Literatuur bpr week 6
Hoofdstuk 16: uitzondering par. 16.2.3, 16.2.6, 16.3.7, 16.4, 16.4.1 en 16.4.2
Aangezien rekening. Moet worden gehouden met de mogelijkheid dat de debiteur niet
vrijwillig de crediteur in het bezit zal stellen van de hem krachtens het vonnis toekomende
prestatie biedt het executierecht de crediteur de mogelijkheid deze prestatie met
overheidshulp af te dwingen. Executierecht – regelt tenuitvoerlegging van veroordelende
vonnissen. Het ten uitvoer te leggen vonnis is de titel tot de executie (executoriale titel).
Veroordelend vonnis kan tot uiteenlopende prestaties verplichten en de tenuitvoerlegging
verschilt na de aard van de prestatie – 3:296 BW, onderscheid tussen geven, doen en
nalaten.
Geven:
A geld – betaling van een geldsom dan kan de crediteur het hem toekomende incasseren
door de goederen van de debiteur uit te winnen (=roerende en onroerende zaken van
verkopen en diens vordering te innen). De daarvoor geldende voorschriften verschillen per
verhaalsobject. De tenuitvoerlegging wordt steeds ingeleid met beslag – beslag tot inning
van een geldvordering = ‘verhaalsbeslag’. Omdat het beslag is gelegd op grond van een
executoriale titel spreekt men van een ‘executoriaal beslag’ – ‘executoriaal verhaalsbeslag’.
B goed – veroordeling tot het geven van een goed. Voor sommige aparte regeling: levering
onroerende zaken (502 e.v. Rv, 3:300 en 3:301 BW), afgifte roerende zaken (491 Rv) en
ontruiming (555 ev Rv). Anders dan bij de executie van een geldvordering wordt hier de
executie niet per definitie door een executoriaal beslag ingeleid. Wel is het mogelijk om op
de te leveren of af te geven zaken conservatoor beslag (beslaglegger beschikt niet over
executoriale titel) te leggen.
Doen: het verrichten van een feitelijke handeling dan wel uit het verrichten van een
rechtshandeling. Is de feitelijke handeling niet zuiver persoonsgebonden dan kan de
crediteur aan de rechter machtiging vragen om zelf datgene te bewerken waartoe nakoming
zou hebben geleid. Bestond de verplichting van de debiteur uit het verrichten van een
eenzijdige rechtshandeling dan kan de handeling vervangen worden door een rechterlijk
vonnis (3:300/3:301 BW)
Nalaten: debiteur gehouden om bepaalde gedraging na te laten, dan geeft een door de
rechter uitgesproken verbod in beginsel aanspraak op hulp van de sterke arm bij het
beletten van de verboden gedraging. Heeft debiteur in strijd gehandeld met zijn verplichting
tot nalate, dan kan crediteur in voorkomend geval op voet van 3:299 lid 2 worden
gemachtigd om niet te doen wat in strijd met verplichting door debiteur is verricht.
Dwangsom – als verschuldigde prestatie niet door rechtstreekse tenuitvoerlegging kan
worden afgedwongen, kan crediteur zich bedienen van zijdelings pressiemiddel de
dwangsom.
Deurwaarder bevoegd tot tenuitvoerlegging van executoriale titel – centrale figuur beslag en
executie. Deurwaarder zorgt voor:
- Betekening executoriale titel die aan de beslaglegging vooraf dient te gaan (430 lid 3
Rv)
- Sommatie tot betaling van de debiteur waar deze is voorgeschreven (439 en 502 lid 1
Rv)
- Zo nodig inwinnen van informatie omtrent de bronnen van inkomsten van de
debiteur, indien hij in het bezit is gesteld van een executoriale titel (475g Rv)
, - Leggen van beslag door middel van een exploot van inbeslagneming, dat door de
deurwaarder wordt opgemaakt en aan de debiteur wordt betekend; de wijze van
beslagleggen verschilt per beslagobject
- Houden van de openbare verkoop van de in beslag genomen roerende en
onroerende zaken. Hij int daarbij de door de koper verschuldigde koopprijs en draagt
zorg dat deze ten goede komt aan de beslaglegger; het overschot na voldoening van
de beslaglegger dient hij aan de beslagene uit te keren
- Afwikkeling van beslag onder derden. Hij is dan degene aan wie door de derde-
beslagene verklaring moet worden gedaan van hetgeen hij voor de beslagene onder
zich heeft of aan de beslagene is verschuldigd (476b Rv). Na deze verklaring te
hebben afgelegd voldoet de derde-beslagene de geldsommen die onder het beslag
vallen aan de deurwaarder (477 Rv). Eveneens zullen die de derde-beslagene voor de
beslagene onder zich heeft door hem aan de deurwaarder moeten worden afgegeven
(477 Rv)
- Zo nodig aanhangig maken in kort geding van een executiegeschil indien hij bij de
tenuitvoerlegging op een belemmering stuit (483 lid 4 Rv; daartoe is tussenkomst
advocaat niet vereist – 255 lid 3 Rv)
Al deze handeling verricht deurwaarder in opdracht beslaglegger -> opdracht wordt gegeven
door overhandiging van de titel, die de executant ten uitvoer gelegd wenst te zien, aan de
deurwaarder (434 Rv). Alleen indien lijfsdwang moet worden toegepast is een bijzondere
machtiging vereist.
Executie = tenuitvoerlegging van een veroordelend vonnis of een andere titel waarin een
verplichting van de debiteur is vastgelegd.
Conform 3:324 BW verjaart de bevoegdheid tot tenuitvoerlegging van een rechterlijke
uitspraak in beginsel na 20 jaar, maar er bestaan uitzonderingen op deze hoofdregel.
Herleiding: er zijn vorderingen die hoewel zij oorspronkelijk op een geven, doen of nalaten
betrekking hadden, toch in een geldvordering worden omgezet – dergelijk herleiding vindt
meestal zijn oorzaak in een wettelijke regel. Vaak zal de achtergrond daarvan liggen in de
beperkingen van het executierecht: als dit geen mogelijkheid biedt de aanspraak zelf te
verwezenlijken, zal de crediteur het genoegen moeten nemen met geld.
De aard van de verplichting of praktische overwegingen zijn aanleiding tot herleiding in de
volgende gevallen:
A Hoogstpersoonlijke verplichtingen kan de nakoming niet worden afgedwongen en zal de
crediteur bij wanprestatie genoegen moeten nemen met schadevergoeding
B Zwaarwegende maatschappelijke belangen kunnen verhinderen dat een verbodsactie
wordt toegewezen tegen op zich onrechtmatig handelen (6:168 en 5:54 BW). Vervangende
schadevergoeding, toe te kennen aan de gelaedeerde en daarmee dus een veroordeling tot
voldoening van een geldsom, is de enige mogelijkheid
C Zowel wanprestatie als onrechtmatige daad kan de nalatige contractant of de
schadetoebrenger verplichten de door hun toedoen geleden schade te vergoeden (6:74,
6:87 en 6:162 BW) – 6:103 hoofdregel schadevergoeding wordt voldaan in geld, soms zal
schadevergoeding in natura kunnen worden toegewezen
D indien de eigenaar een zaak achtereenvolgens aan twee koper heeft verkocht en beide
maken aanspraak op levering, dan gaat het oudste recht voor (3:298 BW). De andere koper
kan echter door conservatoor beslag tot vervangende schadevergoeding wegens het
, uitblijven van de levering te leggen, bewerkstelligen dat ook de oudste vordering tot levering
tot een geldvordering wordt herleid en aldus uitvoering wordt gegeven aan het voorschrift
van 3:276 en 277 BW, inhoudende dat schuldeisers onderling een gelijk recht hebben op de
opbrengst van het vermogensbestanddeel(497 lid 2 Rv). Hetzelfde geldt wanneer meer
crediteuren zijn met uiteenlopende aanspraken op een bepaald vermogensobject van hun
debiteur (736 lid 2 Rv).
Reële executie: uitganspunt – crediteur in een zo gering mogelijk aantal gevallen genoegen
behoeft te nemen met een andere prestatie dan de hem oorspronkelijk toekomende. Dit is
neergelegd in 3:296.
Het executierecht dient de crediteur waar mogelijk in staat te stellen om een vordering tot
de oorspronkelijke prestatie te effectueren zonder daarbij afhankelijk te zijn van de
medewerking van de debiteur = reële executie.
Wederom onderscheid van 3:296 – geven, doen en nalaten
Geven:
A geld:
- Uitwinning roerende zaken: deurwaarder verkoopt de in beslaggenomen zaken in het
openbaar verkoopt (462-474 Rv), waarna de crediteur zijn vordering voldoet uit de
opbrengst, die bij verkoop werd behaald. In het algemeen worden roerende zaken
die in de macht van de vervreemder zijn, geleverd door aan de verkrijger het bezit te
verschaffen (3:90 BW). Hier verschaft de deurwaarder het bezit aan de koper door de
zaken bij verkoop onder zich te nemen en deze aan hem ter hand te stellen.
- Uitwinning onroerende zaken: de beslagen onroerende zaak wordt openbaar
verkocht (514 e.v. Rv). De veilingkoper wordt eigenaar door de inschrijving van de
notariële akte die ter zake van het verloop van de veiling is opgemaakt (proces-
verbaal van toewijzing 525 Rv)
- Uitwinning van vorderingen: door middel van beslag onder derden treedt inning van
de beslagen vordering de plaats van verkoop
Deze vormen van executie kunnen als reële executie beschouwd worden wanneer ze een
aanspraak maken op betaling van een geldsom waar geen herleiding aan te pas is gekomen.
B zaak:
De afgifte van een roerende zaak: crediteur kan aanspraak hebben op afgifte van een
roerende zaak als zakelijk gerechtigde of als persoonlijk gerechtigde. Beschikt hij eenmaal
over een executoriale titel, dan kan hij de afgifte realiseren doordat de deurwaarder de zaak
onder zich neemt en deze vervolgens aan de koper afgeeft (491 Rv). Door de afgifte verkrijgt
de koper de eigendom ondanks het gemis aan medewerking van de verkoper (3:297 BW).
Levering van onroerende zaak: weigert de verkoper medewerking dan kan de koper, om
eigenaar te worden, gebruikmaken van 3 bevoegdheden (3:300 BW):
1 in het vonnis waarbij de verkoper wordt veroordeeld om medewerking te verlenen aan de
levering kan tevens worden bepaald dat het vonnis door inschrijving in de openbare
registers de eigendom doet overgaan (lid 2) -> inschrijving van vonnis brengt dan
eigendomsoverdracht teweeg, opmaken notariële transportakte blijft achterwege.
Inschrijving kan alleen als vonnis kracht van gewijsde is gegaan of uitvoerbaar bij voorraad is
verklaard (3:301 BW)
2 ook kan in het vonnis worden bepaald dat dit in de plaats treedt van de medewerking van
de verkoper bij het verlijden van de transportakte -> door de notaris wordt een
transportakte verleden waarin alleen de koper en niet de verkoper optreedt. Medewerking
