Kosten worden veroorzaakt door het gebruik van productiemiddelen.
- Vaste kosten
Veranderen NIET als de productieomvang toe- of afneemt
- Variabele kosten
Veranderen als de productie varieert
Het management van een organisatie moet weten hoe de kosten zijn opgebouwd en hoeveel deze
toenemen wanneer de productie verandert.
Variabele kosten:
er zijn 3 soorten variabele kosten,
1. Proportioneel variabele kosten
De variabele kosten per product zijn gelijk dus als de productie 1 toeneemt stijgt het met dat
aantal, en als die met 100 toeneemt stijft het met 100* dat aantal.
2. Degressief variabele kosten
De kosten nemen verhoudingsgewijs minder toe dan de productie. Hoe meer er
geproduceerd word, hoe minder de variabele kosten per product
Komt vaak voor bij een lage productie, bijv. door korting bij inkoop.
3. Progressief variabele kosten
de kosten nemen verhoudingsgewijs meer toe dan de productie. hoe meer er geproduceerd
word, hoe hoger de variabele kosten per product.
Komt vaak voor bij een hoge productieomvang, bijv. door het inhuren van uitzendkrachten.
Vaste kosten:
De vaste kosten veranderen niet als de productieomvang verandert.
Bijv. de huur van een pand of aflossing op hypotheek.
Deze kosten kunnen wel veranderen door een andere reden, bijv. verhoging van de huur. Maar dit is
geen gevolg van verandering van de productieomvang.
De vaste kosten per eenheid dalen altijd, dit komt omdat de vaste kosten bij een hogere productie
verdeeld worden over meer producten.
Aan vaste kosten zit vaak een limiet, bijvoorbeeld het maximaal aantal producten dat een machine
kan produceren. Wanneer er meer geproduceerd moet worden is er een nieuwe machine nodig
waardoor de vaste kosten zullen toenemen. Dit heet het relevante productie interval van vaste
kosten.
Daarnaast zijn er ook trapsgewijs variabele kosten, dit houd in dat de productiemiddelen beperkt
deelbaar zijn waardoor er een interval ontstaat. Bijv. je moet producten vervoeren in busjes waar er
200 in kunnen en €400 kosten. Dan zijn de trapsgewijs variabele kosten €400 per 200 productie.
Totale kosten:
Vaste kosten + variabele kosten.
hierin worden alle kosten van een bedrijf meegerekend om tot zo’n goed mogelijke kostprijs te
komen.
Deze kosten zijn lastig te berekenen omdat elk bedrijf een andere kosten structuur heeft. Daarvoor is
de hoog-laagmethode:
Totale kosten= vaste kosten + (aantal eenheden * variabele kosten)
Vul deze formule in voor de hoogste en de laagste productie
Streep de vaste kosten weg en hierna kan je de vergelijking oplossen, de uitkomst zijn de variabele
kosten.
Als laatst vul je de variabele kosten per eenheid weer in, in de formule, dan heb je de
kostenstructuur.
, Voorbeeld:
Hoogste productie is 5.000 totale kosten daarbij €200.000
Laagste productie is 1.500 totale kosten daarbij €95.000
€200.000 = vaste kosten + 5.000 * variabele kosten
€95.000 = vaste kosten + 1.500 * variabele kosten
Het verschil hiertussen is dus:
€105.000 = 3.500 * variabele kosten
Variabele kosten zijn (105..500) = €30 variabele kosten per eenheid
Vaste kosten zijn dan:
€200.000 = ? + (5.000 * €30)
? = (200.000 – 150.000) = €50.000 vaste kosten
Dit is de hoog-laagmethode
Break-evenanalyse.
Voor bedrijven is niet alleen het verband tussen de kosten en productie van belang maar ook tussen
de kosten en omzet of winst.
Wanneer de kosten en omzet aan elkaar gelijk zijn is er een break-even punt, hierbij maakt de
onderneming geen winst of verlies. Dit heet het break-evenpunt en word berekend met de
break-evenanalyse
wanneer er 0 producten worden verkocht bedraagt het verlies de vaste kosten. Wanneer er 1
product word verkocht neemt het verlies af met het verschil tussen de verkoopprijs en variabele
kosten per eenheid van dit product.
(verkoopprijs – variabele kosten per product) = dekkingsbijdrage per product.
Dit word berekend door:
BEA = vaste kosten / dekkingsbijdrage per product.
Om de break-even analyse te kunnen gebruiken zijn er 3 punten van belang:
1. Lineair zijn van kosten en opbrengsten
Bij de BEA word er vanuit gegaan dat de omzet en kosten lineair verlopen.
Wanneer dit niet zo is, bijv. degressieve omzet en progressieve kosten kunnen er 2
break- even punten zijn.
2. één soort product
er word vanuit gegaan dat een onderneming 1 type product verkoopt waardoor de
dekkingsbijdrage altijd hetzelfde is, als dit niet zo is dan is de BEA niet te berekenen.
Tenzij de procentuele dekkingsbijdrage bekend is, dan kan de BEO berekend worden door:
Bekijk voorbeeld 11.6 blz. 264!
3. Productie = afzet
De BEA word er vanuit gegaan dat alles wat er geproduceerd is ook verkocht word, hierdoor
zijn de vaste kosten te verdelen over de productie en worden dus alle vaste kosten terug
verdiend omdat ook alles verkocht word.
Veiligheidsmarge
Een bedrijf wilt graag dat de afzet en omzet ruim boven het break-even punt liggen, daardoor is er
meer zekerheid.
De afstand tussen de afzet en het break-evenpunt heet de veiligheidsmarge.
De veiligheidsmarge geeft het percentage aan waarmee de afzet maximaal mag afnemen om niet
onder het BE punt te komen.
De formule =
Veiligheidsmarge = (huidige afzet – break-even afzet) / huidige afzet)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper 498252. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
