Week 5 Toezicht & de fout verzekerde
1. Deel 1: toezicht in het verzekeringsrecht
Wat is toezicht? Voor ieder sport en spel heb je spelregels, en een scheidsrechter dat ieder
zich aan de regels houdt. Zo geldt het ook voor de financiële markten. Merk je hier in de
praktijk wat van? Het kan best wel spannend zijn, het is heel belangrijk voor het goed
functioneren van onze samenleving, dit is niet altijd vanzelfsprekend.
Hoe is het financieel toezicht in Nederland geregeld?
Je kan toezicht op verschillende manieren organiseren. Vroeger hadden we het zo geregeld
dat voor iedere branche er een aparte wet en dus ook een aparte toezichthouder was. Die
situatie is niet meer, we hebben alle wetten bij elkaar geveegd en er 1 wet van gemaakt: de
wet op financieel toezicht (Wft). Nederlandse wet maar ook Europese invloed: financiële
markten zijn over de hele wereld met elkaar verbonden, er zijn doorlopend Europese regels
uitgevaardigd die hier moeten worden verwerkt waardoor de Wtf moet worden aangepast.
Voor veel van die Europese regels geldt dat er sprake is van een minimum organisatie: ten
minste het niveau dat je moet bereiken met je nationale wetgeving, maar het mag ook
strenger.
Doel van de Wft:
- Toezicht op soliditeit
- Ordelijke en transparante marktprocessen en dat er geen rotzooiproducten
verkocht worden met verborgen kosten erin, zoals een woekerpolis.
- Zuivere verhoudingen tussen marktpartijen
- Zorgvuldige behandeling van cliënten
Voor wie geldt die Wft? Voor iedereen die zich in de financiële sector ophoudt:
- Financiële ondernemingen (banken, verzekeraars, beleggingsinstellingen, financiële
dienstverleners)
- Financiële diensten (aanbieden, adviseren, bemiddelen, optreden als gevolmachtigd
agent, verlenen van beleggingsdienst)
- Financiële producten (verzekering, beleggingsobject, betaalrekening, elektronisch
geld, krediet)
- In Nederland niet alleen als die gevestigd is in Nederland, maar ook als hij over de
grens zakendoet.
o Wft is alleen van toepassing als je valt in de bovenstaande categorieën.
- Maar vrijstellingsregelingen daarvoor moet je denken aan bijvoorbeeld die
fietsenhandelaar die naast fietsen ook verzekering verkoopt (?)
Hoe is de Wft ingericht?
- Deel 1: algemeen deel (begrippen, werkingssfeer, taakstelling toezichthouders
- Deel 2: markttoegang vergunningen per activiteit
- Deel 3: prudentieel toezicht solvabiliteit, beheersing risico’s
- Deel 4: gedragstoezicht financiële ondernemingen deskundigheid,
betrouwbaarheid, integriteit
- Deel 5: gedragstoezicht financiële markten informatieverstrekking openbaar bod,
aanbieden effecten
- Deel 6: bijzondere maatregelen ingrijpen door Minister, gelukkig niet vaak nodig.
Wft kent een gelaagde structuur:
- De wet zelf (Wft)
- AMvB (Bgfo, besluit prudentiële regels)
- Ministeriële regelingen
, - Beleidsregel AFM en DND
Daar hangt mee samen dat die Wft helemaal volstaat met open normen. Het algemene
kader staat in de Wft en wordt dus uitgewerkt door middel van andere regels zoals
hierboven. Maar ook daar bestaan nog veel open normen zoals “kennelijk onredelijk” of
“geen afbreuk doet aan de verplichting zich in te zetten voor de belangen van de klant”. Daar
zit dus veel speelruimte in. Vanwege die speelruimte heeft de toezichthouder daar een grote
rol te spelen.
De diplomaplicht tekent het belang van de financiële sector. We hebben een tijd gehad dat
het niet strikt geregisseerd was, iedereen kon een kantoortje openen. Hier willen we vanaf,
dus steeds strengere eisen aan de kennis gekomen. Naar mate het terrein waarover je
adviseert ingewikkelder is, dan worden de eisen aan de diplomaplicht ook hoger. Als je dan
een diploma gehaald hebt, moet je ook op de hoogte zijn van actuele kennis. Om dit aan te
kunnen tonen moet je om de 3 jaar een soort test daarover afleggen. Als je dit niet haalt dan
verlies je de bevoegdheid over het gebruiken van je diploma.
Markttoegang
- Verbod om financiële diensten te verrichten zonder vergunning:
o Aanbieders krijgen vergunning van DNB
o Financiëledienstverleners krijgen vergunning van AFM.
- Opereren onder andermans vergunning:
o Europees paspoort we hebben heir vrijheid van diensten en vestiging, op
grond daarvan hebben we ook afgesproken: als je een vergunning hebt dan
mag je ook actief zijn in andere lidstaten, het enige is dat je dan een
notificatieprocedure moet houden bij je eigen toezichthouder. Als je
toezichthouder dat goed vindt dan wordt het toegelaten in andere land, maar
je blijft onder toezicht van je eigen toezichthouder/land. Wat betreft
gedragsregels gelden wel de regels van dat andere land.
o Aangesloten onderneming
o Verbonden bemiddelaar
Valt wat ik doe onder toepassing van de Wft? Heb ik daar een vergunning voor nodig?
- BOVAG had een garantie voor tweedehandsauto’s. is die garantie niet een
verzekering? Een verzekering is vrij breed. Bij een auto-garantie kun je je best
voorstellen dat er sprake is van een verzekering. De Nederlandse Bank stelde eerder
van wel, later van niet. BOVAG kon uiteindelijk de garantie nog voeren.
Klantbelang centraal bij toezicht
Belangrijkste doel is dat de belangen van de klanten gewaarborgd zijn. n de wetten staan
allemaal zaken die daarop gericht zijn:
- Solvabiliteitseisen dit betekent in de praktijk dat je minstens 140/150% eigen
vermogen moet hebben tegenover de verplichtingen die je op je eigen balans hebt
staan.
- “Bankiers”eed geldt voor hele financiële sector, dus niet alleen bankiers: iedereen
die leiding heeft in de financiële sector moeten plechtig beloven dat ze de belangen
van hun klant vertegenwoordigen.
- PARP product ontwikkelings- en evaluatieproces: als je een financieel product
aanbied, dan moet je een heel proces hebben waarin je alle stappen omschrijft van
de ontwikkeling van een product, waarbij je alle afdelingen betrekt, maar ook
bedenken: voor welke doelgroep maak ik het en welk probleem lost het op?
- Vakbekwaamheid