Week 2: Romeinse rechtswetenschap en Justiniaanse codificatie
Waarom Romeins recht?
- Grieks-Romeinse cultuur heeft Westerse Wereld gevormd
- Nog steeds grondslag voor bijvoorbeeld ons privaatrecht (pacta sunt
sevanda)
- Romeinen eerste met systematische rechtswetenschap
Imperium et lex
- Stichting Rome: 753 v. Chr.
o Door Romulus; hij werd koning en ontleent zijn macht
(imperium) aan de toestemming van de Goden
- Imperium
o De absolute macht over burgers hebben
- Wetten in koningstijd
Orgaan Soort Kracht van wet
Rex (koning)
Bevoegdheid op grond Edicta Ja
van imperium om
wetten, edictum, uit te
vaardigen
Comitia
(volksvergadering) Leges Ja
Hieraan nam iedere
Romeinse burger deel
Senatus (Senaat)
100 van de Consulta Nee, dienden koning
familievaders tot advies
(patriciërs)
Ontstaan Romeinse Republiek (509 v. Chr.) Res publica
- Koning te veel macht in handen: de wens ontstond niet meer 1
staatshoofd te hebben. Laatste koning wordt verdreven door Brutus:
een republiek is geboren
- Consuls
o Hiermee begon de vrijheid, gelegen in de nieuwe
staatsrechtelijke regel dat het imperium niet meer levenslang
aan 1 persoon zou worden toebedeeld, maar jaarlijks aan 2
gekozen personen
Verschuiving van de macht
- 2 staatsrechtelijke problemen:
o Er was tussen de consolen geen taakverdeling en zij hadden
ieder het volle imperium
Imperium was ondeelbaar
Besluiten ongedaan maken, intercessio, tussenbeide
komen
o Consuls, die edicta konden uitvaardigen, moesten het hoofd
buigen voor de comitia: leges hadden voorrang op het edictum
- Wetten in de republiek
, Orgaan Soort Kracht van wet
Comitia Leges Ja (voorrang)
2 Consuls Edicta Ja
Senatus Consulta Nee
Patriciërs en Plebejers
- Begin republiek wordt gekenmerkt door de sociale strijd tussen
patricërs en plebejers
o Patriciërs: leden van enkele oude Romeinse geslachten
waarvan men geloofde dat deze afstamden van Romulus
o Plebejers: volk, niet patriciërs; gewone burgers
- Belangrijke gebeurtenissen voor rechtsontwikkeling
Jaar (v. Chr.) Gebeurtenis Oorzaak Gevolg
494 Tribuni Plebis Botsing Volkstribune
Plebejers en (tribuni plebis)
Patriciërs met vetorecht
Hiermee konden
de besluiten van
patriciërs worden
gefrustreerd
453 Lex XII Plebejers Decemviri maken
Tabularum berecht op Wet van 12
ongeschreven tafelen
gronden: plebs (codificatie),
wilden maar: uitlegging
opschriftstelling bleef in handen
tegen van patriciërs die
onzekerheid de
interpretatiemeth
oden niet
openbaar
maakten
1 helft 4
e e
Gnaeus Flavius Interpretatie Maakte leges
eeuw bleef onbekend actionis openbaar
(Gnaeus Flavius =
boek)
376 Preatura 1 van de 2 Patriciërs wilde
consuls nu een een preator met
plebejer imperium: een
nieuw ambt dat
deel heeft aan het
imperium,
bekleed met de
rechtsbedeling:
preatura
286 Lex Hortensia Plebejers Besluiten van
mochten alleen Plebejers
maar regels vergadering
voor zichzelf kregen kracht van
maken wet voor het
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper wiesvanderdonk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.
