HC De Koude Oorlog
Er komen na de tweede wereldoorlog eigenlijk twee fronten: het kapitalistische westen (VS) en het
communistische oosten (Sovjet-Unie).
De communisten willen naar een klasseloze samenleving,
in het kapitalisme waren er grote verschillen tussen rijk en
Geschiedenis Sovjet-Unie:
arm, in het communisme moet dit naar een klasseloze
Na de eerste wereldoorlog heeft samenleving met gemeenschappelijk bezit.
Rusland grote verliezen geleden, ze
hebben geen modern leger en grote Het einddoel van het communisme is dat er een revolutie
voedseltekorten. Er moet verandering komt in de hele wereld (ieder land communistisch)
komen.
Stalin zal Lenin over nemen, onder zijn bewind wordt de
Hierin is verandering nodig, de tsaar SU steeds totalitairder. Er komt een dictatuur met
wordt afgezet en er komt een nieuwe propaganda, censuur en onderdrukking van
regering, die na de oktober revolutie andersdenkenden. Er is maar één partij.
(1917) wordt overgenomen door de
De economie wordt geleid door de staat, er is een plan
communisten geleidt door Lenin.
voor welke fabrieken er zijn, hoeveel graan er wordt
gemaakt et cetera.
Dit contrasteert met de westerse landen, waar er een gelaagde samenleving is juist op basis van
inkomen en vastgoed. Er is democratie en in feite kan iedereen zo rijk worden als hij zelf wil, de markt
is erg vrij.
Deze twee ideologieën staan lijnrecht tegenover elkaar en hadden een vijandbeeld van elkaar. Een
vijandbeeld hoeft niet per se feitelijk te zijn, maar het is het beeld dat je zelf hebt van je vijand.
SU zag de VS als vijand omdat:
De Amerikanen het communisme wilden vernietigen
Amerika wil dat de hele wereld financieel afhankelijk werd van VS
De VS zag de SU als vijand omdat:
Er angst is voor een communistische wereldrevolutie
Senator McCarthy claimde zelfs een lijst te hebben met tweehonderd communisten die bij de overheid
(VS) zouden werken, maar kon dit niet bewijzen, dit leidde tot een heksenjacht op communisten, zeker
in zijn beginjaren. Wel kreeg hij een ministerie waarin Amerika onderzoek doet naar gevaren voor de
staat.
In 1941 moeten de twee grootmachten samenwerken tegen de asmogenheden (Duitsland etc.) werken
en sluiten ze ondanks dit beeld een alliantie.
Na de oorlog zijn er twee pijnpunten tussen de VS en SU:
Verdeling van Duitsland
Nieuwe machtsverhouding in Europa
Om deze kwesties te bespreken komt er een conferentie van Potsdam, waaruit leidt: (1945):
Verdeling van Duitsland
Bezettingszones in Duitsland krijgen dezelfde economische éénheid
De Nazi's gaan vervolgd worden
Duits grondgebied moet terug naar Polen
De Duitsers moeten herstelbetalingen doen (in geld of producten)
, Er blijft veel onderling wantrouwen, want er is veel onenigheid over de afspraak over de economische
eenheid met een vrije markt en economisch herstel. Stalin zag dit anders met een planeconomie
(communistisch systeem) en veel herstelbetalingen aan de geallieerden.
De machtsverdeling was ook een pijnpunt, de VS wilde vrije verkiezingen in ieder land, maar de SU
wilde in de landen die zij had bevrijd van de Nazi's een communistisch systeem.
De Amerikanen kregen hun vijandbeeld bevestigd toen de SU kleine dingen van Polen innam,
waardoor angst voor het 'rode gevaar' groter werd.
Landen die bevrijd zijn door de Landen die door de SU zijn bevrijd
westerse landen (Bijv. Nederland) (Bijv. Tsjechië)
Parlementaire democratie Volksdemocratie met één
Vrijemarkteconomie communistische partij (géén
echte democratie!)
Planeconomie
Bufferstaten voor de SU
(voorkomen aanval Duitsland)
Truman (President VS) wil een uitbreiding van het communisme voorkomen, door landen die
misschien communistisch zouden worden te verleiden met het kapitalistische systeem door het geven
van geld of goederen (Trumandoctrine)
Er komt een Marshallplan waarin er economische steun is voor Europese landen. Dit is om ze
kapitalistisch te houden, maar ook om de wereldhandel te bevorderen. De Oost-Europese landen
mochten van de Stalin geen hulp van Amerika accepteren uit angst dat zij kapitalistisch werden.
In west Europa krabbelt de economie weer op en in het oosten blijf de economie juist achter. Deze
verschillen ziet men het best in Duitsland zelf, waar 4 mogendheden een gebied hebben. Deze zouden
een economische eenheid hebben, maar de westersen besluiten een nieuwe munt in te voeren om de
economie te bevorderen.
Dit leidt tot de blokkade van Berlijn (1948), Berlijn lag in
gebied van de SU, maar was door zijn belangrijke functie
opgedeeld tussen de vier machten. Men kon niet in Berlijn
komen zonder door de SU te gaan. Dit blokkeerde Stalin in de
hoop dat de westersen Berlijn zouden opgeven. De Grens
tussen oost en west werd dus gesloten.
Er kwam een luchtbrug (zie afbeelding) waarin
vliegtuigen met levensmiddelen voor de westerse
Berlijners kwamen.
Na 11 maanden gaf Stalin de blokkade op (1949) Dit
is Oorzaak van het verdeeld raken van Duitsland in De
BRD (West) en DDR (Oost).
Dit is erg toonaangevend voor de machtsblokken in Europa.