Samenvatting
Samenvatting Nectar Biologie 5 vwo Hoofdstuk 12 Hormonen
In dit document vind u een samenvatting van Hoofdstuk 12 Hormonen uit het 5 vwo biologieboek van Nectar.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 12 - HormonenParagraaf 1 - De aanmaak van hormonen
Hormoon = product van een endocriene klier (klier zonder afvoerbuis), die het lichaam
via het bloed aan de weefselvloeistof, de cellen en de lymfe afgeeft.
Hormonen zijn tijdelijk aanwezig, ze worden snel afgebroken of verbruikt. Als ze
constant nodig zijn, dan moet de productie constant zijn.
Bij exocriene klieren komen de producten in het uitwendige milieu terecht (bijv. op de
huis of in de darm).
Hormonen komen overal in het lichaam en sturen processen aan in de cellen van
meerdere organen en weefsels.
Alleen cellen met passende receptoren voor een hormoon reageren. Deze doelwitcellen
bevinden zich in de doelwitorganen en doelwitweefsels. Door de reactie van de
doelwitorganen en de doelwitweefsels veranderen lichaamsprocessen.
Doelwitorgaan = het orgaan met de juiste receptoren.
Hormonen uit de geslachtsklieren (testes en ovaria) stimuleren de celdeling in
verschillende delen van het lichaam en bevorderen de ontwikkeling van de secundaire
geslachtskenmerken en beïnvloeden allerlei processen die door je activiteiten of door
omstandigheden veranderen.
Er is een goede aansturing van alle processen in je lichaam nodig. Deze coördinatie
gebeurt vooral via de centrale hormoonklier, de hypofyse. BINAS 88C
Vanuit de hypothalamus (deel van de hersenen vlak boven de hypofyse) ontvangt de
hypofyse informatie over het lichaam. Daarmee zet de hypofyse andere hormoonklieren
aan tot actie. De hypofyse regelt ook de groei en rijping van de geslachtscellen.
De hypofyse is het orgaan dat de verbinding vormt tussen de hersenen en het
hormoonstelsel, dat kun je zien aan de ligging en aan de structuur. BINAS 89A + C
De hypofyse bestaat uit 2 delen:
1. De neurohypofyse (hypofyseachterkwab). Deze bevat zenuwweefsel met daarin de
uitlopers van neuronen (zenuwcellen) uit de hypothalamus.
2. De adenohypofyse (hypofysevoorkwab). Deze bestaat uit klierweefsel.
Hersenen en hypofyse
De achterkwab van de hypofyse produceert neuro-hormonen.
Een goede bloeddruk is nodig voor het constant houden van je interne milieu, de
homeostase.
Als er sprake is van een dalende bloeddruk maken neuronen in de hypothalamus het
neurohormoon ADH. Via de uitlopers van de neuronen komt ADH in de neurohypofyse,
waar de uitlopers het afgeven aan het bloed. Bloedvaten trekken samen en de
uitscheiding van water (via nieren) vermindert, waardoor de bloeddruk stijgt.
Het neurohormoon oxytocine beïnvloedt de contractie van de gladde spieren in de
baarmoederwand bij de bevalling en is betrokken bij sociaal gedrag (bijv. zorg voor de
baby). Ook dit hormoon komt via de neurohypofyse in het bloed.
, Er zijn ook neurohormonen uit de hypothalamus. Deze stimuleren de adenohypofyse.
Synapsen in de hypothalamus geven de releasing-hormonen (RH’s) af aan het bloed,
waarna ze rechtstreeks in de adenohypofyse terecht komen. BINAS 89A
Het FSH-releasing-hormoon stimuleert bijv. de adenohypofyse tot afgifte van FSH.
Andere neuronen van de hypothalamus geven inhibiting-hormonen (IH’s) af, die bijv.
productie van FSH (door hypofyse) remmen.
Regelen van hormoonconcentraties
FSH (uit hypofyse) stimuleert de groei en de ontwikkeling van de follikels in de
eierstokken. De ontwikkelde follikels maken op hun beurt het hormoon oestradiol. Een
stijging van oestradiol stimuleert de afgifte van LH, waarna de ovulatie volgt.
Na de ovulatie ontstaat uit de rest van de follikel het gele lichaam, wat oestradiol en
progesteron produceert. Deze hormonen remmen allebei de afgifte van FSH-RH door de
hypothalamus en FSH door de hypofyse.
Veel hormoonconcentraties zijn via een negatieve terugkoppeling geregeld, waardoor
de concentratie van een hormoon in het bloed voortdurend rond de norm blijft. Dit in
tegenstelling tot positieve terugkoppeling, waarbij de hormoonconcentratie juist stijgt
(bijv. oxytocineafgifte voor toenemende weeën).
Via voeding krijgen we allerlei stoffen binnen. Sommigen daarvan binden aan
membraanreceptoren die eigenlijk bestemd zijn voor hormonen. Hierdoor kunnen zij je
lichaam beïnvloeden.
Genisteïne uit soja kan aan de oestradiolreceptor binden en kan in de doelwitcel
dezelfde reactie oproepen als oestradiol. Voordelen = minder botontkalking, minder
hartproblemen en kans op borstkanker en klachten rond de menopauze verminderen.
Maar de genisteïne kan ook de vruchtbaarheid beïnvloeden.
Paragraaf 2 - Reacties op hormonen
Onder normale omstandigheden vindt de coördinatie van de homeostase plaats in een
aantal stappen (zoals bijv. bij groei of stress).
Een hormoon werkt alleen bij de eigen doelwitcellen. Alleen deze cellen bezitten de
juiste receptoren voor dat hormoon.
Hydrofobe steroïdhormonen, gemaakt uit cholesterol (bijv. testosteron, BINAS 67K)
gaan eerst door het celmembraan en hechten dan aan receptoren in het grondplasma
van de cel. Daar vormt het hormoon met een eiwitreceptor een hormoon-
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samenvattingLVOwiskunde. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,48. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 52510 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen