Samenvatting
Samenvatting HC en boek Psychiatrie voor juristen, een 9 behaald met deze samenvatting!
- Instelling
- Tilburg University (UVT)
Samenvatting van de hoorcolleges en voorgeschreven literatuur uit het boek en de artikelen.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 70 pagina's
Voorbeeld 4 van de 70 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
8 beoordelingen
Door: lottebruinsma31 • 5 maanden geleden
Door: nvanschijndel60 • 9 maanden geleden
Door: mickmolling • 2 jaar geleden
Door: Louise21x • 2 jaar geleden
Door: Coco92 • 2 jaar geleden
Door: laurasinay2 • 3 jaar geleden
Door: lmaghroudi • 3 jaar geleden
Voorbeeld van de inhoud
Week 1 InleidingPsychiatrie in onze opleiding
Dit is relevant voor de toerekeningsvatbaarheid bij Strafrecht. Het laat zien hoe een psychisch
rapport eruit moet zien, met deze cursus krijgen we tools in handen waardoor je juridisch kunt
checken of de psychiater wel de juiste dingen aan het doen is. Daarnaast is het van belang omdat
psychiaters de enige zijn die mensen behandelen terwijl ze dat niet willen, daar zijn juridische
mogelijkheden voor.
Forensische psychiatrie
Forensische psychiatrie is alles wat te maken heeft met het raakvlak van de psychiatrie aan de ene
kant en recht aan de andere kant. Forensisch is afgeleid van het Latijnse woord forum. Forum was
het marktplein en de ontmoetingsplaats in het centrum van een Romeinse stad waar het volk
samenkwam en publieke zaken besprek en waar recht werd gedaan. De forensische psychiatrie is de
tak van de psychiatrie die zich bezighoudt met advies aan de rechter in het kader van de rechtspraak,
maar ook voor psychiatrische begeleiding en behandeling van een gedetineerde of de patiënt die in
het kader van een civielrechtelijke of strafrechtelijke maatregel in een instelling verblijft of als
bijzondere voorwaarde bij een voorwaardelijk strafdeel een ambulante behandeling volgt.
Forensische psychiatrie kan twee betekenissen hebben, in enge en in rede zin. In enge zin is alles wat
te maken heeft met het Strafrecht, zoals toerekeningsvatbaarheid, TBS, risicotaxatie, etc. In brede zin
is alles wat te maken heeft met psychiatrie en recht, een psychiater die voor een medisch
tuchtcollege moet komen, een advocaat die voor een asielzoeker strijd en de asielzoeker een
psychiatrische ziekte heeft etc.
De forensische psychiatrie is een eigen vakgebied. Er zijn zeker overeenkomsten met het vak en
werkwijze van de psychiater of psycholoog, maar er zijn ook zeker verschillen zoals dat er ook vragen
worden gesteld die buiten hun normale werkzaamheden als behandelaar liggen. Ook het onderwerp
van het forensisch onderzoek, een verdachte, lijkt vaak niet op de patiënt waar de psychiater of
psycholoog doorgaans mee te maken krijgt. Het initiatief voor een gedragsdeskundig onderzoek gaat
niet van de verdachte uit, en die heeft meestal ook geen hulpvraag. Het onderzoek heeft ook een
ander karakter omdat er geen sprake is van de gebruikelijke vertrouwelijkheid van het gesprek met
een arts of psychiater. De gedragsdeskundige moet affiniteit met het juridisch kader hebben
waarbinnen hij moet rapporteren. Ook moet hij in staat zijn om bevindingen voor de rechter, die leek
is op gedragsdeskundig gebied, helder te beschrijven en met feiten te onderbouwen, en zo nodig,
ook ter terechtzitting mondeling te kunnen toelichten.
Juridische kaders
In sommige gevallen ervaart de gedragsdeskundige juridische beperkingen of belemmeringen. Bijv.
bij het kunnen adviseren van een wenselijk geachte behandeling, die echter in verband met het
terugdringen van het recidivegevaar niet noodzakelijk is. Zeker in het verleden werd wel geklaagd
over de beperkte mogelijkheden die het recht bood voor het toepassen van dwangbehandeling bij
gedetineerden. Ook wordt er geklaagd over dat alle conclusies goed onderbouwd moeten zijn en
over het papierwerk en tijdrovende procedure voor het aanvragen van een zorgmachtiging op grond
van de Wet verplichte ggz. Deze wetten en regels vormen nu juist het forensische kader van de
forensische gedragskunde en geven de essentie ervan weer. Het is het juridische kader dat het
werken als forensisch psychiater en psycholoog mogelijk maakt. Het gaat erom dat de jurist h et kan
begrijpen, het moet duidelijk zijn waar de deskundige zijn conclusies op baseert. Dat stelt strikte,
maar geen overbodige eisen aan de rapportage.
,Nu de forensische gedragskundige zich afspeelt op het grensvlak van recht, psychiatrie en
psychologie kunnen ontwikkelingen in de ene discipline effect hebben op de andere discipline. Denk
aan het veranderen van de vijfpuntschaal naar de driepuntschaal.
Toezicht
De conclusies en adviezen van een deskundigen worden bijna altijd gevolgd. En juist vanwege het
grote gewicht dat deze rapportage kan hebben in een strafzaak is het terecht dat er eisen worden
gesteld aan diegenen die deze gedragskundige rapportage verzorgen en dat op naleving wordt
toegezien. Hoe verloopt dat toezicht? In de eerste plaats is het aan de procespartijen ter zitting om
opmerkingen te maken over de rapportage en eventueel vragen te stellen aan de deskundige.
Uiteindelijk is het de rechter die beslist of de kwaliteit voldoende is, de gestelde vragen afdoende zijn
beantwoord en de conclusies en adviezen bruikbaar zijn, dan wel dat nieuwe of aanvullende
rapportage nodig is. Voordat een rapport het strafproces wordt ingebracht, heeft de deskundige
veelal de opleiding tot pro Justitia Rapporteur van het NIFP gevolgd als voorbereiding op de
registratie in het NRGD.
NRGD
Deze wet stelt eisen aan de kwaliteit, betrouwbaarheid en bekwaamheid van deskundigen. De
aanleiding voor deze wet werd gevormd door de bevindingen van de commissie Posthumus die werd
ingesteld naar aanleiding van een rechterlijke dwaling in een grote strafzaak waarbij deskundigen
een grote rol speelden, de Schiedammer parkmoord. De nadere werkwijze van het NRGD is geregeld
in het Besluit register deskundige in strafzaken.
DSM
Dit staat voor Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. Dit is een classificatie voor
psychische stoornissen. Huidige versie DSM-5 uit 2013. De DSM is ontwikkeld voor gebruik bij met
name onderzoek. Door internationaal dezelfde criteria af te spreken voor psychische aandoeningen
wordt onderzoek en communicatie duidelijker en betrouwbaarder. De DSM is dus een
classificatiesysteem, ten onrechte wordt het als een diagnose-systeem gehanteerd.
Week 2 Inleiding Psychiatrie en Strafrecht
Psychose
‘Goh, die auto rijdt de hele tijd achter me aan’ denkt Piet waanwaarneming.
Hij hoort een stem zeggen dat het de CIA is gehoorshallucinatie.
Zij hebben een zender in zijn hoofd geplant en sturen zijn lichaam op die manier
beïvloedingswaan.
Ze kunnen zelfs zijn gedachten uit zijn hoofd wegzuigen gedachteontrekking (idee dat gedachten
worden onttrokken).
Ook kunnen ze hem bepaalde dingen laten denken zoals dat hij zijn vader moet vermoorden
gedachteninbrenging (idee dat gedachten van buitenaf worden ingebracht).
Ook kunnen ze zijn gedachten lezen, doordat ze uitgezonden worden via die zender
gedachtenuitzending (idee dat eigen gedachten worden uitgezonden).
Een waan is een (a) persoonlijke overtuiging die (b) in strijd is met de werkelijkheid en (c) on-
corrigeerbaar is noch (d) door het aandragen van feiten die wijzen op het tegendeel (e) noch door
logisch redeneren. Het is een stoornis van de inhoud van het denken. Een hallucinatie is een
waarneming die (a) voor waar wordt aangenomen en (b) daadwerkelijk wordt ervaren (c) bij
afwezigheid van een corresponderende externe prikkel. Het is een stoornis van de waarneming.
,Psychose kan bij een trauma, alcohol of drugsgebruik, depressie, persoonlijkheidsstoornis, kraambed
(postpartum), bipolaire stoornis, schizofrenie en meer. Positieve symptomen kunnen zijn:
hallucinaties, wanen, formele denkstoornissen, bizar gedrag, opwinding en agitatie.
Positieve symptomen gewijzigde functie Negatieve symptomen
Hallucinaties perceptie Spraakarmoede vloeiend denken en spreken
Wanen denkvermogen Afgevlakt affect emotionele expressie
Desorganisatie controle over activiteiten Avolitie gedrevenheid en motivatie
Spraakstoornissen denken en taal Anhedonie emotionele respons
Sociale isolatie sociaal gedrag
Daarnaast kunnen zich nog symptomen voordoen op de cognitieve disfuncties en deficits: subtiele
disfunctie tijdens kinderjaren, progressieve disfunctie 2 tot 3 jaar voor eerste psychotische episode,
verloren bij psychotische episode, stabilisatie/ non- progressie in de tijd of erger bij elke episode?
Schizofrenie
Dit is volgens het DSM5. Schizofrenie duurt langer dan een psychose. Je kunt een keer een psychose
krijgen en daarna nooit meer. Iemand die schizofrenie heeft, heeft eigenlijk een hele lange psychose
of meerdere psychoses achter elkaar.
Schizofrenie versus psychotische stoornis
Er is veel discussie over de term schizofrenie. Het idee leeft dat de term onvoldoende passend is en
het wenselijker is te spreken van psychotische stoornissen. Psychotische stoornissen worden allen
gekenmerkt door psychose: een veranderende beleving van de werkelijkheid die waarnemen,
denken en emoties beïnvloedt. Mensen met schizofrenie leven 20-25 jaar minder lang. Dit komt door
de twee tot drie keer zo grote kans op hart- en vaatziekten. Dit hogere risico samen met zowel
leefstijl (bijv. roken) als de behandeling met antipsychotica. Mensen met schizofrenie hebben ook
vaker last van metabole problemen die kunnen bijdragen aan een lagere levensverwachting. In
studies is gevonden dat tussen de 9%-13% van de mensen met schizofrenie zich suïcideert. Ten
opzichte van de algemene bevolking ligt dit percentage 20 tot 50 keer hoger.
Geschiedenis
McNaughten rule = de verdachte geldt als geestelijk gezond tenzij het tegendeel wordt bewezen.
Daartoe moet worden aangetoond dat hij ten gevolge van een geestesziekte de aard en de strekking
van de daad die hij begin niet besefte of, indien hij ze wel besefte, dat hij niet wist dat wat hij deed
verkeerd was. Ook wel de right-wrong test genoemd. De straf had de taak van de bescherming van
de samenleving tegen misdaad. Menselijk gedrag werd gezien in samenhang met lichamelijke
kenmerken. De degeneratietekenen bij delinquenten wezen erop, dat zij als het ware achtergebleven
, moesten zijn in de ontwikkeling van de mensheid. Men zag lichamelijke afwijkingen bij
gedetineerden. Bij nadere beschouwing leken die kenmerken evenveel voor te komen bij niet-
gedetineerden. Meer en meer kwam men ertoe, zowel de persoonlijke eigenschappen en eventueel
ziekelijke stoornissen van de dader te bestuderen als de vele sociale factoren. In vroegere periodes,
toen weinig aandacht werd geschonken aan de persoon van de dader, werd niet of nauwelijks
onderscheid gemaakt tussen berechting van kinderen en volwassenen.
Naarmate men meer ging inzien hoe de misdaad wordt bepaald door individuele en sociale factoren,
ging men zich meer afvragen of straf gerechtvaardigd en zinvol was en of ze bijdroeg tot herstel.
Geschiedenis gedeelte nog goed doorlezen, hoofdstuk twee.
Psychiater en psycholoog
Een psycholoog doet drie jaar WO-bachelor Psychologie, gevolgd door één of tweejarige master.
Vervolgens kan men doorstuderen tot GZ-psycholoog, gezondheidspsycholoog, dat is een tweejarige
opleiding. GZ-psycholoog is in Nederland beschermde titel in het BIG-register, een gewone
psycholoog is niet beschermd. Men kan ook doorstuderen tot klinisch psycholoog, geregistreerd in
het BIG-register. Dat is een vier jaar lang specialiseren. Hierbij kan gekozen worden voor de richting
volwassenen en ouderen of voor de richting kinderen en jeugd.
Voorafgaand aan de opleiding tot psychiater volgt je de zesjarige universitaire studie Geneeskunde.
De opleiding Geneeskunde duurt 6 jaar en is opgedeeld in een 3-jarige bachelor en een 3- jarige
master. Dan ben je arts, beschermd in het BIG-register. De specialisatie tot psychiater duurt 4,5 jaar,
dat is ook beschermd in het BIG-register.
De jurist en de psychiatrische diagnose
Het is van belang voor de jurist om te weten hoe de arts een diagnose stelt. Het is ook van belang om
te weten of de psychiater afwijkt voor de jurist. In de psychiatrie is er geen gouden standaard voor
vrijwel geen enkele diagnose. Diagnostiek is gebaseerd op consensus. Het stellen van een
psychiatrische diagnose is een beschrijvende diagnose bestaande uit een samenvatting van het
beeld, de wijze waarop het mogelijk ontstaan is bij welke kenmerken van de persoon in kwestie (wat,
bij wie, onder welke omstandigheden). De classificatie is op basis van DSM.
DSM
Dit staat voor diagnostic and statistical manual of mental disorders. Het is een classificatie voor
psychische stoornissen. De huidige versie is uit 2013. De DSM is ontwikkeld voor gebruik bij met
name onderzoek. Door internationaal dezelfde criteria af te spreken voor psychiatrische
aandoeningen wordt onderzoek en communicatie duidelijker en betrouwbaarder. De DSM is dus een
classificatiesysteem, ten onrechte wordt het als een diagnose-systeem gehanteerd.
De plaats van psychiatrie binnen het Strafrecht
Artikel 39 Sr, vergelijk het huidige artikel met de vroegere terminologie: niet strafbaar is hij die een
feit begaat, dat hem wegens de psychische stoornis, psychogeriatrische aandoening of verstandelijke
handicap niet kan worden toegerekend.
Beslissingsproces
De vier vragen die in een strafrechtelijk onderzoek beantwoord moeten worden:
1. De bewezenverklaring;
2. De kwalificatiebeslissing, een empirisch feit wordt een strafbaar feit;
3. De strafbaarheid van de dader, geen strafuitsluitingsgronden?
Wanneer wederrechtelijkheid dan wel schuld (in de zin van verwijtbaarheid) ontbreekt dan verliest
het feit zijn strafbare karakter)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper KNP. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 66579 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen