Duidelijke, overzichtelijke samenvatting over heel het hoofdstuk Nederland! Met jaartallen en verbanden (oorzaak/gevolg) geen lappen tekst dus heerlijk overzichtelijk met alle info die je nodig hebt. Ik sta hierdoor een 8 voor geschiedenis
Ges 6V H2 Nederlandse Opstand (1515-1648)
Nederland voor Karel V
- Nederlands gebied hoorde bij het Duitse rijk -> Duitse Koning/Keizer
- Verdeling: Hertogen, graven en bisschoppen
In de 14e/15e eeuw word Nederland een politieke eenheid door:
- Stedengroei sinds 12e eeuw
- Hertogen van Bourgondie willen les Pays Bas in hun bezit krijgen
Versterking van de positie van de steden/stedelijke burgerij zet zich door omdat:
- Sprake van gunstige ligging dus druk handelsverkeer
- Door handelsverkeer nam nijverheid toe
- Meer samenwerking tussen steden
Hertog Filips de Goede (1396-1467)
- Door oorlogen/erfenissen werd hij heer van groot deel van Nederland
- Eerste Bourgondische leider
- Gewesten waren zelfstandig t.o.v hun heer -> Stadsrechten
- Centralisatiebeleid -> Van de Gewesten een eenheid maken en zelf meer macht krijgen
Filips’ acties voor centralisatie:
- Verplaatsing hof naar centraal gelegen Brussel
- Aanstellen van Stadshouders als vertegenwoordigers in alle Hetogdommen/Graafschappen
- (1464) Instelling Statengeneraal in Brugge: Adel, geestelijkheid, burgerij met vertegenwoordigers
- Veel Gewesten tegen centralisatie (priveleges) -> Particularisme
Karel V (1500-1558)
- Karel van Habsburg
- Rijk waar de zon nooit ondergaat
- Duitse rijk -> Ferdinand (broer)
- Landsheer van de Nederlanden
- Centralisatie op religieus gebied -> iedereen katholiek, religie als bindmiddel
- Centralisatie op economisch gebied -> accijns, zorgt voor een geregelde geldstroom
Collaterale Raden (1531)
- Raad van State: zette regeringsbeleid uit. Bestond uit hoge edelen (eigenbelang)
- Geheime Raad: uitvoeren van beleid. Toezien dat wetten werden toegepast. Bestond uit juristen
die Karels volledige vertrouwen kregen
- Raad van Financien: voerde financieel beleid uit. Zij moesten voor een bede vragen bij de vorst
Steeds meer burgers in de raden i.p.v edelen (burgers kun je ontslaan)
De christelijke Kerk in West-Europa valt uiteen
Erasmus
- Humanist met kritiek op de katholieke kerk
- Kritiek op de aflatenhandel
- Wil GEEN splitsing van de kerk maar verbetering van binnen uit
, Luther (1500)
Kritiek van Luther:
- De machtsaanspraken en zelfgemaakte wetten/regels van de Rooms-katholieke Kerk onterecht
waren.
- Alleen de Bijbel is richtinggevend. Mensen moeten de bijbel in hun eigen taal kunnen lezen
- Men komt niet in hemel door het kopen van aflaten. Alleen in god geloven brengt je in de hemel
- Afschaffen: pausschap, het celibaat, veel sacramenten, de heiligenverering en kloosterorde -> Staat
niks over in de Bijbel
Vulgaat= vertaling van de bijbel maar met allemaal fouten -> Luther vertaald hem zelf
Luther wil:
- Sola Fide: alleen het geloof
- Sola Gratia: alleen genade
- Sola Scriptura: alleen geschrift
Verschillen Lutheranisme en Calvinisme
- Lutheranen: Vorst is het hoofd van de kerk. Calvinisten: een gemeente van gekozen ouderen
bestuurd
- Bij Calvijnisme mogen burgers in opstand komen tegen de Vorst als deze handelt tegen ‘gods
gebod’
Wittenberg (1517)
- Luther spijkert 95 stellingen op de kerkdeur in Wittenberg.
Rijksdag in Worms (1521)
- Karel V roept Luther op om zijn kritiek terug te nemen.
- Karel V wil eenheid (centralisatie) en Luther werkt dat tegen
- Luther kreeg een vrijgeleide (hij kon ongestraft weggaan)
- Luther weigert zijn uitspraken te herroepen
- Karel verklaart Luther vogelvrij en verbied zijn werken -> Edict van Worms
Steun Duitse Vorsten?
Duitse Vorsten steunen Luther omdat:
- Zij werden hoofd van de kerk
- Ze konden kloosters sluiten en hun bezittingen claimen
- Volgens Luther moesten onderdanen hun vorst altijd gehoorzamen, ook als de vorst slecht was
Frederik de Wijze -> brengt Luther ter bescherming naar Wartburg
Bloedplakkaten (1550)
- Keihard aanpakken van Ketters (prostantisme)
- Ingesteld door Karel V
- Filips II zet deze plakkaten door
Vrede van Ausburg (1555)
- Einde van de lange godsdiensten strijd
- Vorsten bepalen de godsdienst in hun eigen gebied
- Karel V doet afstand van de troon -> zijn centralisatie politiek heeft gefaald
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper charlie49. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.
