1. Wat is de functie van nakoming van contracten? Probleem 3 REM
Contract: een in rechte afdwingbare afspraak tussen partijen over bepaalde acties die zij op gezette
tijden dienen te ondernemen, waarbij de inhoud van de acties wordt bepaald door de tussen partijen
afgesproken voorwaarden.
Contractenrecht is in een vrije markteconomie zoals wij die in Nederland kennen van groot belang.
Het afdwingen van contracten door de overheid wordt daarom samen met de bescherming van
eigendom als een basisvoorwaarde van een goed functionerde markt gezien.
De hoofdreden dat mensen contracten sluiten, is dat zij denken beter af te zijn met contract dan
zonder. Rechtseconomen stellen daarom dat het sluiten van een contract iemands welzijn (of nut)
vergroot. Omdat een afspraak normaal gesproken alleen tot stand komt als het welzijn van beide
partijen wordt vergroot, is er bij een contract steeds sprake van wederzijds voordeel
(Paretoefficiëntie). Wederzijds voordeel bij een contract wordt ook wel het contractuele surplus
genoemd.
5 redenen waarom het maken van afspraken voor in de toekomst (extra) contractueel surplus
genereert:
1. Partijen willen in de eerste plaats afspraken maken voor in de toekomst, omdat het erg
onhandig is wanneer de prestaties van beide partijen steeds gelijktijdig moeten plaatsvinden.
2. Een partij kan anticiperen op een toegezegde participatie.
3. Partijen maken afspraken in de toekomst om risico’s af te dekken.
4. Mensen kunnen verschillende opvattingen hebben over toekomstige gebeurtenissen.
5. Partijen willen op een verschillend moment consumeren.
Wat kunnen rechtseconomen toevoegen aan contractenrecht?
1. De rechtseconomie kan bijdragen aan een beter begrip van het hoe en waarom mensen
contracten sluiten.
2. De rechtseconomie kan verklaren waarom het goed is dat de overheid zich bemoeit met
contracten gesloten tussen burgers en/of bedrijven onderling.
3. Rechtseconomen hebben oog voor de beperkingen en grenzen van het contractenrecht.
Sterk punt van rechtseconomie is dat gewerkt wordt met een ideaalmodel: het zogenaamde
complete contract is het beste contract dat partijen kunnen sluiten.
- Marktfalen: waarom partijen deze ideale situatie niet op eigen kracht kunnen bereiken.
Economen gaan er van uit dat mensen in een perfecte markt een zogenaamd compleet contract
sluiten. Dit komt in de werkelijkheid niet voor, het bestaat uit 2 elementen:
1. Over elke mogelijke (toekomstige) omstandigheid hebben partijen een afspraak gemaakt.
Het contract heeft geen leemtes.
2. Ten tweede genereren de afspraken van partijen in een compleet contract een maximaal
contractueel surplus.
In een contract wordt het contractuele surplus zowel gegenereerd als verdeeld. Simpel gezegd:
partijen moeten enerzijds een koek verdelen en zijn daarbij egoïstisch, maar anderzijds kunnen
partijen dezelfde koek ook vergroten door samen na te gaan hoe zij nog meer voordelen uit de
contractuele samenwerking kunnen halen
, 2. Welke technieken kunnen worden gebruikt als een contract niet afdwingbaar is?
Contractuele Hold-Up: partijen zijn terughoudend bij het doen van investeringen, omdat onzeker is
of de wederpartij zal nakomen.
Informele mechanismen
Mensen komen overeenkomsten ook zonder de dreiging van een rechter na vanwege zogenaamde
informele mechanismen. Zo bestaan er in vrijwel elke samenleving sociale normen. Een sociale norm
is een in een samenleving geldende opvatting over welk gedrag wel en niet behoort.
Mensen houden zich vaak vrijwilig aan sociale nomrne omdat afwijken ervan
1. Hen een onprettig gevoel geeft
2. Bij anderen uitingen van afkeuring kan oproepen
3. Hetgeen tevens kan leiden tot roddelen, wat door veel mensen als onprettig wordt ervaren.
Dit kan ook de reputatie aantasten.
Self help: mensen die worden geconfronteerd met een onbetrouwbare contractspartner zullen vaak
zelf actie ondernemen. Als een partij gemaakte afspraken niet nakomt, is de kans klein dat de
wederpartij nog een keer zaken met deze partij zal doen. Partijen die een langlopende winstgevende
relatie in het verschiet hebben, zullen wel uitkijken om hun relatie op het spel te zetten door
gemaakte afspraken niet na te komen.
Wat moet een rechter doen?
1. Hij moet kijken wat partijen hebben afgesproken (uitleg van het contract)
2. Wanneer een partij tekort is geschoten,moet hij deze partij de verplichting opleggen om
alsnog na te komen.
Remedies voor het niet-nakomen van contracten
1. De tekortschietende partij dwingen na te komen (art. 3:296 BW)
2. De tekortschietende partij schadevergoeding laten betalen (6:74 BW) evt in combinatie met
ontbinding.
Efficient breach: een contractspartij zal alleen contractbreuk plegen en schadevergoeding betalen
wanneer dit de meest optimale (efficiënte) oplossing is.
3. Wat zijn de economische argumenten voor en nadelen tegen contractsvrijheid?
Contractsvrijheid: de vrijheid om contracten te sluiten met wie men wil en met welke inhoud men
wil.
- Dat contractsvrijheid gewenst is, wordt zowel onder economen als juristen algemeen
geaccepteerd.
Marktfalen
Marktfalen: waarom partijen de ideale situatie (compleet contract) niet op eigen kracht kunnen
bereiken.
Transactiekosten: een reden dat contracten niet compleet zijn is de aanwezigheid van
transactiekosten. Het kost vaak veel tijd en moeite om de juiste contractspartner te vinden.
Vervolgens kunnen onderhandelingen langdurig zijn en moeizaam verlopen. Omdat onderhandelen
en het opschrijven van een contract tijd en dus geld kost, beperken partijen zich veelal tot de
hoofdzaken en laten zij bijzaken ongeregeld, waardoor er leemtes in de overeenkomst ontstaan.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper schooldocus. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
