Basisstof 1
Aan het ontstaan van het leven ging waarschijnlijk een chemische evolutie
vooraf: de gassen van de oeratmosfeer (zonder zuurstof) konden door toevoer
van energie ioniseren, waarbij koolstof, waterstof, stikstof en zuurstof
ontstonden.
Anorganische stoffen: kleine, eenvoudig gebouwde moleculen, die zowel
voorkomen in levenloze natuur als in organismen.
Organische stoffen: relatief grote, ingewikkeld gebouwde moleculen, die
meestal afkomstig zijn van organismen.
Miller-Urey-experiment: bootste het ontstaan van organische stoffen uit
anorganische stoffen na in het laboratorium. Bij blootstelling aan elektrische
ontladingen ontstonden o.a. aminozuren en nucleotiden.
De vorming van cellen uit organische stoffen is een voorbeeld van
zelforganisatie (=het ontstaan van eenheden met nieuwe eigenschappen op
een hoger organisatieniveau). Ook celdifferentiatie en apoptose zijn
voorbeelden van zelforganisatie.
Procaryote organismen: organismen zonder celkern of andere zichtbare
organellen.
Anaeroob=uitsluitend kunnen leven in een milieu zonder zuurstof
Aeroob=zuurstof gebruiken om organische stoffen af te breken
(verbranding)
Heterotroof=kan geen organische stoffen maken uit anorganische
stoffen.
Autotroof=kan wel organische stoffen maken uit anorganische stoffen
Cyanobacteriën/blauwalg: bacteriën in staat tot fotosynthese.
Eukaryoten: hebben cellen met een celkern, dubbele membranen en
organellen. ontstonden waarschijnlijk volgens de endosymbiosetheorie:
door instulping van het celmembraan ontstonden een kernmembraan, celkern
, en endoplasmatisch reticulum. Ingesloten aerobe heterotrofe bacteriën
werden mitochondriën en cyanobacteriën werden chloroplasten.
Biodiversiteit=verscheidenheid aan organismen.
Taxa (ev. taxon)=indelingsgroepen op verschillende niveaus.
Species=soort
Genus=geslacht
Binaire naamgeving/wetenschappelijke naamgeving: iedere soort heeft een
geslachtsnaam (voorop met hoofdletter) en een soortaanduiding (erachter met
kleine letter). Hierachter komt vaak nog de eerste letter van de naamgever.
Basisstof 2
De drie domeinen zijn bacteriën, archaea en eukaryoten. Archaea hebben
flagellen (=zweepstaart/zweephaar) voor voortbeweging. Bacteriën hebben
één kringvormig chromosoom, dat geen eiwitmoleculen bevat. Sommige
bacteriën hebben naast dit ene chromosoom ook plasmiden: kleinere circulaire
chromosomen. De genen daarop kunnen resistentie veroorzaken tegen
bepaalde gifstoffen. De celwanden van bacteriën bestaan voornamelijk uit
peptidoglycaan.
Bacteriën kunnen op verschillende manieren genen uitwisselen:
Transformatie: DNA-fragmenten van een gestorven en uiteengevallen
soortgenoot opnemen en gebruiken.
Conjugatie: een gerepliceerde plasmide gaat via een holle buis (pilum)
van de ene naar de andere bacterie.
Transductie: virussen (bacteriofagen) brengen DNA over van de ene naar
de andere bacterie.
Genetische modificatie=het DNA van een organisme wordt veranderd door de
mens.
Een virus is geen organisme, maar heeft wel erfelijk materiaal. Bij alle virussen
is dit molecuul omgeven door een eiwitmantel (capside). Virussen kunnen zich
niet zelfstandig voortplanten, maar uitsluitend binnen specifieke
gastheercellen.
Bacteriofagen=virussen die bacteriën als gastheer gebruiken.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper mj346. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.