Samenvatting
Samenvatting: Het geografische Huis
- Instelling
- Universiteit Utrecht (UU)
Theorie en Geschiedenis van de Sociale geografie
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
Voorbeeld 4 van de 35 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
1 beoordeling
Door: mervvedogan58 • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Samenvatting Theorie van de Sociale GeografieHGH – H1 -Fundamenten
Wetenschap: logisch denken, nauwkeurig waarnemen, openheid en discussie + beschrijven en
verklaren van verschijnselen.
Mentaliteitsgeschiedenis: bestudeerd niet-wetenschappelijke denkbeelden die gewone mensen
vroeger hadden over allerlei facetten van hun sociale en geografische wereld.
Geografische kennis tot 19e eeuw
- Onfeilbaar beschouwde boeken
o Bijbel: aardse ruimte ingericht naar Gods orde
- Zintuiglijk waarneembare werkelijkheid
o Waarnemingen van reizigers
Begin 20ste eeuw; kaart gevuld
Betrekkingen Mens – Natuur
- God heeft aarde voor mens als hoogste wezen geschapen, huisbewaarder
- Aarde bepaalt het doen en laten van mens
- Mens wijzigt aanzien aarde = natuurlandschap cultuurlandschap
Mensbeeld:
- Actief/voluntaristisch: handelende wezens met redelijk veel vrijheid en verantwoordelijkheid
- Passief/deterministisch: mensen zijn product van hun omgeving, zonder vrijheid of
autonomie
Fysico-theologie: God werkt indirect via de natuur in op mensen en ontwikkeling
Milieuvervuiling antropocentrische opvatting (mens dominant) ecocentrisch (natuur centraal)
Ideeëngeschiedenis: studie van historische ontwikkeling van standpunten van wetenschappelijke
denkers.
HGH – H2 – geografie tot 1870
Historiografisch: vertellend/beschrijvend, antieke geografie
Chorografie: streekbeschrijving
Grieken/Romeinen
- Concrete beschrijvende geografie
- Individualiteit van gebieden
- Ptolemeus; theoretische met formules/cijfers = wetenschappelijk
- Nomothetisch: op zoek naar algemeen geldende wetten
- Idiografisch: het eigene beschrijvend
Middeleeuwen
- Geografie + maatschappelijke elite streeft naar territoriale expansie
- Kerk en wetenschap gaan samen
,Renaissance en Barok
- 2e periode geografische hoogconjunctuur
- Secularisatie langzaam tot stand
- Van geloof naar waarneming / kwalitatief naar kwantitatief
- Ontdekkingsreizen vanuit Europa
- Logografische verslagen kwamen weer terug
18e eeuwse natuurbeschouwing; fysico-theologie
- Mechanistische visie: natuur als zielloos uurwerk
Carl Ritter:
- Begin 19e eeuw = 3de bloeiperiode geografie
- Historischer en minder natuurwetenschappelijk
- Invloed van fysico-theologie; schepper heeft aarde zo gemaakt
- Grondslag moderne universiteit
Von Humboldt:
- Niet alleen beschrijvend, maar ook verklarend
- Verschijnselen in gebied hangen samen, oorzaak-gevolg
- Mens hoort bij natuur, als levend organisme
= organistische visie van natuur
= holistisch: gehelen die meer zijn dan som der delen
- Vergelijkende methode maakte voorspellingen doen mogelijk
Einde oude geografie
- Werkten zelfstandig
- Universele geleerden i.p.v. vakspecialisten
- Niet langdurig/diepgaand invloed uitgeoefend
Charles Darwin
- Natuur als harmonieus geheel voortdurende strijd om leven
- Evolutie via natuurlijke selectie = geschiedenis aan natuur i.p.v. onveranderlijke organismen
- Variaties in tussen individuen ontstaan toevallig
Variaties in geografische omgeving verklaren variaties in menselijk ras: lamarckisme
HGH – H3 – Stroomversnelling 1870 – 1880
Expansie werd steeds meer over land genomen i.p.v. zee
- Publieke belangstelling voor geografische informatie
19e eeuwse samenleven:
- Franse revolutie: sociaal en politiek
- Industriële revolutie: economie
Grondstoffen/afzetmarkten wereldmarkt
1885 Conferentie Berlijn, opdeling Afrika
Behoefte aan informatie over nieuw gekoloniseerde gebieden
van regionalisme patriottisme en nationalisme
,Aardrijkskunde in opkomst
- Kinderen leren over gehele land = nationalistisch
- Frans-Duitse oorlog verloren door minder geografische kennis
- Instelling leerstoel geografie
- GB liep hierop wel achter, zij zagen alleen overlap met andere studies
Geografische genootschappen
- Alleen mannen met aanzien en interesse voor geografie
- wetenschappers gingen eigen professionele verenigingen oprichten
Onderzoek
- Zuiver-wetenschappelijk onderzoek: kennisvermeerdering als doel
- Toegepast-onderzoek: bepaalde maatschappelijke behoeften te bevredigen of bij te dragen
aan het oplossen van praktische problemen in samenleving.
- Kritische-wetenschap: wijzen bestaande maatschappelijke verhoudingen als onrechtvaardig
af en construeren alternatief
4e bloeiperiode: grote nationale scholen
, Week 2
HGH – H4 – Natuur/Ecologie
20ste eeuw
Behaviorisme: hoe de natuur het maatschappelijk leven, denken en doen van mensen reguleert in de
fysisch geografische omgeving.
Mens is product van natuur waar hij deel van uitmaakt
Daar tegenover staat: mens als bijzonder wezen dat dankzij geestelijk vermogen boven de
natuur en zich zo onderscheidt.
Ratzel:
- Anthropogeographie: afhankelijkheid van mens en samenleving in de natuurkrachten
-evolutieleer: de mens als bijzondere diersoort
-lebensraum: mens heeft ruimte nodig om te bewegen en te vestigen natuurlijke
selectie met planten, dieren en mens
-sociaal-darwinisme: sterke ruimtegebruikers winnen levensruimte van zwakkere,
waardoor soort (mens) aan kwaliteit wint.
-nomothetische discipline: streven naar formulering algemeen geldende wetten
Aanpassen aan fysisch-geografische omgeving (milieukenmerken/eigenschappen)
- Passief mensbeeld: in hoeverre is een mens verantwoordelijk voor zijn daden, of
natuurkrachten determineren?
Fysisch determinisme: nadruk op 1 factor, monocausaal
Ideologische politieke dimensie: geheel van ideeën dat bepaalde sociale idealen of politieke
bedoelingen rechtvaardigt
- Wilhelminische geograaf (1880-1918) Conferentie van Berlijn = opdeling Afrika, Duitsland
als wereldmacht
Haeckel:
- Grondlegger ecologie: samenhang tussen verschillende soorten op een bepaalde plaats in
hun gezamenlijke afhankelijkheid van de eigenschappen van die plaats.
Ellen Semple:
- Niet meer evolutietheorie als aanpak, maar
Systematische analytische beschouwing over invloeden van geografische omgeving op mens
en maatschappij vergelijking
Effecten fysisch geografische natuur:
1. Directe fysieke effect
2. Psychische effecten
3. Economische + sociale ontwikkelingen door toegankelijkheid hulpbronnen
4. Elementen van fysisch milieu die spreiding van mensen bepalen
Elk individu in fysisch milieu met dwingende omstandigheden ondergaat
aanpassingsprocessen die leiden tot uiterlijke verschillen
- Verhouding tussen beschikbare hulpbronnen en bevolking is natuurlijk (Malthus)
- Stromen mensen over aarde gereguleerd door fysische omgeving, telkens ander
spreidingspatroon
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ylinnekamp. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67096 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen