Samenvatting boek
Inhoud
Hoofdstuk 1- Inleidend.............................................................................................................................4
Aard en doel strafproces......................................................................................................................4
Hoofdstuk 2- Het Nederlands strafproces................................................................................................6
Het accusatoir en inquisitoir procesmodel...........................................................................................6
Hoofdrollen strafproces........................................................................................................................6
Fasen van het strafprocesrecht............................................................................................................7
Hoofdstuk 3- De invloed van het EVRM....................................................................................................9
Karakter en doel van EVRM..................................................................................................................9
Algemene kenmerken van de jurisprudentie van Straatsburg..............................................................9
Enkele verdragsrechten........................................................................................................................9
Gemeenschappelijke begrippen.........................................................................................................10
Hoofdstuk 4- Toegang tot de rechter.....................................................................................................11
Bevoegdheid en organisatie...............................................................................................................11
Onpartijdigheid en onafhankelijkheid................................................................................................12
Buitengerechtelijke afdoening............................................................................................................13
Hoofdstuk 5- Het Openbaar Ministerie..................................................................................................15
De organisatie van het OM.................................................................................................................15
De taken van het OM..........................................................................................................................15
Vervolging...........................................................................................................................................16
Het recht van verdachte op een beslissing inzake vervolging.............................................................17
Bezwaarschrift tegen dagvaarding......................................................................................................17
De beginselen van een behoorlijke procesorde en de vervolgingsbeslissing......................................17
Samenloop van rechtsbescherming....................................................................................................18
Nationale ombudsman.......................................................................................................................18
Hoofdstuk 6- De verdachte en zijn raadsman.........................................................................................19
Verdachte en verdenking....................................................................................................................19
Verhoor en zwijgrecht........................................................................................................................19
Recht op bijstand................................................................................................................................20
De taak en positie van de raadsman...................................................................................................21
Het recht op vrij verkeer met de raadsman........................................................................................21
Politieverhoor en rechtsbijstand........................................................................................................22
Het recht op kennisneming van de stukken........................................................................................22
1
,Hoofdstuk 7- Het slachtoffer..................................................................................................................24
Positieve verplichtingen die voortvloeien uit het EVRM.....................................................................24
Richtlijn slachtofferzorg......................................................................................................................24
De rechtspositie van het slachtoffer in Nederland.............................................................................24
Schadevergoeding..............................................................................................................................25
Hoofdstuk 8- Het vooronderzoek...........................................................................................................27
Opsporing: taken en verantwoordelijkheden.....................................................................................27
Afbakening van de opsporingstaak.....................................................................................................28
Normering van de opsporingstaak......................................................................................................28
De rol van de rechter-commissaris.....................................................................................................29
Hoofdstuk 9- De dwangmiddelen...........................................................................................................31
Dwangmiddelen en grondrechten......................................................................................................31
Steunbevoegdheden en connexe bevoegdheden...............................................................................31
Staande houden.................................................................................................................................31
Aanhouden.........................................................................................................................................32
Verhouding tot stopbevel...................................................................................................................32
Aanverwante bevoegdheden..............................................................................................................32
Hoofdstuk 10- Het voorarrest.................................................................................................................33
Gronden en gevallen..........................................................................................................................33
Ophouden voor onderzoek.................................................................................................................34
De inverzekeringstelling.....................................................................................................................34
Voorlopige hechtenis..........................................................................................................................35
Schadevergoeding..............................................................................................................................36
Hoofdstuk 11- De dagvaarding en tenlastelegging.................................................................................38
Tenlastelegging...................................................................................................................................39
Grondslagfunctie................................................................................................................................40
Hoofdstuk 12- Het onderzoek ter terechtzitting.....................................................................................42
Rechter en terechtzitting....................................................................................................................42
Verdachte en raadsman......................................................................................................................42
Het horen van verdachte....................................................................................................................43
De tolk................................................................................................................................................43
Getuigenselectie.................................................................................................................................44
Selectie van deskundigen, schriftelijke bescheiden en andere informatiebronnen............................44
Horen van getuigen en deskundigen..................................................................................................45
Voorlezen van processtukken.............................................................................................................45
2
, Slachtoffer en benadeelde partij........................................................................................................45
Onderbreking en schorsing.................................................................................................................46
Requisitoir, pleidooi, laatste woord, sluiting en heropening..............................................................46
Griffier en proces-verbaal...................................................................................................................47
Hoofdstuk 13- Het bewijs.......................................................................................................................48
Wettelijke bewijsstelsels.....................................................................................................................48
Limitatieve opsomming van bewijsmiddelen......................................................................................48
Wettigheid van bewijsmiddelen.........................................................................................................49
Bewijsminima en andere bewijsvoorschriften....................................................................................50
De bewijsconstructie..........................................................................................................................51
Hoofdstuk 14- Het sanctioneren van onregelmatigheden in het strafproces.........................................52
Bewijsuitsluiting..................................................................................................................................52
Niet-ontvankelijkheid van het OM......................................................................................................53
Strafvermindering...............................................................................................................................54
Hoofdstuk 15- Het vonnis.......................................................................................................................55
Beslissingen op formele vragen en vragen naar strafbaarheid van feit en dader...............................55
De bewijsvraag...................................................................................................................................57
Strafoplegging.....................................................................................................................................59
3
, Hoofdstuk 1- Inleidend
Aard en doel strafproces
- Materiële strafrecht: in abstracto bepaald wat strafbare feiten zijn en hoe zij bestraft kunnen worden.
- Formeel strafrecht: procedureregels die aangeven door wie en op welke manier vastgesteld wordt
dat iemand de strafwet overtreden heeft en wat de consequenties daarvan zijn. Het strafprocesrecht
kent bevoegdheden toe en regelt de uitoefening daarvan.
- Hoofddoel strafprocesrechte: het verzekeren van een juiste toepassing van het abstracte materiële
strafrecht.
Tweeledig doel: het bewerkstelligt dat schuldigen gestraft worden en het voorkomt bestraffing
van onschuldigen.
In dubio pro reo-beginsel: de verdachte krijgt het voordeel van de twijfel. Ex artikel 338 Sv mag
de rechter alleen het feit bewezen verklaren als hij zelf de overtuiging heeft bekomen dat het feit
door de verdachte is begaan. Het tweede subdoel weegt zwaarder dan het eerste. Indien uit nieuwe
feiten blijkt dat de rechter heeft gedwaald, kan de veroordeling ongedaan worden gemaakt ex
artikel 457 en verder Sv.
- Bijkomende doelen:
1. Eerbiediging van de rechten en vrijheden van verdachten: er moet voorkomen worden dat de
strafrechtelijke vervolging een disproportionele inbreuk maakt op de vrijheid van de betrokken
burger. Zo heeft de verdachte een zwijgrecht waardoor hij geen bewijs hoeft te leveren tegen
zichzelf.
2. Eerbiediging van de rechten en vrijheden van andere betrokkenen: een correcte bejegening van
andere betrokkenen.
Secundaire victimisatie: de slachtoffer is een burger die ongewild bij een strafproces is
betrokken, zijn leed kan worden vergroot door de manier waarop de zaak wordt afgehandeld
door de autoriteiten.
3. Procedurele rechtvaardigheid: een eerlijk proces garandeert niet dat de beslissing juist is, maar zij
kan die beslissing wel aanvaardbaar maken. Er is een zelfstandig belang gemoeid, dat losstaat van
het waarborgen van een juiste beslissing. Voorbeelden zijn hoorrecht en spreekrecht van het
slachtoffer.
4. Demonstratiefunctie: openbaarheid maakt publieke controle op berechting mogelijk en vormt een
waarborg tegen willekeurige bestraffing.
Waarheidsvinding
- Waarheidsvinding is een afgeleid doel van het hoofddoel (het juist toepassen van de strafwet). Er dient
deugdelijk onderzoek te worden gedaan naar de waarheid.
- Onderzoek naar een mogelijk gepleegd strafbaar feit zonder bevredigend resultaat leidt alsnog tot de
mogelijkheid tot verantwoording wegens geen ingestelde strafvervolging.
Rechtsbescherming
- Rule of law: de overheid staat niet boven de wet, maar is daaraan onderworpen en mag alleen macht
uitoefenen op basis van een door het recht toegekende bevoegdheid en binnen door het recht
getrokken grenzen. De burger wordt zo beschermd tegen willekeur.
Noodzakelijke afwegingen
- Meer bescherming van het ene doel, betekent minder bescherming voor het andere doel.
- Het afwegingsproces dient te worden geconstrueerd in de volgende algemene uitgangspunten:
Proceskosten;
Hoe meer op het spel staat voor verdachte, hoe groter de waarborgen dienen te zijn;
Hoe ernstiger het vermoedelijk gepleegde strafbare feit, hoe ingrijpender de
onderzoeksbevoegdheden van politie en justitie;
Alle verschillende doelen moeten worden gerealiseerd.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper misterstudent. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.