Samenvatting
Samenvatting Vakdidactiek 1 geschiedenis
- Instelling
- Universiteit Van Amsterdam (UvA)
Samenvatting Vakdidactiek 1 voor het schoolvak geschiedenis. Boek 'Geschiedenisdidactiek'.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
Voorbeeld 2 van de 12 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Vakdidactiek I “Geschiedenisdidactiek: Handboek voor de vakdocent”Hoofdstuk 1: De betekenis van geschiedenisonderwijs
Geschiedenisonderwijs is nodig om de manier waarop mensen omgaan met het verleden te scholen.
Historisch denken heeft betrekking op het vormen van een waarheidsgetrouw beeld van een
tijdsverloop -> wetenschappelijk verantwoord.
Hoofdkenmerken van historisch denken:
- Realiteitsbewustzijn; onderscheid tussen feiten en fictie.
o Wetenschappelijke geschiedbeoefening is een rem op het ontstaan van
mythevorming. In onderwijsboeken worden mythische en historische werkelijkheden
wel eens vermengd.
o Doel van geschiedonderwijs -> respect voor feiten als basishouding aannemen. Een
bewering zonder betrouwbaar bewijsmateriaal is geen feit.
- Chronologie en periodisering; indelen van de tijd.
o Tegenover cyclische alledaagse leven zet de geschiedenis het beeld van de lange lijn.
Op grond van breuken en gebeurtenissen worden perioden ingedeeld.
o Temporal decentering -> losmaken van de eigen tijd.
o Geschiedenisonderwijs met het doel uit te leggen hoe we gekomen zijn waar we nu
zijn, werkt ahistorisch presentisme in de hand.
- Historische distantie; afstand nemen van een verleden.
o Afstand met het verleden verkleinen door over een ‘wij’ te spreken. Wij-perspectief
bemoeilijkt afstandelijk, objectief en neutraal begrip van het verleden.
- Tijdgebondenheid, anachronisme en onvoorspelbaarheid.
o Kenmerken van verschillende perioden mogen niet met elkaar vermengd worden.
Anachronistisch redeneren is onvermijdelijk bij geschiedenis.
o Vooruitgangsdenken -> denken dat de moderne omstandigheden als normaal gezien
moeten worden.
o Morele boodschappen in geschiedenislessen moeten niet omwille het vermijden van
anachronismen worden genegeerd.
o Mildheid van oordeel, begrip voor omstandigheden, grotere verdraagzaamheid voor
het andere en minder onverzoenlijkheid van tegenstellingen zijn de vruchten van
geschoold-historische houding.
Geschiedenis legt de nadruk op unieke omstandigheden en gebeurtenissen. Andere vakken zoeken
meer naar wetmatigheden.
Historisch bewustzijn is kenmerkend voor een open, liberaal-democratische samenleving ->
interpreteren van zichzelf als historisch persoon, als kind van eigen tijd, beïnvloed door de toevallig
ontstane omstandigheden.
Functies van geschiedenis:
- Moreel-pragmatische doelen.
o Geschiedenis kan de functie krijgen van het aanscherpen van moreel besef -> goede
en slechte van de mens en kennisneming hiervan.
o Lessen uit het verleden halen (pragmatisch) met het oog op toekomstig handelen.
o Onvoorspelbaarheid van historische ontwikkelingen en tijdgebondenheid van ieder
waardepatroon maken deze hantering van geschiedenis problematisch.
- Staatsburgerlijke doelen.
o Geschiedenis als vak ontstaan in periode van ontstaan van natiestaten.
- Identiteitsvormende doelen.
o Verschillende houdingen jegens het verleden:
, Bevestigende houding.
Ontkennende houding.
Reflectieve houding.
- Kritisch-analytische doelen.
o Veel historici zien geen taak van oordleen voor de historicus. Kritisch kijken naar het
verleden en zo objectief mogelijk dit in beeld brengen.
Zeven maatschappelijke functies van geschiedenis (Kocka)
1 Verklaren van hedendaagse verschijnselen.
o Heden kan alleen begrepen worden als men de voorgeschiedenis ervan kent.
2 Historische analogieën die voor het heden van belang zijn.
o Iets uit het verleden wat met een verschijnsel uit het heden kan worden vergeleken.
3 De rol van traditie en mythevorming in de samenleving.
o Geschiedenis gebruiken om politieke of maatschappelijke instellingen in stand te
houden of mensen te bevrijden van de ballast van het verleden.
4 Verandering en de factoren waardoor verandering kan optreden.
o Hoe snel gaan veranderingsprocessen en welke invloed hebben personen of groepen
hierop?
5 Inzicht in het menselijk bestaan door kennis van het leven van vroeger.
o Uitbreiding van ervaringshorizon.
6 Waarschuwing voor te snelle generalisaties en hypothesen.
o Menselijke samenleving ontwikkelt zich niet wetmatig en eenvormig.
7 Zicht op het handelen van de mens in zijn totaliteit.
o Integratief vak dat verschillende aspecten van het mens-zijn omvat.
Volgens Kocka kunnen deze zeven bijdragen alleen door geschiedenis worden geleverd en zijn ze
essentieel voor een democratie. Geschiedenis:
- Geeft de ‘juiste’ achtergrondkennis bij hedendaagse problemen.
- Laat zien dat veranderingen niet zomaar even tot stand kunnen worden gebracht.
- Geeft zich op het relatieve van de hedendaagse samenleving die gemakkelijk ook heel anders
had kunnen zijn en geeft hiermee zicht op alternatieven.
Belangrijk om bewust en nadrukkelijk relaties tussen heden en verleden aan te leren aan leerlingen.
Hoofdstuk 2: Geschiedenis leren
Geschiedenis -> gaat over de ontwikkeling van menselijke cultuur. Historie en prehistorie ->
geschiedenis valt samen met ontwikkeling van geschreven cultuur. Onderscheid historie en
prehistorie is voor onderwijs niet zo belangrijk en functioneel.
Geschiedenis gecompliceerd begrip -> verschillende manieren om over te spreken (verleden
zelf/beeld van verleden), sprake van historische gebeurtenissen (alsof alleen belangrijke dingen tot
de geschiedenis behoren).
Schoolvak geschiedenis -> te maken met beelden van het verleden. Door te beseffen dat het over
beelden gaat, makkelijker begrijpen dat er niet één waarheid is, altijd gevolg van keuzes en
interpretatie.
Terreinen van de geschiedeniswetenschap:
1. Economisch-sociaal terrein:
Economische geschiedenis -> hoe voorzien mensen zich in hun levensonderhoud.
Sociale geschiedenis -> verhoudingen tussen verschillende groepen in de
samenleving.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper myrthekuiper. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 83662 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen