Vind jij het examenboek voor filosofie ook niet te begrijpen. Dan is dit je oplossing. Met deze samenvatting heb je het boek niet meer nodig. Alles wordt uitgelegd in normaal Nederlands. Als je deze eindtermen goed leert, dan kan ik garanderen dat je voor filosofie slaagt. Handig is om de korte sa...
Hoofdstuk 1 eindterm 4+5
Cassirer: mens is animal symbolicum
Nietzsche: mens is niet vastgesteld dier. hierdoor ziek dier
Socrates: niet onderzocht leven is het niet waard geleefd te worden
de vrije markt is geen neutraal systeem ondanks dat hangen we die ideologie van de vrije
markt wel allemaal aan zonder dat misschien te weten
nussbaum: capability approach( bijvoorbeeld leven, lichamelijke gezondheid, lichamelijke
integriteit, zintuiglijke waarneming, emoties, plannen maken, relaties, andere soorten, spel,
zeggenschap over omgeving.
schrijvers boek vinden deze capability’ s erg westers ook we kunnen we niet kiezen om niet
in een samenleving te leven of zonder natuur(we hebben nu eenmaal sommige
verplichtingen)
schrijvers zijn voor de 5 dimensies 1. relaties 2.instituties 3.lichaam 4.de natuur 5.de zin
Hoofdstuk 2 eindterm 6+7, 8+9+10
Plato: het goede leven is het leven waarin iedereen een plaats heeft. hiërarchische orde.
menselijke ziel bestaat uit 3 delen: 1.vegetatief verlangend deel(boer/arbeider) 2 tymotisch
eergevoelige deel(soldaat) 3.denkend schouwend deel.(filosoof koning)
democratie is geen goed idee: dit werkt alleen als burgers in staat zijn voor het algemeen
belang te kiezen maar als de meeste burgers alleen hun lust nastreven en niet in staat zijn
iets anders te doen , dan zijn de beslissingen van zo’n democratie niet op wijsheid
gebaseerd. Niet de schuld van volk dat is gewoon te dom. met filosoof koning aan het hoofd
altijd uit wijsheid geregeerd.(misschien utopie want iedereen heeft zijn plaats en werkt
daardoor goed samen)
Popper zegt dit is een dystopie want er is maar een waarheid(die van de filosoof koning).
een samenleving moet altijd ruimte open laten voor meerdere waarheden.
Aristoteles: mens is een animal rationales (redelijk dier).ook een zoön politikon. Er zijn
meerdere staatsvormen mogelijk maar deze staatsvormen kunnen ook ontaarden en corrupt
worden monarchie>tirannie, aristocratie>oligarchie, politeia>democratie(deel van volk). Een
slechte staatsvorm is een staat waarin de heerser/heersers uit zijn op eigen belang. maar
een goed deugdzaam leven is niet mogelijk zonder eigen belang. maar dan niet alleen voor
de heerser maar voor iedereen. Een goed leven is een gelukkig/gelukt leven. een goede
staat is wat dat mogelijk maakt. Geluk is eudaimonia(goed zieligheid).
eudaimonia gaat om het verwezenlijken wat je in potentie eigenlijk al bent. de mens is een
goed mens als hij deugd(doen wat hij doen moet).de vraag naar menselijk geluk is eigenlijk
een vraag over wat de mens in wezen is en zou moeten zijn. en het wezen van de mens is
een zoön logon egon animal rationale(een met de rede begiftigd dier).voor een goed leven
moet je dus gebruik maken van je reden(je moet kunnen nadenken), dit leidt tot handelen.
het is de deugd(arete) die ons in staat stelt goed te handelen. Deugden zijn goede karakter
eigenschappen. De deugd is dus de mogelijkheid om goed te handelen. De
handeling(energeia)is het in werking zijn van de deugd(arete). geluk(eudaimonia) is het
,verwerkelijken van de ziel vanuit onze deugden(arete) die we vanuit ons redelijk
nadenken(logos) in praktijk hebben kunnen brengen
kritiek= dit geluk is niet voor iedereen weggelegd een arm iemand bijvoorbeeld kan zich
vaak niet veroorloven vrijgegevig te handelen. ookal heeft die dat misschien wel als deugd in
zich. de samenleving moet dus de voorwaarde scheppen waaronder een deugdelijk leven
mogelijk is. is dit in onze samenleving mogelijk? we hebben een consumptiecultuur, de vrije
markt dwingt ons steeds de nieuwste producten te kopen (smartphone). het goede leven is
hierdoor een leven van uitwendige prikkels geworden. maar de eudaimonia van aristoteles is
een vorm van innerlijk geluk(je ervaart geluk door het vervullen van een goede eigenschap
binnen jezelf. volgens aristoteles zou de vrije markt dus geen geluk te weeg brengen.
8+9+10
er zijn 2 verschillende soorten deugden
1. dianoëtische deugden(behoren tot denkende deel)
2. ethische deugden(behoren tot strevende deel)
menselijke ziel bestaat uit drie delen 1.vegetatief deel 2.emotioneel/strevend deel 3.denkend
deel.
bij het vegetatieve deel horen geen deugden(dit is bijvoorbeeld spijsvertering)
bij het denkende deel horen de dianoeëtische deugden (kennis, wijsheid,intelligentie)
bij strevende/emotioneel deel de ethische deugden(eerlijkheid, moed,vrijgevigheid).
Een deugd is het midden tussen twee extremen (lafheid en overmoed)
waar dat midden zit is voor iedereen anders(juiste midden is afhankelijk van de context)
de deugden hebben elkaar nodig(stel je hebt de intentie om eerlijk te zijn, maar je mist op
het moment zelf de innerlijke wijsheid of innerlijke drang om jezelf tot die eerlijkheid te
zetten).
de volmaakte deugd bestaat uit de gehele verzameling ethische deugden+ praktische
wijsheid)= rechtvaardigheid
de mens die de volmaakte deugd in praktijk brengt is een vriend van zich zelf( hij
ondergraaft zijn eigen verlangens niet maar vindt een manier om het juiste midden in de
praktijk te brengen). dit is bij weinig mensen zo.
9
de mens is niet alleen een zoön logon egon(redelijk dier) maar ook een zoön
politikon(sociaal dier). je kunt jezelf pas echt verwerkelijken in relatie tot de ander.dus door
middel van de deugd rechtvaardigheid.onderdeel hiervan is dat je de wijsheid en de moed
beschikt om jezelf ondergeschikt te maken aan de wetten van de staat. wetten zijn de
veralgemenisering van het edele handelen. een deugdzaam mens ziet dat dat precies
hetgeen uitdrukt hoe hij ook zou willen leven. daarom is het volgen van de wet een vrije
handeling voor de deugdzame mens. (je onderwerpt jezelf niet aan de wet maar volgt de wet
omdat je jezelf erin herkent)(zie leerplicht voel jij je vrij daardoor nee.jawel want je wilt wel
een goede toekomst dit krijg je door school dus redelijkerwijs wil je naar school).
10
1 relaties. mens is volgens aristoteles een zoön politikon. samenleving is noodzakelijk voor
het goede leven. hierdoor verwerkelijken we ook onszelf.
ook bij plato staat het individu in het teken van een goede samenleving. de samenleving
gaat voor
, 2. instituties.(familie of stadstaat) dit is iets volgens aristoteles waarin de mens tot
zelfverwerkelijking komt. hierbij de deugd rechtvaardigheid en de mens als zoön
politikon.andere instituties die hier niet aan bijdragen zijn een stuk minder
belangrijk(handelen)
3. lichaam. volgens plato en aristoteles moeten lichamelijke driften moeten worden
onderdrukt.
4. natuur. plato en aristoteles menen dat we de natuur niet kunnen en niet moeten
beheersen. we bevinden ons nou eenmaal in de kosmos we moeten ons ernaar
voegen. beheersen deden ze ij de oude grieken nog niet.
5. de zin. de filosofie maakt het leven zinvol om te leven volgens aristoteles. sommigen
mensen kunnen dit niet dat is jammer voor ze volgens plato moeten ze dan maar de
wil opgelegd krijgen. ook bij aristoteles is er een natuurlijke hiërarchie(het goede
leven kan niet door iedereen bereikt worden)
primaire tekst aristoteles eindterm 11
Hoofdstuk 3 eindterm 12
de kardinale deugden kennen we al (wijsheid, moed, rechtvaardigheid en
matigheid/bezonnenheid) in de christelijke middeleeuwen komen daar 3 theologale deugden
bij (geloof, hoop en liefde). theologale deugden zijn de deugde die de mens in staat stellen
om de ziel af te stemmen op het komende koninkrijk van god.
geloof is het zien van sporen van het koninkrijk in de wereld(goedheid zien in de
werkelijkheid)
hoop is het vertrouwen hebben in een juiste aflopen/toekomst ooit wordt het beter(beter is
het koninkrijk van god).
liefde(de hoogste deugd) dat is hetgeen waardoor jij je inzet voor het welzijn van
anderen(als je deze deugd heb dan beoefen jij deze ook, dan handel je dus goed door
bijvoorbeeld mensen die kleding nodig hebben kleding te geven etc.
deze deugden zijn verbonden met het christelijke ideaal van de gelijkwaardige mens(homo
equales)(iedereen is evengoed in staat het koninkrijk van god te bereiken. als ze zich daar
maar goed genoeg voor inzetten.)
hiermee zien we een groot verschil tussen de christelijke samenleving en de samenleving
waar plato en aristoteles in leefde. Hun denken was hierarchisch
plato: indeling in arbeiders, wachters en filosoof-koningen.
aristoteles: alleen vrije mensen kunnen een deugdzaam leven bereiken(bijvoorbeeld goede
familie of status nodig om vrijheid te bereiken dit zijn meestal de adelijke mannen)
de vier kardinale deugden staan dan ook op gespannen voet met de theologale deugden en
met het idee van gelijkwaardigheid in het christendom.
het ideaal van gelijkwaardigheid is dus een belangrijk verschil tussen de oude grieken en de
samenleving van de christelijke middeleeuwen.
kritiek: vaak zag de kerk zichzelf als een autoriteit op het gebied van het geestelijke, maar dit
gaat tegen het idee in van de theologale deugden want iedereen moet in staat zijn het
koninkrijk van god op zijn eigen manier te bereiken en als de kerk zegt “nee zo moet het”
dan gaat de kerk in tegen dat ideaal. Er is dan een soort hierarchie
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Guusje12. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,09. Je zit daarna nergens aan vast.
