Kloosterboer, J. & Bakker, M. (2009). Gevolgen van huiselijk geweld. Geweld ervaren kan
leiden tot geweld plegen. Jeugd&co, 01, p. 27-35
Kinderen die slachtoffer zijn van huiselijk geweld hebben een grotere kans op cognitieve, sociale,
emotionele en gedragsproblemen. Deze kinderen lopen een grotere kans op sociaal onaangepast
gedrag en hebben vaker een onderontwikkeld oplossingsvermogen.
Crimineel gedrag wordt, net als elk ander soort gedrag, aangeleerd. Wanneer een kind ziet dat zijn
ouder problemen oplost met geweld, leert het dat geweld een middel is om problemen op te lossen.
geweld wordt een oplossingsmechanisme om conflicten mee te bestrijden (Lanier & Henry, 2004).
Osofsky (2003), Murrell et al. (2007): kinderen leren niet alleen dat ze interpersoonlijke problemen
met geweld kunnen oplossen, maar ook positieve attitudes tav geweld. er valt iets te bereiken met het
geweld.
Tremblay (2008): als kinderen opgroeien met gewelddadige ouders, leren ze mogelijk dat geweld een
onderdeel is van dagelijkse sociale interacties. wanneer een kind opgroeit in een omgeving die geen
geweld tolereert en prosociaal gedrag beloont, zal het waarschijnlijk geen geweld maar ander gedrag
vertonen als het zich gefrustreerd voelt.
Guterman (2004): er bestaat een relatie tussen het als kind blootstaan aan geweld en gewelddadig
gedrag op latere leeftijd: vroegtijdige interventies kunnen voorkomen dat een kind op latere leeftijd
geweld gaat gebruiken.
van der Steege, M. (2018). Afwegingskader. Meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling.
geraadpleegd van
https://vgvz.nl/wp-content/uploads/2018/08/Meldcode_Afwegingskader_03.pdf
meldcode + afwegingskader
1. signalen in kaart brengen
2. overleggen met collega en eventueel met veilig thuis
3. gesprek met cliënt
4. wegen van huiselijk geweld of kindermishandeling
- heb ik op basis van de stappen 1 t/m 4 een vermoeden van/is er sprake van huiselijk
geweld/kindermishandeling?
- heb ik vermoeden van/is er sprake van acute of structurele onveiligheid?
- acuut = verkeert in direct fysiek gevaar en diens veiligheid is de komende
dagen niet gegarandeerd. direct bescherming nodig
- structureel = herhaling of voortduren van een onveilige situatie of geweld
5. beslissen
1: is melden noodzakelijk?
2: is hulp bieden/organiseren (ook) mogelijk?
- ben ik in staat effectieve (passende) hulp te bieden of organiseren?
- werken betrokkenen mee aan de geboden of georganiseerde hulp?
- leidt deze hulp tot duurzame veiligheid?
Höing, M. Janssen, J. Boer, A. & Liebregts, M. (red.) (2017). Bespreekbaar maken van
seksualiteit en intimiteit. Handboek voor professionals in zorg en welzijn. Bussum: Coutinho.
blz 69-83
psychologische definitie seksueel grensoverschrijdend gedrag (SGG) = gedrag of toenaderingen die
seksueel van aard zijn en de grenzen van het slachtoffer overschrijden (ongevraagd toezenden van
pornografische afbeeldingen, zonder toestemming of onder dwang seksuele handelingen ondergaan
of uitvoeren) (De Haas, 2012).
wettelijke definitie SGG (gaat om gedrag dader) = strafbaar gedrag obv feitelijke gedragingen en
omstandigheden
, vormen van SGG:
1. tegen kinderen en jongeren
- risicogroepen en risicofactoren:
- meisjes lopen meer risico dan jongens
- gezinsfactoren, contextfactoren en kenmerken van de jongeren zelf spelen ook een
rol (jongeren die een slechte band hebben met hun ouders en in een negatief
gezinsklimaat opgroeien zijn kwetsbaarder, net als jongens die in een (residentiële)
instelling voor jeugdzorg verblijven)
- SGG binnen de eigen leefomgeving
- bij meer dan de helft van de slachtoffers is de dader iemand uit de familie, een
(ex)vriendje of iemand uit de buurt
- SGG binnen een institutionele context en door professionals
- groot deel door jongeren onderling, ongeveer 1/3e door professionals in een instelling
of door pleegouders
- SGG in het kader van prostitutie
- kan op vrijwillige basis plaatsvinden, maar ook onder dwang, er is dan sprake van
mensenhandel
2. tegen volwassenen
- risicogroepen:
- jonge vrouwen (tussen 19 en 34 jaar), vrouwen met laag opleidingsniveau, vrouwen
met Turkse/marokkaanse achtergrond
- volwassenen met lichamelijke beperking meer risico op verkrachting, met
verstandelijke beperking meer risico op alle vormen van SGG
- SGG binnen de eigen leefomgeving
- vaak de eigen partners, bij sprake van fysiek geweld in relatie is de kans op seksueel
getint geweld hoger
- SGG binnen institutionele context en door professionals
- binnen ggz en verstandelijk gehandicaptenzorg vaak SGG door medecliënten of
professionals, maar niet door eigen begeleiders
- SGG op de werkvloer
- bij meer dan 50% van de gevallen is de collega de pleger, in ruim 1/4e van de
gevallen is het de leidinggevende
- binnen het onderwijs gaat seksuele intimidatie van homoseksuele leerkrachten vaak
uit van leerlingen
- SGG in oorlogsgebieden
- vrouwen en meisjes groter risico op verkrachting (om angst te zaaien of sociale
structuren te breken)
- SGG in het kader van commerciële seks
3. via internet
- sexting
- grooming = benaderen van en contact leggen met kinderen met als uiteindelijk doel het
mogelijk maken van seksueel contact door de seksuele drempels en remmingen van het kind
te verlagen
- kinderporno
Wat je als social worker kunt doen:
- preventieve voorlichtingsactiviteiten uitvoeren, gedragsprogramma’s uitvoeren die
weerbaarheid van (potentiële) slachtoffers bevorderen of die het risicogedrag (van potentiële
plegers) verminderen
- sociale veiligheid in instellingen en in openbare ruimte bevorderen en toezien op gedrag van
cliënten en collega’s, en daarbij grenzen bewaken
- rolmodel: bewust zijn van eigen seksuele grenzen en die van anderen, deze bewaken
