College aantekeningen
College Aantekeningen Taalverwerving
Aantekeningen bij alle colleges van de cursus Taalverwerving (Nederlands), onder leiding van Annemarie van Dooren en diverse gastsprekers.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
Voorbeeld 3 van de 24 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: jwatenbruggencate • 8 maanden geleden
Voorbeeld van de inhoud
Aantekeningen colleges TaalverwervingCollege 1 – 1/2/21
Taalverwerving
Het taalsysteem (‘Place of language in the facts of speech’ – De Saussure)
- Taal is een cognitief systeem, bedoeld voor communicatie
- Klanken worden gelinkt aan woorden en geven daar betekenis aan
Ons taalvermogen zit in ons brein, maar taal zit niet alleen in ons brein
- We kunnen taal uiten
- Chomsky: I-Language vs. E-Language
o I: het interne system van een taalgebruiker, de taalkennis in de mind van een
individu
o E: de externe weerspiegeling van taal, een verzameling taalvormen
Taal als cognitief systeem
- Onderzoek naar taal en symboolgebruik in dieren
- Sue Savage-Rumbaugh en bonobo Kanzi bezig met ‘keyboard’ met lexigrammen
Taal is….
- Symbolisch: het staat ergens anders voor
o Niet alleen verwijzing naar concrete specifieke objecten in het hier en nu
o Maar ook naar verleden, toekomst, wat mogelijk zou kunnen gebeuren, wat
onmogelijk is
o Verzinnen: (Alice in Wonderland) pratend wit konijn met overjas en horloge
- Combinatorisch en daardoor oneindig generatief
o Door een eindig aantal symbolen te combineren, ontstaat een oneindig aantal
mogelijke vormen
o Van klanken (u) tot woorden: bus, kus, lus, dus, mus…
o Van woorden tot zinnen: Jan kust Marie, Marie kust Jan, kust Jan Marie?
o Aantal mogelijke vormen = m^n, waarbij m = aantal verschillende symbolen,
n = lengte van reeks
- Discreet: van elkaar te onderscheiden (categorieën)
o Taal plaatst waarnemingen in discrete (van elkaar te onderscheiden)
categorieën:
Van vormen: een klank is een b of een p, maar niet iets ertussenin
- Hiërarchisch gestructureerd
o Eenheden zijn gegroepeerd binnen eenheden
[De grommende hond [met scherpe tanden]] achtervolgde de kat.
- Recursief: regels kunnen zich herhalen
o Recursie: toepassing van een regel op zijn eigen uitkomst
De grote, rode, glimmende… brandweerauto
, Mickey denkt dat Katrien zegt dat Donald naar de bakker gaat
- Begrensd
o Niet alle denkbare combinaties van klanken en woorden zijn grammaticaal
o Onmogelijke woorden in het Nederlands (ptak, mlga, rtut)
o Onmogelijke zinnen in het Nederlands (Rode geranium de met luide stem
sprak)
- Formeel systeem
o Taal is systeem met specifieke formele eigenschappen
o Constituenten kunnen worden verplaatst
Ik heb hem niet gezien. Hem heb ik niet gezien.
o Constituenten kunnen worden weggelaten (ellipsis) of gereduceerd (anafora)
Jan kocht en boek en Marie / een tijdschrift.
Ik heb drie auto’s Ik heb er drie.
- Medium voor communicatie en denken
o Taal legt relatie tussen vormen en betekenissen
o Betekenis wordt deels bepaald door de syntaxis, maar voor een ander deel
door context en pragmatiek
The human language faculty (‘Basic design of the human Language Faculty’)
- Grammatica: in onze hersenen
- Auditieve raakvlak: je hoort signalen en die zetten alles om in linguïstische eenheden
- Conceptuele inventaris: onafhankelijk van taal kunnen we een idee krijgen van
concepten (een woord wordt gelinkt aan een concept in je hoofd)
- Pragmatiek: link met de wereld, hangt af van de context
Eenheden in taal (‘Units at each basic level of representation in language knowledge)
- Fonologie: omzetten van klanken in lettergrepen en woorden
- Syntaxis: morfologie, zinnen
- Semantiek: betekenissen van concepten
Waarom onderzoeken we taalverwerving?
College 2 – 8/2/21
Nature-nurture debat
Empiricisme (taal is aangeleerd)
- Gebaseerd op input -> tabula rasa
- Inductief leren, van specifiek naar algemeen (usage-based)
Rationalisme (taal is aangeboren)
- Aangeboren kennis -> nativistisch
- Deductief leren, van algemeen (regel) naar specifiek (taaluiting)
, Het projectieprobleem: Hoe kan het eindig aantal specifieke ervaringen met taal
geprojecteerd worden naar volwassen kennis van de taal?
- Taalaanbod -> ? -> taalproductie
Rationalisme: Chomsky
- Theorie van Universele Grammatica (UG) – aangeboren taalprogramma
- Universele principes
o O.a. structuurafhankelijkheid: taal is hiërarchisch, niet lineair
- Parameters (dimensies van taalvariatie) – ‘lichtknopje’
o O.a. Pro-drop parameter: subject mag wel (Italiaans) of niet (Nederlands)
worden weggelaten
- Triggers
o Zinnen die bepaalde parametersetting onthullen
Pro-drop
- Pro-drop taal Italiaans: *ciò piove / piove
- Niet pro-drop taal Nederlands: het regent / *regent
Epiricisme: benaderingen
- Competition Model (Bates & MacWhinney)
- Language Making Capacity (Slobin)
- Connectionisme (Rumelhart & McClelland)
- Neuroconstructivisme (Elman)
- Usage-based account (Tomasello)
Niet allemaal puur empiricistisch, veronderstellen vaak wel aangeboren algemeen-
cognitieve vaardigheden
Verwerving verledentijdsvormen
- U-vormig patroon van verwerving:
o 1-2 jaar: enkele specifieke werkwoorden: liep, klom
o 2-5 jaar: overgeneralisaties: loopte, klimde
o Vanaf 5 jaar: correcte vormen: liep, klom
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper romyvandermolen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53068 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen