HOOFDSTUK 5 – INVESTERINGSPROJECTEN
5.1 – Investeringsprojecten en vrije kasstroom
Onder investeringsselectie verstaan we het analyseren van investeringsalternatieven en het
kiezen van de alternatieven die worden uitgevoerd. Investeren is het vastleggen van vermogen
in activa. Als nieuwe investeringsplannen worden uitgewerkt, dan moeten die op haalbaarheid
en rentabiliteit worden onderzocht.
We maken onderscheid tussen twee soorten investeringen. Investeringen dienen om de
levensvatbaarheid van de onderneming te behouden of te vergroten. We spreken dan van
respectievelijk vervangingsinvesteringen, die dienen om de productiecapaciteit in stand te
houden, en uitbreidingsinvesteringen, die de productiecapaciteit vergroten.
Een investering zal tot een toename van andere activa leiden.
Een investeringsproject is het geheel van investeringen in bij elkaar behorende vaste en
vlottende activa.
Onder de vrije kasstroom verstaan we het verschil tussen de bruto-ontvangsten uit hoofde
van de verkoop van producten en de uitgaven in verband met de aanschaf en aanwending van
productiemiddelen in een bepaalde periode. De vrije kasstroom is dus het bedrag dat vrij
beschikbaar is voor de verstrekkers van het eigen vermogen en het rentedragend vreemd
vermogen.
We gebruiken de term vrije kasstroom om de netto-ontvangsten van een investeringsproject te
onderscheiden van de netto-ontvangsten in algemene zin. De netto-ontvangsten van een
bedrijf bestaan uit het verschil tussen alle ontvangsten en uitgaven in een bepaalde periode,
inclusief ontvangsten en uitgaven die samenhangen met de financiering. De vrije kasstromen
van een investeringsproject bevatten dus alleen ontvangsten en uitgaven die samenhangen met
de bedrijfsuitoefening (operationele activiteiten).
Bij de beoordeling van mogelijke investeringsprojecten richten we ons dus op de hoogte van
de vrije kasstromen (ontvangsten minus uitgaven) en niet op winst (opbrengsten minus
kosten).
Tijdvoorkeur: De ontvangst van een bedrag wordt hoger gewaardeerd naarmate deze eerder
plaatsvindt.
Het missen van een opbrengst doordat een bedrag pas later wordt ontvangen, staat in de
bedrijfseconomie bekend als opportunity costs.
De tijdvoorkeur van een onderneming brengen we meestal tot uitdrukking in de gemiddelde
vermogenskostenvoet. De kosten van vermogen bestaan hierbij zowel uit de vergoeding die
aan de eigen vermogen verschaffers als die aan de vreemd vermogen verschaffers wordt
uitgekeerd. Als de rentabiliteit (gemeten op basis van de vrije kasstromen) van een investering
gelijk is aan de gemiddelde vermogenskostenvoet, dan levert de investering precies genoeg op
om aan de eisen van de vermogen verschaffers te kunnen voldoen in de vorm van
winstuitkeringen en rentebetalingen.
De periodewinst wordt berekend als het verschil tussen opbrengsten en kosten in die periode.
Het belangrijkste verschil tussen de winst en de vrije kasstroom in een bepaalde periode wordt
,gevormd door een kostenpost die niet tot uitgaven leidt: de afschrijvingen op vaste activa. De
afschrijvingen moeten dus bij de periodewinst na belastingen worden opgeteld om de vrije
kasstroom te berekenen.
Desinvesteringen veroorzaken een extra ontvangst in het laatste jaar van het
investeringsproject.
– FIGUUR 5.1
In het algemeen kunnen we het verband tussen de vrije kasstroom en de periodewinst als volgt
weergeven:
= periode winst na belastingen + afschrijvingen – investeringen + desinvesteringen.
Het belastingbedrag moet worden berekend op basis van de marginale belastingvoet van de
onderneming. Dit is de belastingvoet die betaald wordt over de extra behaalde projectwinst
boven op de winst die met de reeds bestaande activiteiten wordt gemaakt. Indien in één of
meer jaren bij de uitvoering van het investeringsproject een verlies voor aftrek van interest en
belastingen wordt behaald, dan wordt in het betreffende jaar een negatief belastingbedrag aan
het project toegerekend. Het verlies in het project verlaagt immers de totale winst van de
onderneming en dat leidt tot een lager belastingbedrag voor de onderneming. Het lager
belastingbedrag wordt als ontvangst aan het project toegerekend.
– VOORBEELD 5.1
Omdat de betaling van de vennootschapsbelasting de netto-ontvangsten verlaagt, berekenen
we de vrije kasstromen niet rechtstreeks als saldo van ontvangsten en uitgaven, maar via een
omweg door eerst de winst voor belasting uit te rekenen.
Hoewel de jaarlijkse afschrijvingen op zich geen uitgaven zijn, hebben ze via de heffing van
de vennootschapsbelasting wel invloed op de hoogte van de jaarlijkse vrije kasstromen.
, 5.2 – Beoordeling op basis van periodewinst
Onder rentabiliteit verstaat men de verhouding tussen winst en het vermogen dat deze winst
heeft verdiend: rentabiliteit = winst / gemiddeld geïnvesteerd vermogen.
VIDEO: gemiddelde boekhoudkundige rentabiliteit.
– VOORBEELD 5.2
Een project komt voor uitvoering in aanmerking indien de berekende gemiddelde
boekhoudkundige rentabiliteit voldoende groot is (groter dan de gemiddelde
vermogenskostenvoet van de onderneming).
Omdat het criterium van de gemiddelde boekhoudkundige rentabiliteit uitgaat van de
gemiddelde periodewinst is de verdeling van de winsten over de looptijd hier niet van belang.
Dit is een belangrijk bezwaar tegen gebruik van de gemiddelde boekhoudkundige rentabiliteit
als beoordelingscriterium. Er wordt geen rekening gehouden met tijdvoorkeur. Er wordt
uitgegaan van een gemiddelde winst.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper FaissalMT. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.