100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting: Nectar biologie: Hoofdstuk 13; Hormonen (VWO 5) €2,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. VWO / Gymnasium
  4.  
  5. Biologie

Samenvatting

Samenvatting: Nectar biologie: Hoofdstuk 13; Hormonen (VWO 5)

1 beoordeling
 0 keer verkocht

Samenvatting Nectar 3e editie VWO 5 Hoofdstuk 13: Hormonen. In de samenvatting zijn de volgende paragrafen samengevat: 13.1 Hormoonklieren (CE) 13.2 Reacties van cellen op hormonen (CE) 13.3 Veranderende hormoonconcentraties (CE) 13.4 Terugkoppeling (CE) 13.5 Energierijke stoffen in het bloed...

[Meer zien]

Voorbeeld 2 van de 5  pagina's

Document informatie

  • Nee
  • Hoofdstuk 13
  • 7 mei 2021
  • 5
  • 2020/2021
  • Samenvatting

Onderwerpen

Gekoppeld boek

book image

Titel boek:

Auteur(s):

  • Uitgave:
  • ISBN:
  • Druk:

Meer samenvattingen voor studieboek

Alles voor dit studieboek (164)

Geschreven voor

Alle documenten voor dit vak (5707)

1  beoordeling

review-writer-avatar

Door: moubemou • 2 jaar geleden

Verkoper

avatar-seller
JudithVWO

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

VWO 5


Samenvatting




Nectar biologie: Hoofdstuk 13;
Hormonen



Judith Vuijst
CSVVG Vincent van Gogh

, BIOLOGIE HOOFDSTUK 13: HORMONEN
§13.1 HORMOONKLIEREN
Hormoonklieren: organen die elders ih lichaam organen/weefsels activeren.
 Cellen vd klier maken een hormoon, en geven die af ah bloed.

Hormonen: komen via het bloed bij alle cellen vh lichaam
 Alleen cellen met een passende receptor voor dat hormoon, reageren; ze werken dus alleen bij doelwitorganen en -weefsels.
BEÏNVLOEDING VAN LICHAAMSPROCESSEN
Exocriene klieren: zweet-en verteringsklieren; maken producten die ih uitwendig milieu terechtkomen.
Endocriene klieren: hormoonklieren; geven producten af ah inwendig milieu (bloed en weefselvloeistof).

Geslachtsklieren (testes/ovaria): stimuleren celdeling, bevorderen ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken, beïnvloeden gedrag.
Hypothalamus, hypofyse, schildklieren, bijnieren en alvleesklier: beïnvloeden meerdere weefsels tegelijk.
CENTRALE HORMOONKLIER
Doelwitorganen- en weefsels: hierin beïnvloeden hormonen: Hormoonstelsel regelt:
 Celdeling  Ca2+- en glucoseconcentratie vh bloed
 Groei  Osmotische waarde vh bloed
 Vorming geslachtscellen.  Lichaamstemperatuur

Hypofyse: centrale hormoonklier: prikkelt veel hormoonklieren en activeert organen (botten/nieren/baarmoeder).
 Verbindt zenuwstelsel en hormoonstelsel
 Bestaat uit achterkwab en voorkwab.

Hypofysehormonen: betrokken bij: groei, stofwisseling, voortplanting, voedselvertering, samenstelling vh bloed, slaap-waakritme.

Hypofyseachterkwab: hormonen worden aangevoerd door uitlopers van neuronen (zenuwcellen) uit de hypothalamus.
 Doorgeven van ADH en oxytocine
Hypofysevoorkwab: maakt zelf hormonen, die andere hormoonklieren tot actie aanzetten. Oxytocine: gladde spieren
ADH: nierkanaaltjes
 Activatie of remming door RH en IH, vervolgens productie door hypofyse bijv: FSH,
FSH/LH: zaadballen/eierstokken
LH, TSH, ACTH, prolactine
TSH: schildklier
AANSTURING VD HYPOFYSE ACTH: bijnier
Hypothalamus: controleert het endocriene stelsel van je lichaam. Neuronen uit de hypothalamus: GH: lever
 Activeren hypofysevoorkwab dmv releasinghormonen (RH’s) tot productie diverse hormonen. Prolactine: melkklieren
 Stimuleren hypofysevoorkwab dmv FSH-releasinghormonen (FSH-RH) tot afgifte FSH. Endorfinen: pijnreceptoren in hersens
 Remmen hormoonproductie id hypofysevoorkwab dmv inhibiting-hormonen (IH’s).
 Gebruiken de hypofyseachterkwab voor neurohormonen (ADH en oxytocine), afgeven ah bloed; hormonen naar doelwitorganen.
VORMING VAN EICELLEN
Oestradiol: hormoon dat ontwikkeling secundaire geslachtskenmerken stimuleert (borstgroei/vetafzetting/botstructuur)
 Zorgt ook voor juiste verdeling van chromosomen tijdens meiose.
 Bisfenol A (BPA) heeft zoveel overeenkomsten met oestradiol, dat het molecuul aan oestradiolreceptoren bindt. De cel reageert nu
niet meer op oestradiol: BPA werkt als hormoonremmer.
§13.2 REACTIES VAN CELLEN OP HORMONEN
Organisme kan optimaal functioneren als zintuigen, zenuwen, hersenen en hormoonklieren nauw samenwerken.
EEN KETEN VAN SIGNALEN
Groeien: Hypothalamus geeft GRH af  hypofyse geeft GH af  lever maakt IGF aan.
 Groeihormoon (GH): stimuleert oa deling van kraakbeencellen.
 IGF: werkt in op groeischijven van pijpbeenderen id kindertijd
 Kraakbeencellen vd groeischijven delen/differentiëren tot botcellen: pijpbeenderen groeien. Groeischijven verdwenen: einde groei.

Stress: Hypothalamus geeft CRH af  hypofyse maakt ACTH aan  bijnierschors produceert verschillende hormonen (oa cortisol) 
cortisol verhoogd de glucosespiegel (stelt de energietoevoer naar cellen veilig).
 Hoge temp/grote zweetproductie: bloeddruk daalt, lichaam reageert met reacties id nieren/lever/hypothalamus/bijnierschors.
 Watergehalte lichaam: geregeld door ADH uit de hypothalamus en aldosteron uit bijnierschors.

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper JudithVWO. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€2,99
  • (1)
In winkelwagen
Toegevoegd