100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting H4 Genetica VWO4 - Biologie Voor Jou 4b €2,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. VWO / Gymnasium
  4.  
  5. Biologie

Samenvatting

Samenvatting H4 Genetica VWO4 - Biologie Voor Jou 4b
 0 keer verkocht

Samenvatting Hoofdstuk 4 Genetica - VWO 4 - Biologie Voor Jou 4b. Complete samenvatting inclusief voorbeelden, enkele oefeningen, handige afbeeldingen en dikgedrukte termen. In deze samenvatting staat alle leerstof beschreven, zodat jij een goed cijfer haalt op je volgende proefwerk :) Ook idea...

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 12  pagina's

Document informatie

  • Nee
  • Thema 4 genetica 4b
  • 24 juni 2023
  • 12
  • 2020/2021
  • Samenvatting

Onderwerpen

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

Alles voor dit studieboek (54)

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (5707)

Verkoper

avatar-seller
tessavandertoorn

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Biologie hoofdstuk 4; genetica

2. Fenotype, genotype en epigenetica

Fenotype: de waarneembare eigenschappen van een individu, het fenotype wordt bepaald
door het genotype en milieufactoren

De informatie voor erfelijke eigenschappen ligt in de chromosomen. Via de chromosomen in
zaadcel en eicel kunnen erfelijke eigenschappen worden doorgegeven van ouders naar
nakomeling.

Genotype: de verzameling genen in een cel, dat informatie voor erfelijke eigenschappen van
een individu bevat. Deze informatie ligt in de chromosomen
- een gen of erffactor is een deel van een chromosoom dat de informatie bevat voor één
erfelijke eigenschap of een deel van een erfelijke eigenschap

Vaak zijn bij een bepaalde eigenschap meerdere genen betrokken
- Er zijn bijv meerdere genen betrokken bij de kleur van je ogen, je lichaamslengte en bij het
ontstaan van kanker

Het fenotype wordt niet alleen bepaald door het genotype, maar ook door milieufactoren
- voorbeelden van milieufactoren: licht, lucht, vochtigheid, temperatuur, voeding, ziekten
- het fenotype van een eik bijvoorbeeld wordt door milieufactoren beïnvloed, als er door een
storm takken van de eik afbreken, zo’n verandering noemen we een modificatie
- Modificatie: een verandering in het fenotype door een milieufactor, waarbij het genotype
niet veranderd wordt. Een modificatie wordt dan ook niet doorgegeven aan nakomelingen

De mate waarin genotype en milieufactoren bijdragen aan het fenotype, is per eigenschap
verschillend
- sommige eigenschappen worden (vrijwel) uitsluitend door het genotype bepaald, zoals de
oogkleur of de bloedgroep van een mens
- andere eigenschappen worden (vrijwel) uitsluitend door milieufactoren bepaald, zoals een
litteken of de lengte van je nagels

Bij veel eigenschappen stelt het genotype de uiterste grenzen vast en bepaalt het milieu hoe
dicht de grenzen worden benaderd
- bij een tarweplant bijv kan in het genotype vastliggen dat de plant maximaal één meter
hoog kan worden. Als alle milieufactoren optimaal zijn, zal deze hoogte worden bereikt.
Maar als de tarweplant tijdens de groei te maken krijgt met bijv gebrek aan water of
voedingszouten, weinig licht, een lage temperatuur of parasieten, zal deze hoogte niet
worden bereikt.

Eeneiige tweeling: ontstaat uit één zygote. Na de deling van de zygote ontstaan er cellen
met hetzelfde genotype. Deze cellen splitsen zich. De cellen die zich uiteindelijk ontwikkelen
tot individuen hebben precies hetzelfde genotype
- je kunt bij tweelingen bekijken hoe groot de invloed van het milieu en genotype op het
fenotype is

, Twee-eiige tweeling: ontstaat wanneer twee aparte eicellen op hetzelfde moment bevrucht
worden door twee zaadcellen. Ze hebben dus niet hetzelfde genotype.

Een DNA-molecuul is opgebouwd uit vier verschillende bouwstenen. Door deze vier
bouwstenen in een bepaalde volgorde te zetten wordt erfelijke informatie in een code
opgeslagen.
- De DNA-volgorde (DNA-sequentie) van deze vier bouwstenen is anders in een gen dat
informatie bevat voor een bruine oogkleur dan in een gen dat informatie bevat voor een
blauwe oogkleur
- genexpressie: het tot uiting komen van een gen in het fenotype
-in elke lichaamscel zijn alle genen aanwezig, maar in een oogcel staan andere genen aan
dan in een cel van je hoofdhuid

De volgorde van de bouwstenen van het DNA in de genen (genotype) van eeneiige
tweelingen is gelijk, maar of bepaalde genen wel of niet tot uiting komen in het fenotype
(genexpressie) kan onderling verschillen bij de individuen van een eeneiige tweeling.
- hierdoor zijn er vooral op latere leeftijd verschillen te zien in uiterlijk en gedrag

Epigenetica: de studie van wijzigingen in de expressie van een gen of een set van genen door
milieufactoren zonder dat er wijzigingen in de DNA-sequentie plaatsvinden.
- deze wijzigingen in de genexpressie zijn omkeerbaar, maar soms zijn deze wijzigingen
stabiel en erfelijk
- deze wijzigingen treden op door twee factoren die door milieu-invloeden ontstaan:
DNA-methylering en histon-modificaties
- DNA bestaat uit vier nucleotiden: A, T, C en G, deze vormen de genetische code
- genen worden afgelezen en vertaald in bijvoorbeeld eiwitten
- door methylering van nucleotiden kunnen deze niet meer afgelezen worden

Histon-modificaties
- DNA-moleculen zijn kwetsbaar. Om ze stevigheid te geven zijn ze om structuren heen
gedraaid, die lijken op jojo’s; de histonen
- door milieu-invloeden kunnen methylgroepen aan deze histonen gekoppeld worden,
waardoor deze niet meer kunnen afrollen en het DNA niet meer leesbaar is
- de methylering van nucleotiden en histonen is erfelijk

3. Genenparen

Locus: de plek waar een gen ligt op een chromosoom
Homologe chromosomen: de chromosomenparen met dezelfde vorm en die dezelfde
erfelijke eigenschappen bezitten noemen we homologe chromosomen. Van de 23 oaar
homologe chromosomen komt er één van vader en één van moeder
- homologe chromosomen zijn niet allen even lang, ook de loci moeten overeenkomen

Allel: elk van de genen die op een bepaalde locus kan voorkomen
- voor een erfelijke eigenschap kunnen veel verschillende allelen bestaan in een populatie
- denk bijvoorbeeld aan oogkleur: groen, grijs, amber, bruin, blauw

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper tessavandertoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€2,99
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd