Bestuursrecht samenvatting leerjaar 1 periode 3
Tekst in blauwe letters zijn noodzakelijk bij het beantwoorden van vragen
Lesweek I hoofdzaken van het bestuursrecht H1 en H2
Wat regelt het bestuursrecht:
Hoe is het bestuur georganiseerd?
Welke bevoegdheden heeft het bestuur?
Aan welke rechtsnormen heeft het bestuur zich te houden?
Hoe kan het bestuur ervoor zorgen dat burgers zich aan de voor hen geldende
rechtsnormen houden?
Welke juridische bescherming is er voor burgers tegen beslissingen en handelen van
het openbaar bestuur?
Bijzonder bestuursrecht: verschillende onderwerpen
Algemeen bestuursrecht: centrale onderwerpen (AWB)
Nederland is een democratische rechtsstaat -> De overheid dient fundamentele rechten en
vrijheden van burgers te eerbiedigen en moet zich inzetten voor de verwerkelijking van die
rechten en vrijheid, terwijl dit alles geschiedt onder controle van de door het volk gekozen
volksvertegenwoordigers.
Om de doelen van de rechtsstaat te bereiken moeten aan 4 fundamentele eisen worden
voldaan:
Wetmatigheid van bestuur
Rechterlijke controle
Evenwicht tussen de verschillende machten
Eerbiediging grondrechten
Twee uitgangspunten die de basis vormen van het bestuurlijke handelen:
Legaliteitsvereiste -> het bestuur heeft voor vele handelingen een grondslag nodig
(democratisch) en het bestuur dient te handelen conform die wet wanneer het deze
handelingen verrichten
Specialiteitsbeginsel -> het bestuur mag bij de uitvoering van een bepaalde wettelijke
regeling slecht die belangen behartigen ter bescherming waarvan de betrokken
regeling in het leven is geroepen. (geen bevoegdheid gebruiken als het niet voor een
specifieke situatie geregeld is)
Hiërarchische opbouw normenstelsel:
, 1. Verdragen
2. Statuut (regeling voor de verhoudingen tussen NL en bijbehorende landen)
3. Grondwet
4. Wetten in formele zin
5. Koninklijke Besluiten die regels bevatten
6. Ministeriele regelingen (verordeningen)
7. Provinciale verordeningen
8. Gemeentelijke – en waterschap verordeningen
9. Beleidsregels (niet volledig bindend)
10. Voorschriften/ verplichtingen verbonden aan een beschikking (wel volledig bindend)
Wet in formele zin mag niet getoetst worden aan de Grondwet
Wet in materiele zin: algemeen verbindende voorschriften richting burgers
Doelen Awb:
Er zou meer eenheid in de bestuursrechtelijke wetgeving moeten komen
Het systematiseren en vereenvoudigen van bestuursrechtelijke wetgeving
Het in de wet vastleggen van normen die in de rechtspraak zijn ontwikkeld
Het treffen van voorzieningen die naar hun aard een algemene regeling behoeven
Manieren waarop de Awb richting geeft aan andere wetgeving:
Dwingend recht -> wetgever heeft het verplicht gesteld
Regelend recht -> tenzij in de wet anders is bepaald
Aanvullend recht -> zelf termijn bepalen bv
Facultatief recht -> andere regelgevers MOGEN zelf besluiten
Wanneer een bijzondere wet en Awb in strijd zijn met elkaar gaat de bijzondere wet voor
Overheidshandelingen
Feitelijke handelingen rechtshandelingen
Zonder met publiekrechtelijke privaatrechtelijke
Rechtsgevolg rechtsgevolg
Bestuursorgaan in de zin van andere instanties
Van Awb
Mondeling schriftelijk
Voor concreet geval van algemene strekking
(Beschikking)
, Het uitgangspunt in een democratische rechtsstaat is dat de overheid bij haar handelen
openbaar is naar de burgers. Onderscheid moet daarbij worden gemaakt van:
Verdragen, wettelijke regelingen en beleidsregels
Vergaderingen
Informatie
Wet openbaarheid van bestuur draagt bestuursorganen op om burgers informatie te
verstrekken. Bij het weigeren kan de burger naar de rechter gaan.
Het verzoek moet informatie betreffen, neergelegd in documenten
Het verzoek moet een bestuurlijke aangelegenheid betreffen
Actoren in het bestuursrecht:
Openbare lichamen -> gemeente, provincie, waterschap, Nederlandse Orde van
Advocaten
Bestuursorganen -> a-organen en b-organen
Belanghebbende
Lesweek II hoofdzaken van het bestuursrecht H3
Openbaar bestuur: maakt deel uit van de overheid samen met de andere machten, de
wetgevende en de rechtsprekende. In de praktijk wordt het openbaar bestuur ook wel
aangeduid als de overheid.
De opbouw van bestuursorganisaties is hiërarchisch. De wetgeving wordt op een aantal
plaatsen aan organen van ‘hogere overheden’ toegekend waarmee zij organen van ‘lagere
overheden’ tot een bepaalde handeling kunnen dwingen (bindende aanwijzingen), of
waarmee ze aan besluiten van die organen werking kunnen onthouden of ontnemen. Deze
hiërarchie is nodig in verband met het concept van de eenheidsstaat dat aan onze Grondwet
ten grondslag ligt.
Actoren in het bestuursrecht:
- Openbare lichamen -> bij privaatrechtelijke rechtsbetrekkingen
- Bestuursorganen -> bij bestuursrechtelijke rechtsbetrekkingen
- Belanghebbende
Openbaar lichaam H7 GW: publiekelijke gemeenschappen met een zekere democratische
legitimatie, worden door de wet ingesteld.
Aan de besturen van openbare lichamen kan verordenende bevoegdheid worden verleend
(134 GW)
Openbaar lichaam op centraal niveau -> de staat
Openbaar lichaam op decentraal niveau -> provincies, gemeentes, waterschappen, Sociaal-
Economische Raad en de openbare lichamen voor bepaalde beroepen (Nederlandse Orde
van Advocaten)
Art. 2:1 BW kent (publiekrechtelijke) rechtspersoonlijkheid toe aan deze openbare
lichamen. De bestuursorganen handelen namens deze rechtspersonen, zij kunnen dat
namelijk niet zelf.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper juliavanlaanen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,09. Je zit daarna nergens aan vast.