STAATSRECHT
15-4-2014
Art. 1 van het Statuut staan de 7 gebieden van het koninkrijk der Nederlanden.
Nl stond onder het bewind van de Spanjaarden. We hebben ze uiteindelijk het land uitgezet.
Daarna fransen waren leiders in nl, broer van Napoleon. De oranje Nassau ’s was de familie die
ze weg jagen, hun oudste zoon Willem I kroonden ze. Hij wilde wel een grondwet, die kwam in
1814. In 1830 kwam België in opstand, in 1840 namen we afscheid van dit land. De koning trad
af-> Willem II.
1848 nog een revolutie, koning Willem II riep zijn minister president op en hij vroeg hem om
de grondwet te herschrijven om hem minder macht te geven: ministeriele
verantwoordelijkheid.
Willem III, zijn 3 zonen overleden vroegtijdig. Het koningshuis zou uitsterven. Hij trouwde met
een 21-jarige prinses en kreeg een kind; Wilhelmina. -> Juliana -> Beatrix -> Willem.
Wat is staatsrecht?
Het staatsrecht regelt de inrichting van de staat en de verdeling van bevoegdheden.
Wat regelt het staatsrecht?
- Inrichting van de staat en verdeling van bevoegdheden
- Totstandkoming, gelding en handhaving van regelgeving
- Rechten van burgers tegenover de staat
- Rechtsbescherming tegen overheid
Het staatsrecht komen we tegen in: BRONNEN VAN HET STAATSRECHT
- Het statuut voor het Koninkrijk
- Grondwet
- Organieke wetten (wetten die het land organiseren; gemeentewet, etc.)
- Gewoonterechtelijke regels
- Verdragen (EU-)
- Jurisprudentie
Motto NAVO: als je 1 van ons aanvalt, val je ons allemaal aan.
Wat is nl precies?
- Een staat
- Een constitutionele monarchie
- Gedecentraliseerde eenheidstaat (1 land maar de macht is verspreid)
- Parlementaire democratie (we mogen stemmen)
- Rechtstaat (we hebben rechters en wetten)
- Wij zijn een lid van de Europese Unie
Tentamen vraag: wanneer ben je een staat?
- als je een grondgebied hebt (Palestina: ja. De Molukken; eiland in Maleisië: nee).
- gemeenschap. Gemeenschapsgevoel. Je kunt in een land wonen maar je niet
Nederlander voelen als je in nl woont.
- Gezag. Waarom is Friesland gen staat? Het heeft geen gezag. Somalië: geen gezag.
- Erkenning door andere staten. Ze zijn ook niet erkend door andere staten (Friesland).
1
, Grondgebied:
- Overzeese gebieden: Nederlands-Indie (1945), Suriname (1975), de Nederlandse antillen:
Aruba, Bonaire, Curacao, Saba, Sint Eustatius en Sint Maarten per 10 okt. 2010: Nederland
(incl. de overzeese Nederlandse bijzondere gemeenten Saba, Bonaire en St. Eustatius), Aruba,
Curacao, Sint-Maarten.
Nl is een constitutionele monarchie:
- De Koning als Staatshoofd
- De Koning als deel van de regering
- Het Koninklijk Huis
De rechtsstaat is gebaseerd op:
- Het legaliteitsbeginsel; de macht van de overheid moet gebaseerd zijn op een wet.
- De macht is gespreid. Montesquieu: trias politica. De macht is gedecentraliseerd naar
territorium en functie. Tentamen vraag: er is macht gegeven aan een waterschap:
beide decentralisatie. Waterschap regelt de het huishoudt over het water; regen, etc.
- De rechter is onafhankelijk.
- Grondrechten
Scheiding van Macht:
1. Decentralisering Gedecentraliseerde eenheidsstaat: territoriaal en functioneel (incl.
openbare lichamen, art. 134 Gw)
2. Federalisering Europese Unie
3. Trias Politica
Trias politica
- Scheiding van wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht
De wetgevende macht: Formele wetgever (art. 81 Gw) is Staten-Generaal en regering!
De uitvoerende macht: Regering (individuele ministers), tot 1983 de Koning, maar de
Rechterlijke macht: Hoge Raad, ABRvS, CBB, CRvB
Checks and balances
NEDERLANDERSCHAP
Iedereen die niet Nederlander is een vreemdeling.
RWN staat in het wetboek; nummer 3.
Nederlanderschap (Art. 2 GW) – Rijkswet op het Nederlanderschap
Rechten en plichten van een Nederlander:
- Vrije toegang tot NL.
- Toepassing strafrecht.
- Diplomatieke bescherming. Juridische bijstand vragen bv.
- Niet uitleveren.
- Nederlands erfrecht.
- Actief en passief kiesrecht.
- Je mag bepaalde functies pas uitoefenen als je Nederlander bent (bv burgemeester of
rechter).
- Aanspraak op voorzieningen. Je hebt recht op bepaalde uitkeringen.
2