Samenvatting
Samenvatting Inleiding Strafrecht inclusief uitwerkingen arresten
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Samenvatting van het vak inleiding strafrecht inclusief de uitwerkingen van de arresten per week.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
InhoudsopgaveWEEK 1A: INLEIDING TOT HET STRAFRECHT & HET LEGALITEITSBEGINSEL............................................ 2
WEEK 1B: STRAFRECHTTHEORIEËN........................................................................................................ 4
WEEK 2A: VOORWAARDEN VOOR STRAFBAARHEID............................................................................... 7
WEEK 2B: CRITERIA VOOR STRAFBAARSTELLING.................................................................................. 10
WEEK 3A: OPZET EN SCHULD................................................................................................................ 12
WEEK 3B: CAUSALITEIT......................................................................................................................... 17
WEEK 4A: STRAFUITSLUITINGSGRONDEN............................................................................................ 23
WEEK 4B: POGING, VOORBEREIDING EN DEELNEMING....................................................................... 33
WEEK 5A: BESLISSINGSMODEL VAN ART. 348 JO. 349 SV..................................................................... 37
WEEK 5B: INLEIDING IN HET STRAFPROCESRECHT EN DE WERKING VAN HET EVRM ...........................41
WEEK 6A: OPSPORING.......................................................................................................................... 44
WEEK 6B: VERVOLGING........................................................................................................................ 58
,Week 1A: Inleiding tot het strafrecht & Het legaliteitsbeginsel
Materieel strafrecht, Formeel strafrecht & Sanctierecht
Materieel strafrecht bepaalt de inhoud van het recht (Sr)
- Grenzen van strafrechtelijke aansprakelijkheid: strafbepalingen en
leerstukken (bv. strafuitsluitingsgronden).
Formeel strafrecht bevat rechtsregels die zich met de procedure van het
strafrecht bezighouden (WvSv).
- Bevoegheden als aanhouding, inhoud dagvaarding, berechting en hoger
beroep.
Sanctierecht bepaalt onder welke voorwaarden sancties opgelegd mogen
worden (Sr/Sv)
- Gevangenisstraf, taakstraf, tbs, geldboete.
Doelen van straffen
Het opleggen van een straf dient voornamelijk twee doelen: vergelding en
preventie. Het kwaad dat de dader van een strafbaar feit veroorzaakt bij een
slachtoffer of aan de maatschappij als geheel, wordt door het opleggen van straf in
de eerste plaats vergolden door leedtoevoeging.
De preventiegedachte gaat uit van een eenvoudig principe: mensen willen geen straf
krijgen, dus zullen zij gedrag dat mogelijk tot straf leidt, zoveel mogelijk proberen te
voorkomen. Men onderscheidt twee soorten preventie: generale preventie en
speciale preventie. Speciale preventie moet voorkomen dat de gestrafte wederom in
de fout gaat. Het opleggen van voorwaardelijke straffen leunt zwaar op dit principe.
Commuun en bijzonder strafrecht
Het strafrecht dat in de wetboeken is opgenomen, duidt men vaak aan als het
commune strafrecht.
Daarnaast bestaan er veel strafbepalingen in andere wetten, bijvoorbeeld in de
Wegenverkeerswet 1994, de Wet wapens en munitie en de Opiumwet. Deze wetten
worden bijzondere wetten genoemd.
Essentie van het strafrecht
De berechting van een strafbaar feit en de daarvan verdachte persoon door de
strafrechter.
Negatief sanctiestelsel.
Rechtshandhaving en rechtsbescherming.
Strafrecht is het recht om bewust leed toe te voegen.
Legaliteit
We mogen slechts iets doen binnen het strafrecht als daarvoor een wettelijke
regeling bestaat. Iets is dus alleen strafbaar als dit in de wet staat. Het zorgt ook
voor rechtsbescherming. Strafvordering heeft alleen plaats op de wijze bij de wet
voorzien.
De overheid mag alleen handelen op basis van de wet (art. 1 Sr en art. 1 Sv). Dat
garandeert:
1. dat de democratisch gekozen wetgever zich heeft uitgesproken (geen
willekeur);
2. het recht inzichtelijk en voorspelbaar is voor burgers, omdat wettelijke
regelingen worden opgeschreven en bekend gemaakt.
2
,Art. 1 Sr: bepaalt dat er een wet moet zijn, bepaalt ook dat de gemeente gedrag
strafbaar mag ................stellen.
Art 1 Sv: lagere overheden mogen geen regels creëren. Dit is enkel voorbehouden
aan de formele ...............wetgever.
Deelnormen van het legaliteitsbeginsel
- Wettelijke basis
Er moet een wettelijke basis zijn voor strafbaar gedrag. Dat gaat om de zowel
op te leggen straf als de strafbaarstelling. Gewoonte recht is niet voldoende.
Lex scripta = verboden gedraging moet in de wet staan, anders niet strafbaar.
Nulla poena = geen straf zonder wet.
- Verbod van terugwerkende kracht
Niet met terugwerkende kracht iets strafbaar stellen.
(art. 1 Sr lid 2: wel terugwerkende kracht indien dit gunstig is voor de
verdachte).
- Gebod van toegankelijke en scherpe normen
De wetgever moet zo scherp en toegankelijk de wet formuleren. We moeten
kunnen vinden wat strafbaar is. Geen vage termen. Is een bepaling duidelijk
genoeg, zodat de burger zijn gedrag daarop kan afstellen?
Lex certa = geen vage delictsomschrijvingen.
- Grenzen aan de interpretatievrijheid van de rechter
De rechter mag iets niet strafbaar stellen, wat niet strafbaar is gesteld. Het is
aan de rechter de taak om de wet toe te passen. Soms moet de rechter
daarvoor de wet eerst interpreteren. De rechter heeft hier verschillende
methodes voor:
1. Teleologisch = er wordt gekeken naar de intentie van de wetgever toen
deze wet werd opgesteld (wat was het doel van de wetgever).
2. Grammaticaal = wat wordt er taalkundig bedoelt.
3. Systematisch = houdt in dat er wordt gekeken waar het delict zich
bevindt in de wet. Het gaat om de systematiek van de wet.
4. Wetshistorisch = er wordt gekeken wat de oorspronkelijke bedoeling van
de wetgever was. Dit is te vinden in de Memorie van Toelichting.
Analogische interpretatie
De rechter mag geen gebruik maken van de analogische methode. Iets valt
niet onder de delictsomschrijving/bepaling, maar voor je gevoel is het eigenlijk
toch wel hetzelfde. Bijvoorbeeld regels over honden toepassen op katten of
een gebod op lopen over bezaaide grond toepassen op fietsen.
Extensieve interpretatie
Houdt in dat je een bepaalde bepaling hebt en dat je die bepaling oprekt. Het
valt onder de bepaling maar het is wel de bepaling in z’n ruimste betekenis.
Verschil analogisch en extensief
Het verschil tussen de analogische en de extensieve interpretatiemethode is
dat analogie niet is toegestaan en extensief wel.
- HR 23 mei 1921, NJ 1921, 564 (Elektriciteit)
Art. 310 Sr, valt elektriciteit als ‘enig goed’ in strafrechtelijke zin te kwalificeren? HR:
Elektriciteit heeft economische waarde, dus het is een vermogensobject. Er is sprake
van diefstal (extensieve grammaticale interpretatie).
- HR 2 april 1985, NJ 1985, 796 (Onbehoorlijk
3 gedrag)
Art. 1 Sv en art. 7 EVRM, is de term ‘onbehoorlijk gedrag’ te vaag? HR: het is
onmogelijk om elk problematisch gedrag uit te schrijven. Op basis van wat
gebruikelijk (algemene normen en waarden) is, kan men afleiden wat in een
bepaalde situatie als ‘onbehoorlijk gedrag’ kan worden aangemerkt. Er is geen strijd
, Week 1B: Strafrechttheorieën
Strafrecht en strafdoelen
Strafrecht is het recht om te straffen (bewust leed toe te voegen)
Er zijn vier strafdoelen:
1. Verdragstheorieën (van nature, gemeenschap heeft regels waar je je aan
moet houden)
2. Absolute theorieën
3. Relatieve theorieën
4. Verenigingstheorieën
Waar haalt de overheid het recht vandaan om burgers te straffen (strafgrond)?
Wat wil de overheid met de straffen bereiken (strafdoel)?
Verdragstheorie
Ontstaan van nature. De gemeenschap heeft regels bepaalt waar je je aan moet
houden. De burger heeft aanvaard dat schending hiervan tot bestraffing leidt.
Rousseu, Beccaria, Fichte
Absolute theorie
In de absolute theorieën zijn strafgrond en strafdoel niet te scheiden.
De straf vindt haar rechtvaardiging in de strafgrond: de vergelding van het
gepleegde onrecht (doel is: uitsluitend vergelden, leed toevoegen d.m.v.
gevangenisstraf).
Kant, Hegel, Polak.
Klassieke richting
Vanuit de absolute theorie is een klassieke richting ontstaan. De klassieke richting in
het strafrecht huldigde het beginsel van de vergelding en wel als grondslag en als
doel van de straf. De denkrichting is bepalend geweest voor de codificatie van het
strafrecht. Welke straffen? Wat is strafbaar? etc.
Voor het strafrecht heeft dit betekend:
Uitsluitend geschreven wetboeken (codificatie en legaliteit);
Geen onnodige strafbaarstelling (omdat anders de criminaliteit alleen maar zal
stijgen i.p.v. dalen, want er ontstaan meer strafbare feiten);
Duidelijke en heldere formuleringen met zo min mogelijk interpretatieruimte,
dit ten behoeven van de rechtszekerheid (leidt anders tot onzekerheid en
willekeur).
Vergelding doch niet meer dan dat (dus geen ongelimiteerde wraak). De
proportionaliteit van straffen zowel kwantitatief (hoeveel leed naar zwaarte
van het delict) als kwalitatief (type leed naar type delict);
De zekerheid dat er gestraft zal worden in verband met de generale preventie.
Geen preventief optreden doch uitsluitend reactief optreden (op grond van
een gepleegde daad, zij het dan wel preventieve doeleinden mogen worden
nagestreefd).
Relatieve theorie
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper MikeR24. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 80630 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen