Deze samenvatting heb ik een tijdje geleden geschreven voor een Aardrijkskundetoets over Klimaatvraagstukken H2 & H3. Voor de toets had ik afgerond een 8 gehaald. Ik hoop dat ik jullie op deze manier onderweg help voor ook zo'n goed resultaat!
Succes alvast :)
Paragraaf 2.1
De perm is een geologische periode die grofweg duurde van 300 miljoen jaar
tot 250 miljoen jaar geleden. We hebben over deze periode veel informatie
door fossielen- en gesteenteonderzoek en reconstructie van de
plaattektonische bewegingen. Via diepzeeboringen kunnen sedimenten die in
die tijd zijn gevormd op oceaanbodems naar boven worden gehaald.
Volgens Wegener zaten alle continenten in het verleden aan elkaar vast:
oercontinent: Pangea. De oeroceaan daaromheen: Panthalassa. Wegener
bedacht dat Pangea bestond uit twee stukken:
Laurazië: Europa, Azië en Noord-Amerika
Gondwana: Zuid-Amerika, Afrika, India, Australië en Antarctica
Wegener kon geen mechanisme achter de drift van de continenten vinden.
Op gebieden waar convectiestromen naar boven komen, komt de korst
omhoog gedrukt en scheurt. De platen wijken uiteen en het gebied daartussen
wordt opgevuld met stollend magma: Mid-Oceanische Ruggen.
Het oercontinent Pangea was ontstaan door botsing van vele kleinere platen:
oude gebergten laten zien waar de platen tegen elkaar gebotst zijn. Het
oercontinent kende een groot deel een continentaal klimaat: veel land lag ver
van de oceaan → daar was het erg droog en veel woestijngebied.
In Gondwana lag veel water opgeslagen in de ijskap → zeespiegel stond
relatief laag. Omdat de zeespiegel laag stond, waren gesteenten meer
blootgesteld aan verwering en erosie. Het afbraakmateriaal wat hierbij
ontstond, nemen rivieren mee naar de oceaan. De flora en fauna kregen op
deze manier meer beschikking over voedingsstoffen en konden zich op deze
manier uitbreiden. De sterke plantengroei leidde tot minder CO2 aan de
Klimaatvraagstukken 1
, atmosfeer door fotosynthese → lager CO2 gehalte betekent vermindering van
het broeikaseffect en dus afkoeling → ijskappen groeien nog meer →
zeespiegel daalt verder.
De zandlagen, die door de wind in de woestijnen werden afgezet, werden
samengedrukt tot een roodkleurige (door ijzerdeeltjes in het zand) zandsteen -
> om die reden wordt deze periode van aarde ook wel redhouse earth
genoemd.
Nederland was in de tijd van de Perm een woestijn. Aan het einde van de Perm
overstroomde dit gebied een aantal keren door een uitloper van de Panthalassa
Oceaan waardoor o.a. een deel van Nederland een binnenzee vormden.
Vanwege het droge klimaat verdampte veel water → zoutconcentratie in het
water steeg → zoutkristallen op de bodem → vormden steenzoutlagen. DIt
proces herhaalde zich een aantal keer omdat de oceaan de binnenzee twee
keer overspoelde. Vandaar dat we nu onder Nederland een dikke zoutsteenlaag
hebben → Nederland is een van de grootste zoutproducenten ter wereld.
Het Carboon: periode voorafgaand aan het Perm.
Het inkolingsproces is het proces waarbij organische resten (plantenresten) uit
vroegere geologische perioden, die niet vergaan zijn, onder hoge temperatuur
en grote druk veranderen. Dit is het geval wanneer er lagen bovenop gekomen
zijn, bijvoorbeeld pakketten zand of klei. Daardoor verdwijnen methaan CH4
en koolzuurgas(CO2) en neemt het gehalte aan koolstof toe. In dit proces gaan
plantenresten over in turf en veen en daarna in andere aardgassen. Door de
ligging van Nederland in de tijd van het Carboon, waar toen dikke veenlagen
zijn ontstaan, heeft Nederland nu veel aardgassen in de bodem. ?
Paragraaf 2.2
Het Krijt (= 120 tot 66 miljoen jaar geleden) is de warmste periode die de aarde
heeft gekend.
Na de Perm werd Pangea opengebroken door mantelpluimen/hotspots die
eronder lagen → er ontstonden divergente breuken met slenken en
vulkanisme. Door deze plaatbewegingen ontstond een groot oppervlak aan
nieuw oceaanbodem, dit werd de Atlantische Oceaan.
Een groot deel van het huidige landoppervlak stond toen onder water → dit
kwam vooral door de mid-oceanische ruggen → deze bergen nemen veel
Klimaatvraagstukken 2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chiaravanderlaarse. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
