2.1: De aarde als systeem
Vier lagen atmosfeer:
1. troposfeer (0-10 km) = onze focus: klimaatprocessen vinden hier plaats
2. stratosfeer (10-50 km)
- blokkeert ultraviolette straling
3. mesosfeer (50-90 km)
4. thermosfeer (90-100 km)
Hydrosfeer: vloeibare gedeelte van de aardse sferen
Biosfeer: bevat alle levende organismen op aarde
Hydrologische kringloop (waterkringloop)
- evaporatie (verdamping van zee) + verdamping meren/rivieren + transpiratie
(verdamping van planten) condensatie (stijgt) regen (soms ook sneeuw bij
stijging) infiltratie bodem en afstroming over aardoppervlak water terug naar
zee
Kringlopen zorgen voor meerdere relaties tussen de sferen zoals vorming van landschap
, Stralingsbalans: balans tussen inkomende en uitgaande zonne-energie.
- Deel van zonlicht wordt weerkaatst door wolken en aan het aardoppervlak
- Deel van energie wordt door wolken opgenomen en omgezet in warmte
- Ongeveer 50% zonne-energie wordt geabsorbeerd door aarde uitgestraald via
infrarode straling terugkaatsing naar aarde door atmosfeer gevolg: aarde blijft
warmer
o Gevolg klimaatverandering: door te veel CO2 uitstoot wordt er meer
teruggekaatst naar de aarde aarde warmt op
Stralingsbalans over de aarde
- Verschillen door
o Dag en nacht
o Seizoenen
o Breedtegraad: komt door invalshoek van de zonnestralen. Op een hogere
breedtegraat moet dezelfde hoeveelheid zonnestralen een groter oppervlak
bedekken (dus minder warmte per m2) en een grotere afstand afleggen
(warmteverlies door bewolking en stofdeeltjes)
o Albedo: mate van weerkaatsing of reflectie van zonlicht. Hoger albedo
(bijvoorbeeld ijs) kouder, lager albedo (bos) warmer
o Plaatselijke verschillen gecompenseerd door oceaanstromen en
luchtcirculatie (of terwijl wind en zeestroming)
2.2 Klimaten
Lagedrukgebied: stijgende lucht door opwarmende deeltjes
- Rond de evenaar (ICTZ)
- 60 graden NB en ZB
Hogedrukgebied: lucht is afgekoeld in troposfeer zakt naar beneden wind gaat terug
naar ‘oorspronkelijk lagedrukgebied’
- Rond 30 graden NB en ZB
- 90 graden NB en ZB
Bij de polaire cel gaat de wind richting 50 graden. Door deze koude wind wordt de
tegemoetkomende wind rond 60 graden omhooggeduwd waardoor hier een lagedrukgebied
ontstaat.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samhoogendoorn. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.