:
Gestoorde geestvermogens (1:32)
Polygamie (1:33 en 1:42)
Curatele zonder toestemming van de curator/ kantonrechter (1:37 en 1:38)
Te nauwe verwantschap (1:41)
De ambtenaar mag ik dit geval niet meewerken aan het huwelijk (1:57).
Stuiting: het zich rechtsgeldig verzetten tegen een aanstaand huwelijk, dient te worden
onderscheiden van het nietig verklaren van een huwelijk. Dit houdt in dat het werkt met
terugwerkende kracht, huwelijk heeft in dit geval nooit bestaan.
Personen die bevoegd zijn tot stuiting:
Bloedverwanten in een rechte lijn
Broers, zusters
Voogden
Curatoren van een der aanstaande echtgenoten
Openbaar Ministerie is verplicht indien het op de hoogte is van bepaalde huwelijksbeletselen (1:53
lid 1)
Op grond van (1:50) is stuiting ook mogelijk wanner er sprake is van een schijnhuwelijk.
Formele vereisten:
(1:44) gegevens moeten kenbaar zijn voor de ambtenaar van de burgerlijke stand. Deze
bekenmaking heeft mede tot doel derden van het voorgenomen huwelijk op de hoogte te brengen
, Samenvatting Personen- en familierecht
S1107513 - Tyrha Valkhoff
voor eventuele stuiting. Het huwelijk mag pas vanaf de veertiende dag na de bekendmaking aan de
ambtenaar worden voltrokken (1:62). Binnen een jaar moet men ook daadwerkelijk zijn getrouwd
(1:46). De voltrekking geschiedt ten overstaan van de ambtenaar van de burgerlijke stand en in
tegenwoordigheid van ten minste twee en ten hoogste vier getuigen op het gemeentehuis van de
door de aanstaande echtgenoten aangewezen gemeente (1:63).
Na het ‘ja-woord’ (1:67 lid 1) maakt de ambtenaar in het register een akte aan (1:67 lid 2). Het is
echter het ja-woord dat het huwelijk tot stand doet komen, niet de akte.
Ook al waren er huwelijksbeletselen, als er aan de formele vereisten is voldaan, is het huwelijk tot
stand gekomen. Wel kan het uiteindelijk nietig worden verklaard door de rechter, op verzoek van
de nauw betrokkenen en het Openbaar Ministerie. (1:69; 1:76) Deze nietigverklaring heeft
terugwerkende kracht (1:77 lid 1), behalve ten aanzien van bepaalde groepen personen voor wie
het gevolg van de nietigverklaring wordt gelijkgesteld met het gevolg van een echtscheiding (1:77
lid 2)
Geregistreerd partnerschap: schakelbepaling.
Minder formaliteiten. Een geregistreerd partnerschap tussen partners van gelijk geslacht heeft het
praktische voordeel dat het in sommige landen makkelijker wordt erkend dan een huwelijk. Het
kan op vrijwel alle punten worden gelijkgesteld met het huwelijk. (Totstandkoming (1:80a),
‘huwelijks’vermogensrecht (1:80b) en de regels der echtscheiding (1:80d; 1:80e)).
Verschillen tussen geregistreerd partnerschap en huwelijk:
Het geregistreerd partnerschap komt tot stand zonder de formele verklaring uit (1:67).
(1:68) ziet niet op een geregistreerd partnerschap
Het geregistreerd partnerschap kent een vorm van beëindiging zonder tussenkomst van de rechter.
Wanneer beide partners het goedvinden én er geen kinderen in het spel zijn over wie de
partners al dan niet gezamenlijk het gezag uitoefenen (1:80c lid 1 sub c en lid 3)
Scheiding van tafel en bed is niet mogelijk bij het geregistreerd partnerschap
Samenlevingsovereenkomsten: verbintenissenrecht. Denk aan pensioen, gemeenschappelijk en
privébezit en verdelen van de lasten.
College 3: Afstamming en adoptie
Literatuur: paragraaf 1.5
Daar waar sprake is van een bloedverwanten, leeft een familierechtelijke betrekking.
Bloedverwanten zijn zij die door geboorte(n) met elkaar zijn verbonden.
Van belang is om op te merken dat het juridische begrip bloedverwantschap niet altijd samenvalt
met het biologische bloedverwantschap.
De verwekker die op het moment van geboorte niet met de moeder is getrouwd en het kind niet
heeft erkend, is voor de wet geen bloedverwant van het kind.
Daarentegen is de man die tijdens de geboorte van het kind getrouwd is met de moeder, dan wel
die het kind heef erkend, wel bloedverwant met het kind.
Naast bloedverwantschap kent de wet ook aanverwantschap. Dit ontstaat tussen de ene
echtgenoot/ geregistreerd partner en een bloedverwant van de andere echtgenoot/ geregistreerd
partner. Eenmaal ontstane aanverwantschap wordt niet opgeheven door beëindiging van het
huwelijk of het geregistreerd partnerschap.
Mater semper certa est: De moeder is altijd zeker.
De vader/ duomoeder van een kind is de man/ vrouw die op het tijdstip van de geboorte is gehuwd
of door een geregistreerd partnerschap is verbonden met de vrouw uit wie het kind is geboren.
Voor de duomoeder geldt echter nog de aanvullende eis dat het kind dient te zijn verwekt door
kunstmatige donor-bevruchting, waarbij de identiteit van de donor onbekend moet zijn. Deze
onbekendheid dient te worden bevestigd door een hiertoe afgegeven verklaring van de Stichting
donorgegevens kunstmatige bevruchting (1:198 lid 1 sub b).
Het vaderschap/ duo-moederschap kan worden ontkend op grond van dat de vader of duomoeder
niet de biologische vader/ duomoeder is van het kind is. De gegrondverklaring van de ontkenning
heeft terugwerkende kracht met als gevolg dat het vaderschap of duo-moederschap geacht wordt
nooit gevolg te hebben gehad. (1:202 lid 1; 1:202b lid 2)
Het kind dat buiten het huwelijk/ geregistreerd partnerschap wordt geboren, heeft in beginsel maar
één ouder. De formele eisen staan in (1:203): erkenning geschiedt door middel van een akte van
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tyrhaSV. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.