B I O L O G I E
H14 ZENUWSTELSEL
14.1 Het zenuwstelsel heeft twee verschillende delen.
Het centraal zenuwstelsel. Dit bevindt zich in het centrum van het
lichaam en bestaat uit neuronen (zenuwcellen) van de hersenen en
het ruggenmerg met hun ondersteunde cellen.
Het perifeer zenuwstelsel. Dit bestaat uit aan- en afvoerende
uitlopers van een groot aantal neuronen in het centraal
zenuwstelsel. Deze uitlopers verbinden als aan- en afvoerkabels
(zenuwen) alle delen van het lichaam met het centraal zenuwstelsel.
De hersenen en het ruggenmerg hebben een wit en een grijs deel. De
grijze kleur komt door cellichamen van neuronen. De witte kleur komt door
uitlopers van neuronen met een isolerend omhulsel van myeline, een
witgele vetachtige stof. In de hersenen is de binnenkant wit en de
buitenkant grijs. Bij het ruggenmerg is de buitenkant wit en de binnenkant
grijs.
De grote hersenen zijn het grootste gedeelte van de hersenen. Ze zijn
verbonden door de hersenbalk. De rest is de hersenstam en de kleine
hersenen. Het verlengde merg verbindt de hersenen met het ruggenmerg.
De hersenen, het ruggenmerg en de bloedvaten worden beschermd door
drie vliezen. De haarvaten in de hersenen en de astrocyten (steuncellen
met veel uitlopers en een groot aantal functies. Ze vormen een gesloten
kring rond de bloedvaten en hersenen.) vormen de bloed-hersenbarrière.
Deze barrière beschermt tegen schadelijke stoffen, maar uit tegen nuttige
medicijnen.
Informatie verloopt zo: zintuig -> perifeer zenuwstelsel -> ruggenmerg ->
verlengde merg -> hersenstam -> grote hersenen. Functies van de grote
hersenen zijn het ordenen en verwerken van informatie, logisch
redeneren, bewustzijn, geheugenfuncties en het regelen van emoties.
Grote aantallen neuronen uit allerlei delen van de hersenen geven
informatie aan elkaar door in het grijze deel, de hersenschors.
, Neuronen in de hersenschors ‘bedenken’ bewegingen. Dit begint in de
primaire motorische schors (kleine gebieden met neuronen die spieren
aansturen), dit is verbonden met het gebieden in de secundaire
motorische schors (bevat ‘geheugen’ informatie over hoe spieren
bewegingen gecoördineerd uit kunnen voeren. De motorische schors van
de linkerhersenhelft stuurt de rechterkant van het lichaam aan en
andersom. Links en rechts werken nauw samen.
Binnenkomende informatie gaat in de hersenen naar sensorische centra in
de schors bij het zintuig horen. In het primaire gehoorcentrum komen de
impulsen binnen en vindt de bewustwording plaats. Koppelen van geluid
aan ‘geheugen’-informatie vindt plaats in het secundaire gehoorcentrum
(maakt interpretatie van geluid mogelijk). Ieder zintuig heeft een primair
en een secundair gebied. Hoe groter en moeilijk de informatiestroom hoe
groter de centra.
De hersenstam bevat een aantal centra voor het regelen van de
bloedcirculatie, lichaamstemperatuur en ademhaling. De hersenstam
bestaat uit de pons, de middenhersenen en het verlengde merg.
De pons verbindt de kleine en grote hersenen en is een
tussenstation tussen je evenwichtszintuig en de kleine hersenen.
In de middenhersenen ligt het beloningscentrum. Dit beloont
bepaalde gedragingen, zoals drinken na dorst met een prettig
gevoel.
Het verlengde merg verbindt je hersenen met het ruggenmerg. Hier
kruisen de zenuwbanen, waardoor de linkerhersenhelft informatie
krijgt uit de rechter lichaamshelft en daar ook de spieren aanstuurt.
Op dezelfde wijze is de rechter- hersenhelft gekoppeld aan de
linkerkant van je lichaam.
De kleine hersenen spelen een rol in het coördineren van bewegingen. Dit
gebeurt in samenwerking met de grote hersenen, de hersenstam en het
ruggenmerg. Zonder de invloed van de kleine hersenen beweeg je als
iemand die veel alcohol op heeft.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper bkarseboom. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.