Ontstaan van psychogene stemstoornissen
In de voorgeschiedenis is een verband tussen:
ontstaan van aandoening
psychosociale stressfactoren, emoties en/of psychische conflicten
Kan NIET verklaard worden door organische afwijking.
Combinatie met organische- of habituele stemstoornis mogelijk.
Larynxbeeld
Vaak ontbreken van een organische afwijking; de stemplooien en arythenoïden
hebben een normale structuur en mobiliteit tijdens bijvoorbeeld ademhalen, hoesten
en lachen.
Altijd KNO-onderzoek om organische- of neurologische pathologie uit te sluiten
differentiaaldiagnostiek
Sterke variatie in mobiliteit larynx; hyper- hypokinetisch
De cliënt is zich er niet van bewust dat de mechanismes die gebruikt worden voor
bijvoorbeeld kuchen, scharpen en lachen dezelfde zijn als die voor de stemgeving.
Differentiaaldiagnostiek (Drost)
Organische stemstoornissen; KNO-onderzoek
Habituele stoornissen; veroorzaakt door overbelasting spreekstem en gerelateerd
aan spreekberoepen
Mutatiestoornissen; gerelateerd aan leeftijd, geslacht en puberteit. Na de puberteit
geen normale ontwikkeling van de mannen- of vrouwenstem.
Differentiaaldiagnostiek (de Bodt)
Niet-organische stemstoornissen
Habitueel (hyperfunctioneel of hypofunctioneel)
Beroepsdysfonie
Leeftijdsgerelateerde dysfonie (mutatiestoornis/ presbyfonie)
Larynxbeeld bij psychogene afonie
Spastische contractie van alle adductoren van de stemplooien
Elliptische glottis
Fluisterstand van de stemplooien (Gerritsma)
Onvolledige glottissluiting (Drost)
Visies op ontstaan psychogene stemstoornissen
Gedragstherapeutisch
Neurotische stoornis gevolg van anders lopend leerproces
Vermijdingsgedrag op heftige conflictsituatie
Veel auteurs noemen gebrek sociale vaardigheden
Symptoomgerichte therapie of psychotherapie?
Voordelen symptoomgerichte therapie
Voorkomen van secundaire ziektewinst
Patiënt kan normaler functioneren en beter meewerken aan bijvoorbeeld
psychotherapie
Logopedische therapie
Reflexmatige of onbewuste fonatie opwekken, uitlokken en uitbreiden via bijvoorbeeld
resonans oefeningen of accentmethode
Relaxatie, bijvoorbeeld manuele facilitatie
Counseling, therapeut moet enkele counselingspricipes beheersen
Bij valse stemplooistem inspiratoir foneren
Biofeedback
Visualisatie
Therapieopbouw
Oproepen van gewenste stem via bijvoorbeeld kuchen, lachen, schrapen......
(onbewust, reflexmatig).
Kuch (of....) verlengen met klinkers “uuuh” , “oooh” of “aaah”
(Indien nodig eerst kuch en dan) productie van alle klinkers
Oefen nonsenssyllaben
Oefen korte en daarna ook lange woorden (eerst met klinker beginnend)
Zinnen
Lezen
Eenvoudig gesprek
Gesprek met bekende binnen therapiesituatie
Transfer naar en generalisatie van de stem in de dagelijkse situatie
Belangrijk
Zeg nooit tegen je cliënt: “je kunt spreken als je zou willen”.
In plaats daarvan vertel je wat er fysiek aan de hand is:
De werking van de stemplooien is ‘ontregeld’ of ‘ontspoord’
U stemplooien staan nu stil in een open stand
Het lukt u op dit moment niet om de stemplooien aan het trillen te krijgen
, Manuele facilitatie
Faciliteren/ vergemakkelijken van de stemgeving door gebruik te maken van
technieken uit de manuele therapie
Hulpmiddel binnen therapie, geen nieuwe therapie
Manuele facilitatie wordt gebruikt bij:
Hypertone dysfonie
Globusgevoel
Opheffen van foutieve compensaties
Facilitatie bij slikken
Diagnostische elementen
Herkennen invloed van houding
Totale houding
Rug < nek < hoofd
Extra laryngeale spanning inventariseren
Laryngeale structuren
Statisch
Dynamisch
Houding; waarom belangrijk?
Nek is meest mobiele gedeelte van skelet
Houdingsafwijkingen worden elders gecompenseerd
Voorkeur mens hoofd zo recht mogelijke positie om horizontaal en verticaal optimaal
te zien
Foutieve houdingen in nek/ hoofd gecompenseerd
Resultaten
Verandering van stemkwaliteit
Verminderen/ verdwijnen van globus sensaties
Afname van hypertonie
Verlaging van de stemligging
Vergemakkelijken van slikken
“Ruimte in de keel”
Technieken
Massage, stretchen, druk geven
Maximaal 6-8 therapiesessies van ½ uur, daarna of tegelijkertijd stemtherapie
Soms starten met stemtherapie, daarna manuele facilitatie voor de hypertone “rest”
Bij hyperkinetische afonie of dysfonie (vaak te hoge stand van het strottenhoofd)
Larynx naar beneden duwen en lichte druk op de larynx geven
Klinker /aa/ hyperkinetisch geproduceerd
Larynx snel heen en weer bewegen (schudden)
Ondersteuning met sprayen / druppelen lidocaïne op stemplooien mogelijk
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper melissadehaas. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.