Aantekeningen onderzoeksmethoden: theorie en ethiek
Hoorcollege 1: H1 + H2
Twee richtingen: onderzoeksmethoden (boek) en ethiek (artikelen).
Teruggetrokkken artikel (wetenschappelijk niet onderbouwd) van de relatie tussen autisme en
vaccineren. Goed voorbeeld van andermans onderzoek interpreteren en op waarde schatten.
Beweging is echter hiervoor al gestart.
Wetenschappelijke methode bestaat uit regels, assumpties en procedures.
Waarom wetenschappelijke methode? En niet gewoon observeren? Mensen zijn hier niet voor
gemaakt, denk bijvoorbeeld aan visuele illusies. Visuele fouten zie je echter snel, maar denkfouten
zijn lastiger te achterhalen.
Substitutie bias: moeilijkere vraag vervormen naar een makkelijkere vraag, waardoor je fouten gaat
maken (Bvb. Welke president moet ik kiezen? Naar: is Hillary Clinton betrouwbaar?)
We zien de wereld anders door selectieve aandacht en verwachtingen worden beïnvloed door
waarden, cultuur en opvoeding. Hierom hebben we regels, zodat je niet alleen gaat letten op de
dingen die jij persoonlijk belangrijk vindt.
Confirmation bias: zien wat we willen zien, ook selectief herinneren. Kan gevaarlijk zijn bij iemand
met veel volgers, aangezien die mee gaan in je denkwijze.
Objectieve observatie (wetenschappelijk) niet verwarren met een waarde. De wetenschap is
beschrijvend en neemt geen beslissingen.
Stanford prison experiment: hoe beïnvloedt omgeving moreel gedrag? Lucifer effect: in een
omgeving waar er geen regels zijn, ongelijke machtsverhoudingen en anonimiteit, dat haalt het
slechte in iemand naar boven. Zimbardo observeerde dit, maar niet objectief. Experiment was ook
niet valide: geen controlegroep, geen random steekproef, sprake van een selection bias (hij zocht
mensen die geïnteresseerd waren in het gevangenis leven) en sprake van demand characteristics.
Onderzoeksideeën ontstaan door observaties in de wereld of vanuit een bestaande theorie.
Inductief redeneren: van specifieke observatie naar een algemene regel. Probleem met inductie is
dat je een theorie hebt op basis van observaties in het verleden, dit geeft geen garanties voor de
toekomst.
Deductief redeneren: van algemene regel naar een specifiek geval. Hier test je meestal een theorie.
In de wetenschap proberen we echter niet de confirmeren (bevestiging van een theorie zoeken),
maar proberen we de falsificeren (bewijzen dat een theorie niet klopt). Denk hierbij aan de
nulhypothese.
Empirische cyclus:
, Zoektocht naar wetmatigheden: fundamenteel en toegepast onderzoek. Fundamenteel onderzoek is
gebaseerd op fundamentele vragen over hoe gedrag tot stand komt. Toegepast onderzoek is
gebaseerd op theorieën toepassen in de praktijk.
Wetenschappelijk theorie: algemene uitspraak over een relatie tussen variabelen. Een
wetenschappelijk theorie moet toetsbaar zijn. Of het toetsbaar is maakt het verschil tussen een
theorie en een hypothese. Om het toetsbaar te maken moet je constructen een operationele
definitie geven (precies maken).
Daarnaast moet een wetenschappelijk theorie simpel zijn: de wet van de spaarzaamheid. Zo weinig
toevoegingen.
Easterlin paradox: hoe rijker je wordt, hoe gelukkiger je wordt tot een bepaald niveau, dan stijgt het
niet meer.
Hypothese: je eigen voorspelling op basis van de theorie, deze ga te toetsen. Verschillende typen
hypotheses: een correlatie, dit hoeft echter geen causaliteit te betekenen.
Onderzoeksdesign: methode om de data te gaan verzamelen, analyseren en te interpreteren. Je hebt
beschrijvend onderzoek, correlatie-onderzoek en experimenteel onderzoek.
Beschrijvend onderzoek: over hoe dingen NU gaan. Data verzamelen op kwantitatieve (vragenlijsten)
of kwalitatieve manier (interviewen). Je kan ook een naturalistische observatie is (in praktijk), dit kan
ook kwantitatief of kwalitatief. Ook kan het door middel van een case study. Voordelen: weinig
aanleiding nodig om het onderzoek te doen. Nadelen: geen controle, dus je kan alleen verbanden
onderzoeken.
Correlationeel onderzoek: gevaar hierbij is dat correlatie niet causaliteit hoeft de betekenen. Soms
wordt hier wel vanuit gegaan door een berg aan onderzoek met dezelfde conclusie: een
wetenschappelijk consensus.
Hoorcollege 2: H5 + H6 + H12 + Appendix A
Kwalitatief onderzoek: beschrijvend onderzoek. Kwantitatief onderzoek: correlationeel en
experimenteel onderzoek.
Verschil tussen kwantitatief en kwalitatief onderzoek volgend Hammersly, is voor discussie vatbaar
aangezien er ook middenwegen zijn:
