College aantekeningen

Inleiding strafrecht

3 keer verkocht

Vak
Inleiding Strafrecht

Instelling
Universiteit Van Amsterdam (UvA)

Aantekeningen van alle hoorcolleges van de 7 weken van Inleiding strafrecht op de uva, 1e jaar. Ook alle literatuur, stromingen etc (dus niet alleen uit "grondtrekken'. Zelf een 8,0 behaald door deze aantekeningen.

[Meer zien]

Voorbeeld 4 van de 71 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 22 april 2021
Aantal pagina's 71
Geschreven in 2020/2021
Type College aantekeningen
Docent(en) Tom blom
Bevat Alle colleges

strafuitsluitingsgronden
causaliteitsleer
voorwaarden van opzet
de roos
bestanddelen
wederrechtelijkheid
utrechtse sc
criteria strafbaarstelling
commissie en ommisie delicten
ethisch humanisme pompe

€6,99

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Hoorcollege A

Praktische info:
● De term "wettelijke" in artikel 1 lid 1 Wetboek van Strafrecht ziet op wetgeving in
formele zin en lagere regelgeving
● Onder wettelijke strafbepaling wordt verstaan één van de Nederlandse wetgever
afkomstige wettelijke strafbepaling. Het strafbaar stellen van bepaalde feiten is in
beginsel opgedragen aan de formele wetgever, maar die mag zijn bevoegdheid ook
aan lagere wetgevers delegeren. Art. 1 omvat met de term "wettelijke strafbepaling"
ook de lagere wetgeving. Art. 1 heeft betrekking op zowel wetten in formele als in
materiële zin, dus zowel op de producten van de formele als de lagere wetgever.

Materieel strafrecht
→ bepaalt de inhoud van het recht (Sr)

Formeel strafrecht
→ bepaalt de procedures (Sv)

Regels van strafprocesrecht worden alleen gemaakt door de formele wetgever.

Essentie van strafrecht
● Berechting van een strafbaar feit en de daarvan verdachte persoon door de
strafrechter
● Negatief sanctiestelsel (niemand wordt beloond)
● Rechtshandhaving (de regels waaraan men zich moet houden) en
rechtsbescherming (de juiste burgers in het strafrecht betrekken; alleen degenen die
zich hebben schuldig gemaakt aan een strafbaar feit) ← bescherming tegen de
overheid.

2 soorten van regels:

In het materiële strafrecht staan regels over straffen; welke straffen mogen worden
opgelegd; de beperkingen op de straffen (noodweer); wanneer er sprake is van een
strafbaar feit

Wetboek van strafvorderingen → formeel strafrecht (straf- procesrecht)(Wetboek van
Sv); het gaat over procedures; mag het OM vervolgen of juist niet vervolgen; aanhouding,
opsporing, berechting

Deze procedures (van strafprocesrecht) moeten dus worden nageleefd voordat we sancties
op mogen leggen (materieel recht).

Voorwaardelijk betekenis:

De straf wordt opgelegd, maar hoeft niet te worden geëxecuteerd.

1

, ● Het strafdoel van voorwaardelijke gevangenisstraf is speciale preventie: Speciale
preventie moet dus voorkomen, of ontmoedigen, dat de gestrafte wederom in de fout
gaat. Het opleggen van voorwaardelijke straffen leunt zwaar op dit principe.

Legaliteit
● Men mag slechts iets doen, binnen het strafrecht, als daarvoor een wettelijke
regeling bestaat. Er moet een wettelijke strafbepaling zijn.

Wetten van Strafvordering → bij de wet voorzien; dus alleen wetten in samenspraak met de
tweede kamer en ondertekend; formele zin

Wettelijke strafbepaling; de materiële bestaande strafbare feiten (door de overheid, maar
ook lagere overheden; gemeenten) materiële zin
Bijvoorbeeld een apv (gemeente) kan alleen een wet in materiële zin maken, niet in
formele zin.

De overheid mag alleen handelen op basis van de wet
Dat garandeert:
● De democratisch gekozen parlement (bv tweede kamer) heeft gekozen (voor die
reglementen)
● Het recht inzichtelijk is en voorspelbaar voor burgers, omdat wettelijke regelingen
worden opgeschreven en bekend gemaakt

Materieel omschreven delict = gevolgsdelict

Het in wetten neergelegde recht. De Nederlandse vertaling van lex scripta: de geschreven
wet.
Het Lex certa-beginsel is een subbeginsel van het legaliteitsbeginsel en houdt in dat voor
iedereen duidelijk moet zijn welk handelen en nalaten leidt tot strafrechtelijke
aansprakelijkheid, alsmede welke sancties daar op kunnen volgen.

Legaliteitsbeginsel
1. Wettelijke basis (combinatie lex scripta en nulla poena);
Het is verboden straffen op te leggen die de wet niet kent of die hoger zijn dan het
wettelijk maximum
2. Verbod van terugwerkende kracht, men kan niet achteraf bevoegdheden creëren of
toevoegen, de burger moet weten dat het een strafbaar feit is op het moment dat
deze het feit pleegt; → nulla poena (= het handelen van bevoegd gezag moet
gebaseerd zijn op een vooraf aanwezige bepaling)
3. Gebod van toegankelijke en vooral scherpe normen (begrijpelijk en duidelijk);
4. Grenzen aan de interpretatievrijheid van de rechter
● De rechter moet uiteindelijk beoordelen of een gedraging valt onder een
delictsomschrijving:
➔ Grammaticale interpretatie: Wat staat er in de wet →
➔ Wetshistorische interpretatie: (wetsgeschiedenis) Welke norm heeft
de wetgever gegeven om te bekijken of dit delict er wel of niet onder

2

, valt → waarbij men vooral kijkt naar de bedoeling van de wetgever
met de desbetreffende wet.
➔ Wetssystematische interpretatie: Bij welke categorie strafbare feiten
hoort dit delict → Wetten passen vaak binnen een hoofdstuk,
paragraaf of gedeelte van een wetboek en dus moet er bij de uitleg
van een wet ook naar het geheel van alle wetten daaromheen worden
gekeken.
➔ Teleologische interpretatie: Wat was de oorspronkelijke bedoeling
van de wetgeving (bijvoorbeeld het strafbare feit bestond toentertijd
nog niet) Bij deze methode kijkt men naar het maatschappelijk doel
van een wet. Waar dient de wet nou eigenlijk voor, wat moet het
voorkomen of wat moet het juist stimuleren.

Welke interpretatiemethode gebruikt de rechter als hij voor de uitleg van een strafbepaling
kijkt naar wat de wetgever voor ogen heeft gehad?
→ Teleologische interpretatie
Wetshistorische interpretatie loopt over in teleologische interpretatie, daarbij wordt gekeken
naar wat het doel van de wetgever was met het invoeren van de regel.

Extensieve interpretatie: de rechter interpreteert de wet breder dan deze is, maar zonder
buiten de wet te treden → legaal
Analogie: iets wordt strafbaar gesteld wat niet strafbaar is → illegaal
Analogieverbod: het vereiste van een wettelijke basis
Het bepaaldheidsgebod (lex certa → legaliteit) streeft naar inzichtelijk recht, beschermt
tegen willekeurig overheidsoptreden en waarborgt dat burgers hun gedrag kunnen
afstemmen op de wet. Vage termen zijn soms echter niet te vermijden.

Arresten

● Feitenrechter (het Hof) en cassatierechter (Hoge Raad)
● Cassatieschriftuur: Welke punten en waarom je het niet eens bent met de uitspraak
van het Hof & cassatiemiddelen: de bezwaren uit de cassatieschriftuur
● Conclusie van de advocaat- generaal
● Raadsheren van de Hoge Raad
● Toetsingscriteria Hoge Raad
➔ Schending van het recht (heeft het Hof het recht juist toegepast)
➔ Verzuim van vormen (heeft het Hof alle regels gevolgd en is de uitspraak
voldoende gemotiveerd)

IRAC methode
1. Issue: Wat is de rechtsvraag?
2. Rule: Welke rechtsregel moet worden gehanteerd?
a. Wat kan uit wetgeving worden afgeleid?
b. Wat kan uit de jurisprudentie worden afgeleid?

3

, c. Wat zegt de literatuur die van belang is voor het antwoord op de rechtsvraag?
3. Application: Toepassing van rechtsregel op de feiten in de casus (let op de verschillen
tussen feitencomplexen uit de jurispudentie (casus vs arrest)
4. Conclusion

Hoorcollege B

● Waar haalt de overheid het recht vandaan om burgers te straffen (strafgrond)?
● Wat wil de overheid met de straffen bereiken (strafdoel)?

Strafrechtstheorieën:
Hoe wordt het opleggen van de straf gerechtvaardigd?

→ Alle strafrechtstheorieën stellen deze vraag centraal, maar verschillen wel in hun
antwoord op deze vraag.
Verdragstheorieën (Van nature, bij de geboorte, is al een contract gesloten met de
gemeenschap, bij deze gemeenschap horen bepaalde regels (door vorst of democratie
gesteld), wanneer de regels worden overtreden, mag deze (de burger) worden gestraft).

Absolute theorieën (strafgrond en strafdoel zijn hetzelfde, namelijk vergelding. De straf
vindt haar rechtvaardiging in de strafgrond: de vergelding van het gepleegde onrecht. De
samenleving heeft recht om te straffen en de burger het recht om gestraft te worden.
(Kant, Hegel, Polak). → (keiharde) straffen opleggen, zoals gevangenisstraf als vergelding.

Hoe kan de door de dader beschadigde rechtsorde worden hersteld? Het ‘vereffenen’ van
de schuld is een belangrijk aspect. Juist binnen de vergeldingstheorieën zijn de straffen
proportioneel ten opzichte van het misdrijf.

De absolute theorie is de basis van ons wetboek, want die heeft geleid tot de Klassieke
richting:

● De klassieke richting in het strafrecht huldigde het beginsel van de vergelding, en
wel als grondslag en als doel van de straf. → welke handeling leidt tot welke mate
van vergelding?
● Deze denkrichting is bepalend geweest voor de codificatie van het strafrecht. Dus:
alle regels en wetten letterlijk opschrijven.
● In het strafrecht wordt niet preventief, maar alleen retrospectief opgetreden. →
Vergelding vindt pas plaats als er een strafbaar feit gepleegd en daarmee wordt
dus retrospectief opgetreden.

De klassieke richting heeft bepaald dat, vanuit de verdragstheorieën, een contract moet
worden gesloten en deze moet worden gecodificeerd;
Voor het strafrecht heeft dit betekend:

4

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper isapeek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

College aantekeningen

Inleiding strafrecht

Document informatie

Onderwerpen

Gekoppeld boek

Meer samenvattingen voor studieboek

Geschreven voor

Verkoper

Voorbeeld van de inhoud