Didactiek en Pedagogiek
Hoofdstuk 1
In de eerste twintig jaar groeit en ontwikkeld een mens het meest.
Kennis van de ontwikkeling van kinderen is nuttig om een aantal redenen:
1. Het kan worden toegepast bij opvoeding, onderwijs en bij bepalen van beleid.
2. Het wordt gebruikt om kinderen met een afwijking te identificeren.
3. Het is van belang om het ontstaan en beloop van abnormaal functioneren te begrijpen.
Ontwikkeling wordt gekenmerkt door drie basisprincipes:
1. Ontwikkeling is een proces in vaste volgorde en is onomkeerbaar (kinderen kruipen voordat
ze lopen).
2. Ontwikkeling is cumulatief (elke fase bevat al het voorgaande).
3. Ontwikkeling gaat altijd in de richting van eenvoudig naar complex (van de grijpreflex naar
het tekenen met een potlood).
Dus: Ontwikkeling bestaat uit onomkeerbare veranderingen in de tijd die in een vaste volgorde,
cumulatief en in de richting van grotere complexiteit verlopen.
Ontwikkeling kan worden gezien als het product van drie factoren:
1. De erfelijke basis van het ontwikkelingspotentieel van het kind vastgelegd in het erfelijk
materiaal, de genen.
2. De voorgaande ontwikkeling, de zogenoemde ontwikkelingsgeschiedenis van het kind,
waarin zowel genetische als omgevingsinvloeden een rol hebben gespeeld.
3. De actuele omgevingsinvloeden.
Vroeger was de opvoeding gericht op overleving en geld, nu draait het meer om liefde en
verantwoordelijkheid.
Charles Darwin bedacht de evolutietheorie waarbij het gaan om de ontwikkeling van levende
soorten die zich gedurende de evolutie aanpassen aan de omgeving. Dit duurt vele jaren, bij kinderen
gaat het om veel korter tijdsverloop.
Alfred Binet en Theodore Simon ontworpen de intelligentietest. Hiermee konden kinderen met een
ontwikkelingsachterstand herkent worden. Op basis van het verschil tussen de mentale leeftijd en de
chronologische leeftijd (kalenderleeftijd) werd het begrip intelligentiequotiënt geïntroduceerd.
Stanley Hall deed onderzoek met grote groepen kinderen en adolescenten door gebruikt te maken
van vragenlijsten tijdens zijn onderzoek. Sigmund Freud werkte met hem samen.
Arnold Gesell bracht de motorische ontwikkeling gedetailleerd in kaart. Hiermee werd mogelijk om
kinderen met een afwijking te herkennen.
Vroeger werden kinderen met een verstandelijke beperking zwakzinnige kinderen genoemd.
Verstandelijk gehandicapten werden verwaarloosd en opgesloten in gestichten. Nu zijn er speciale
scholen met extra aandacht voor gehandicapten.
Hoofdstuk 2
Jean Piaget was de eerste die een veelomvattende theorie over de cognitieve ontwikkeling ontwierp.
Hij dacht dat kennis niet tot stand komt door het passief ontvangen van informatie, maar door het
resultaat van een interactief proces. Kinderen zouden in zijn ogen in vaste volgorde dingen leren.
, Baby’s zullen eerst dingen ontdekken door te tasten, voelen en proeven, later wordt het dingen
uitproberen. Als kinderen ouder worden gaan ze eerst nadenken voordat ze dingen doen.
Organsiseren en adapteren:
Organiseren: In de ontwikkeling worden meerdere thema’s georganiseerd, zodat ze in combinatie
gebruikt kunnen worden, bijvoorbeeld kijken en grijpen.
Adapteren: Adapteren is het proces waarbij kinderen hun gedrag veranderen om zo effectiever te
kunnen functioneren, bijvoorbeeld de verandering bij kleine kinderen van vloeibare voeding naar
vaste voeding. Adapteren bestaat uit assimilatie en accommodatie. Assimilatie betekent dat het kind
de oude technieken gebruikt voor de nieuwe handeling, dit zal minder goed werken. Het kind moet
zijn technieken nu gaan aanpassen, wat accommoderen wordt genoemd. De drijvende kracht die
kinderen hebben om zich steeds verder te ontwikkelen wordt ‘equilibratie’ genoemd. Als het gedrag
van het kind zich zo ontwikkeld als aan de eisen die gesteld zijn is er evenwicht (equilibrium), is dit
niet zo, dan is er een disbalans.
De cognitieve ontwikkelingsstadia van Piaget kent vier categorieën:
0-2 jaar Sensomotorische periode De nadruk van het denken ligt hier op de
motorische reacties op input van de zintuigen
(sensorische informatie).
2-7 jaar Pre-operationele periode Op deze leeftijd zijn er vier kenmerken die passen
bij het denken:
- Egocentrisme: kinderen zijn niet in staat
om zich in anderen te verplaatsen, alles
draait om hunzelf.
- Animisme: kinderen hebben de neiging om
leven aan niet-levende dingen toe te
kennen.
- Artificialisme: kinderen hebben de neiging
om te geloven dat alles door mensen is
gemaakt.
- Realisme: kinderen ervaren psychische
fenomenen als fysische fenomenen.
7-11 jaar Concreet-operationele Het kind begint nu met logisch denken. Ze zijn in
periode staat om onjuistheden en tegenstrijdigheden te
ontdekken.
11 jaar en Formeel-operationele periode Het abstract-logische denken komt hier tot
ouder ontwikkeling.
Volgens de Russische psycholoog Vygotsky vindt de cognitieve ontwikkeling plaats in een sociale
context. Kinderen profiteren van volwassenen die handelingen verrichten, die de kinderen
vervolgens gaan overnemen.
De informatieverwerkingstheorie:
Informatie vanuit de omgeving wordt door de zintuigen waargenomen, deze informatie komt terecht
in het sensorisch geheugen en gaat naar het kortetermijngeheugen, waar het tien tot twintig
seconden zal blijven hangen, vervolgens is de informatie vergeten. Door technieken als herhaling of
een geheugensteuntje kan informatie in het langetermijngeheugen worden opgenomen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Maartjeklein. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.