Samenvatting
Samenvatting Nectar Biologie Hoofdstuk 14: Zenuwstelsel
Samenvatting van hoofdstuk 14 van Nectar Biologie
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
Voorbeeld 2 van de 7 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Voorbeeld van de inhoud
H14 Zenuwstelsel14.1 | Indeling zenuwstelsel | Binas 88B
Zenuwstelsel bestaat uit 2 delen:
o Centraal zenuwstelsel (CZS): neuronen (zenuwcellen) van hersenen en ruggenmerg
met ondersteunende cellen (BINAS 88B).
o Perifeer zenuwstelsel: aan- en afvoerende uitlopers van neuronen in het CZS,
gelegen in zenuwen. Uitlopers verbinden als aan- en afvoerkabels (zenuwen) alle
delen van het lichaam met het CZS.
Centraal zenuwstelsel | bron 4, Binas 88C
Bestaat uit:
o Grote hersenen, beide helften verbonden door hersenbalk.
o Hersenstam (reptielenbrein).
o Kleine hersenen.
o Verlengde merg verbindt hersenen met het ruggenmerg.
Te onderscheiden:
o Grijze stof: cellichamen van neuronen.
o Witte stof: uitlopers van neuronen omgeven door myeline.
In hersenen ligt grijze stof aan buitenzijde en witte stof aan binnenzijde; bij ruggenmerg
andersom.
Hersenen zijn sterk doorbloed (-> constante aanvoer van glucose en zuurstof).
Hersenen, ruggenmerg en hun bloedvaten zijn extra beschermd door 3 vliezen. Cellen van
haarvaten in de hersenen vormen samen met astrocyten (gliacellen) de bloed-hersenbarrière
(bron 4 blz. 174).
o Astrocyten/gliacellen: steuncellen met veel uitlopers en een groot aantal functies.
Vormen gesloten kring rond bloedvaten in de hersenen -> bescherming tegen
ongewenste stoffen.
Hersenvliezen beschermen de hersenen.
Hersenschors | Binas 88C
Grijze deel van de grote hersenen.
Bevat centra voor elk type zintuig (sensorisch) en voor elk lichaamsdeel (motorisch).
Primaire sensorische centra: verwerken informatie vanaf het zintuig tot bewustwording.
o Vb: geluid komt binnen in primaire gehoorcentrum -> bewustwording -> je hoort geluid.
Secundaire sensorische centra: koppelen de informatie van primair centrum aan
geheugeninformatie.
o Vb: het geluid wordt geïnterpreteerd in secundair gehoorcentrum -> je herkent het nummer.
Primaire motorische centra: bedenken beweging voor kleine groep spieren.
o Kleine gebieden met neuronen die allemaal een eigen groep spieren aansturen.
Secundaire motorische centra: bevat geheugeninformatie om bewegingen gecoördineerd uit
te voeren.
Primaire schors is verbonden met gebieden in secundaire schors.
Elk type zintuig heeft een eigen primair en secundair sensorisch centrum in de schors van de
linker- en rechterhersenhelft.
Hoe omvangrijkeren complexer de informatiestroom, des te groter de centra (tong, handen).
(Motorische schors van de) linkerhersenhelft stuurt rechter lichaamshelft aan, en
rechterhersenhelft de linker lichaamshelft. Links en rechts werken nauw samen.
, Hersenstam | Binas 88C
Algemeen:
o Bevat centra voor vitale functies (bloedcirculatie, lichaamstemp., ademhaling).
o Reflexen van hoofd lopen via hersenstam.
Vb: fel licht -> netvlies -> hersenstam -> pupil verkleinen.
Bestaat uit:
o Middenhersenen: beloningscentrum
Beloont bepaalde gedragingen (eten na honger) met prettig gevoel.
o Pons: verbinding tussen grote en kleine hersenen, geeft informatie evenwichtszintuig
door aan kleine hersenen.
o Verlengde merg: verbindt hersenen met ruggenmerg; kruising zenuwbanen
(linkerhersenhelft krijgt info uit rechterlichaamshelft en stuurt daar de spieren aan,
etc.).
Kleine hersenen
Coördineren bewegingen, in samenwerking met grote hersenen, hersenstam en ruggenmerg.
Hypothalamus | Binas 87B
Betrokken bij homeostase: thermostaat, biologische klok (BINAS 87B), stuurt hypofyse aan.
Thalamus
Filter voor zintuiglijke informatie: wat gaat waar naartoe in de hersenen, en wat wordt
tegengehouden.
Voor goede werking dopamine nodig uit voorste deel hersenschors. Bij ADHD is dit deel
minder actief, dus minder dopamine, dus slechte filtering.
Ruggenmerg | Binas 88J+K+L
Ruggenmerg bevat hoofdzenuwkabels van het lichaam. De lange geïsoleerde neuronen (witte
stof) liggen aan buitenkant; grijze cellichamen aan binnenkant (BINAS 88J+K).
Aanvoerende impulsen voor de hersenen komen binnen aan de rugzijde: cellichamen van
deze neuronen liggen tegen het ruggenmerg aan in het spinaal ganglion.
o Spinaal ganglion is een verdikking vlak voor het ruggenmerg met daarin de
cellichamen van de aanvoerende neuronen bij elkaar.
Afvoerende impulsen verlaten aan de buikzijde het ruggenmerg: cellichamen van deze
neuronen liggen nog in de grijze stof van het ruggenmerg.
31 paar ruggenmergszenuwen maken verbinding met organen in romp en ledematen; naast
ruggenmerg nog 2 zenuwbanen (grensstreng en zwervende zenuw; BINAS 88L) voor
aansturen vitale organen.
www.bioplek.org/animaties/zenuwstelsel/centraalzenuwstelsel.html
Reflexen
Reflexen zijn reacties op een prikkel zonder bewustwording vooraf.
Aangeboren reflexen: vanaf de geboorte aanwezig; lopen via ruggenmerg (bv.
kniepeesreflex) of hersenstam (hoofd- en halsreflexen (bv. pupilreflex)).
Aangeleerde reflexen: automatische, geleerde reactie; verloopt wel via de hersenen.
Route van de reflex = reflexboog: zintuigcellen -> sensorische neuronen -> schakelcellen ->
motorische neuronen -> spier- of kliercellen.
www.bioplek.org/animaties/zenuwstelsel/reflexboog.html
14.2| Neuronen | Binas 88A
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper boeky. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 72042 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen