Samenvatting Bedrijfseconomie 2020-2021
HAN D-cluster DPCBEC1B.1 Bedrijfseconomie voor het besturen van organisaties
Inhoudsopgave
Hoofdstuk 4 Kosten en kostensoorten ............................................................................................................ 2
4.1 Gelduitgaven en kosten ............................................................................................................................... 2
4.2 Geldontvangsten en opbrengsten ............................................................................................................... 2
4.3 Kosten van een product ............................................................................................................................... 2
4.4 Kostenindelingen ......................................................................................................................................... 3
4.5 Kosten van grond- en hulpstoffen ............................................................................................................... 3
4.6 Kosten van arbeid ........................................................................................................................................ 4
4.7 Berekening van loonkosten ......................................................................................................................... 5
4.8 Kosten van duurzame productiemiddelen .................................................................................................. 7
4.9 Afschrijvingsmethoden ................................................................................................................................ 8
4.10 Kosten van grond ....................................................................................................................................... 8
4.11 Kosten van diensten van derden ............................................................................................................... 9
4.12 Kosten van belastingen.............................................................................................................................. 9
4.13 Kosten van vermogen ................................................................................................................................ 9
Berekeningen ................................................................................................................................................... 10
Hoofdstuk 5 Kostprijsberekening .................................................................................................................. 11
5.1 Kostprijs en markt ...................................................................................................................................... 11
5.2 Variabele en vaste kosten.......................................................................................................................... 11
5.3 Integrale kostprijs ...................................................................................................................................... 11
5.4 Kostenverbijzondering ............................................................................................................................... 13
5.5 Initiële kosten ............................................................................................................................................. 15
Berekeningen ................................................................................................................................................... 16
Hoofdstuk 7 Budgettering en verschillenanalyse ........................................................................................... 18
7.1 Leiding van een organisatie ....................................................................................................................... 18
7.2 Planning op lange en korte termijn ........................................................................................................... 18
7.3 Budgettering als sturingsinstrument......................................................................................................... 18
7.4 Budgettering van een productieonderneming .......................................................................................... 18
7.5 Budgettering van kosten ........................................................................................................................... 18
7.6 Het budgetteringsproces ........................................................................................................................... 19
7.7 Budgettering van het productieproces ...................................................................................................... 19
7.8 Vergelijking van het productiebudget en de werkelijke productiekosten ............................................... 19
7.9 Budgettering van het verkoopproces ........................................................................................................ 20
7.10 Vergelijking van het verkoopbudget en de werkelijke verkoopresultaten ............................................ 20
7.11 Responsibility accounting ........................................................................................................................ 20
Hoofdstuk 8 Beslissingscalculaties ................................................................................................................ 21
8.1 Lange- en kortetermijnbeslissingen .......................................................................................................... 21
8.2 Investeringsselectie.................................................................................................................................... 21
8.3 Beoordeling investeringsproject ................................................................................................................ 21
8.4 Methoden om investeringsvoorstellen te beoordelen .............................................................................. 21
8.5 Keuze uit verschillende investeringsmogelijkheden ................................................................................. 22
8.6 Vergelijking van de selectiemethoden ...................................................................................................... 22
8.7 Keuze van de productiemethoden ............................................................................................................. 23
8.8 Zelf produceren of werk uitbesteden?....................................................................................................... 23
8.9 Differentiële calculatie............................................................................................................................... 23
Berekeningen ................................................................................................................................................... 24
1
,Samenvatting Bedrijfseconomie 2020-2021
HAN D-cluster DPCBEC1B.1 Bedrijfseconomie voor het besturen van organisaties
Hoofdstuk 4 Kosten en kostensoorten
Management accounting: vakgebied binnen bedrijfseconomie dat zich richt op verstrekken van financiële
informatie aan managers
4.1 Gelduitgaven en kosten
Afschrijvingskosten: kosten die verband houden met de waardedaling van duurzame productiemiddelen
• Geven aan welk gedeelte van de totale capaciteit van de machine in dat jaar wordt verbruikt
Kosten die ten laste van bepaalde periode worden gebracht, kunnen verband houden met toekomstige
(verwachte) gelduitgaven
• Vb.: kosten van groot onderhoud aan machine of pand
Voorziening: verplichting waarvan (op balansdatum) het moment van ontstaan en omvang niet exact bekend
zijn à omvang kan wel worden geschat
Toegerekende (verwachte) gelduitgaven zijn kosten voor die periode
Gelduitgaven kunnen ook toegerekend worden aan bepaalde functies binnen organisatie
Kosten: zijn aan perioden, functies of producten toegerekende (toekomstige) gelduitgaven, die verband
houden met opoffering van productiemiddelen
Kostprijs: alle gelduitgaven die met voortbrengen van product/dienst samenhangen en aan product
toegerekend worden
Different costs for different purposes: kosten die in berekening worden betrokken, kunnen afhankelijk van
doel van kostenberekening verschillen
• Wijze waarop kosten worden berekend is afhankelijk van beslissing die genomen moet worden
Voorbeelden beslissingen waarbij kostenberekening betrokken is:
• Produceren nieuw product
• Bouwen van nieuwe fabriek
• Opzetten reclamecampagne
• Aanpassen lonen medewerkers
• Verandering productiemethode
4.2 Geldontvangsten en opbrengsten
Realisatieprincipe: opbrengst van verkooptransactie wordt toegerekend aan periode waarin goederen worden
verkocht à ook al vindt betaling pas later plaats
Opbrengsten: zijn aan perioden, producten (enz.) toegerekende (toekomstige) geldontvangsten die verband
houden met verkoop van producten/levering van diensten
Profit is an opinion: hiermee wordt aangegeven dat hoogte van winst vaak niet eenduidig is vast te stellen
Stuurinformatie: informatie die managers gebruiken voor besturen van organisatie
4.3 Kosten van een product
Kosten van product/dienst zijn gelijk aan geldswaarde van productiemiddelen die zijn opgeofferd voor
produceren en verkopen van product/dienst
• Hier bestaan kosten van product uit: grondstof, arbeid en machines
o Grondstof à aantal kg
o Arbeid en machines à aantal uren
• Waarde = hoeveelheid • prijs
2
, Samenvatting Bedrijfseconomie 2020-2021
HAN D-cluster DPCBEC1B.1 Bedrijfseconomie voor het besturen van organisaties
Voor de prijs kan uitgegaan worden van verschillende opties:
• Historische prijs: prijs die betaald is bij aanschaf van productiemiddel
• Vervangingswaarde: prijs die betaald zou moeten worden als productiemiddelen aangeschaft zouden
worden op moment waarop kosten van product worden berekend
• Opbrengstwaarde: prijs die ontvangen zou worden als productiemiddel op moment waarop kosten
worden berekend, zou worden verkocht
Minimumwaarderingsregel: over het algemeen wordt de laagste prijs van de hierboven genoemde prijzen
gebruikt om prijs te berekenen
4.4 Kostenindelingen
Kostenindeling:
• Wijze waarop hoogte van kosten reageert op verandering in productieomvang of dienstverlening
o Kosten worden verdeeld in vaste en variabele kosten
• Relatie tussen ontstaan van kosten en bepaald product/dienst
o Kosten worden verdeeld in directe en indirecte kosten
§ Direct à duidelijk aanwijsbaar (oorzakelijk) verband vaststellen tussen ontstaan van
kosten en bepaald product/dienst
§ Indirect à niet duidelijk aanwijsbaar (oorzakelijk) verband tussen ontstaan van
kosten en bepaald product/dienst
• Verdeling van kosten naar functies binnen organisatie waarvoor kosten worden gemaakt
o Kosten worden ingedeeld in productiekosten, verkoopkosten, administratiekosten etc.
§ Van belang voor kostprijsberekeningen en kostenbudgettering
• Doelmatigheid van opgeofferde waarde
o Verspilling: (toekomstige) gelduitgaven in verband met ondoelmatig opgeofferde
productiemiddelen à wordt rechtstreeks ten laste van winst- en verliesrekening gebracht
o Enge kostenbegrip: alleen gelduitgaven in verband met doelmatig opgeofferde
productiemiddelen leiden tot kosten
o Ruime kostenbegrip: alle gelduitgaven in verband met opoffering van productiemiddelen
leiden tot kosten à geen eisen aan doelmatigheid van opgeofferde productiemiddelen
o Toegestane kosten = standaardkosten: kosten die voor bepaalde productie onvermijdelijk
zijn
o Werkelijke kosten vergelijken met standaardkosten à verschillen vaststellen + analyseren
• Aard van productiemiddelen
o Wordt onderscheiden in kostensoorten:
§ Kosten van grond- en hulpstoffen
§ Kosten van arbeid
§ Kosten van duurzame productiemiddelen
§ Kosten van grond
§ Kosten van diensten van derden
§ Kostprijsverhogende belastingen
§ Kosten van vermogen
4.5 Kosten van grond- en hulpstoffen
Grond- en hulpstoffen gaan slechts één productieproces mee
• Grondstoffen à zijn geheel of grotendeels in eindproduct of halffabricaat terug te vinden
• Hulpstoffen à zijn nodig om product te maken, maar worden niet in product zelf opgenomen
Afval: tijdens productieproces gaat grondstof verloren
• Als dit grondstofverlies economisch gezien onvermijdbaar is à kosten in verband met afval in
standaardprijs opnemen
Uitval: na afloop van fase in productieproces, dat eindproduct of halffabricaat niet aan eisen voldoet en wordt
afgekeurd
3
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper yg99. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
