Dit is een samenvatting van de Historische context Nederland, het is een uitgebreide samenvatting met de belangrijkste inhoud voor je examen en PTA's. Er zitten ook aantekeningen verwerkt van de docent.
Verzuiling
In de periode tussen de twee wereldoorlogen was de verzuiling het kenmerk van de Nederlandse
samenleving geworden.
Je leest de krant van je eigen groep
- je stemt gewoon op de partij waarin jij leefde (jouw zuil)
- Je leefde gewoon binnen je groep -> Dit gold niet voor de leiders. Het land moest immers
bestuurd worden en geen enkele zuil had de meerderheid. Daarom moesten er altijd minstens
twee zuilen samenwerken.
- politiek systeem = verzuiling (Na 2e Wereldoorlog)
- Televisie ging bijdrage aan ontzuiling
- leiders van de zuilen besteden veel aandacht aan de vorming van de jongeren.
Wederopbouw
Iedereen draagt zijn steentje bij, iedereen ging meewerken
- wederopbouw: Marshallhulp
- 1948: ongeveer 109 doller per hoofd vd bevolking
- deels in leningen, deels in giften
- ‘voor wat hoort wat’ -> koude oorlog (Nederland koos de kant van de Amerikanen in de
Koude oorlog)
- Nederland liet door het lenen van het geld de neutrale houding los. Nederland wou eerst
neutraal blijven om buiten internationale con icten te blijven.
- communisme indammen met Marshallhulp
Babyboom
Oorzaak: na oorlog enorme stijging aantal huwelijken, want die waren vanwege de oorlog
uitgesteld. -> Gevolg: babyboom ->
Gevolg: regering moest extra voorzieningen tre en, zoals scholen, en uiteindelijk banen, huizen
Industrialisatiepolitiek
Na de oorlog lag de focus bij het ontwikkelen van de economie.
De overheid speelde hier een actieve rol in, eerder was dat niet het geval. Maar nu wel: nadruk op
zorg voor technisch onderwijs, aanleg industrieterreinen, wegen. Overheid ging zich dus
bemoeien, maar in het belang van de industrie dus.
Daar voor geloofde de overheid dat de werkeloosheid van zelf zou weggaan door de ‘wet van
vraag en aanbod.’ maar dat was niet zo. Daarom ging de overheid zich actief bemoeien.
Voor de Tweede wereldoorlog lag de focus op de landbouw, handel en de scheepvaart.
Riam Al-jabery 5H1
fl ff
, De rooms-rode coalitie
Na de Tweede Wereldoorlog: land opbouwen terwijl er geen geld was.
Er werden vaak compromissen gesloten- rooms-rode coalitie= voorbeeld
van 1948 tot 1958
Rooms= katholiek -KVP
Rode= socialisten - PvdA
Ze zijn het niet met elkaar eens maar moesten hun verschillen voor de wederopbouw aan de kant
zetten.
De regering besloot tot een geleide loonpolitiek: ->
Als de lonen laag waren, werden Nederlandse producten goedkopper dan buitenlandse
producten. Dan kon de export toenemen. Dat betekend dat er meer geld werd verdiend en meer
geïnvesteerd kon worden. Daardoor kon de economie weer gaan groeien. Om dit allemaal voor
elkaar te krijgen moesten de arbeiders voorlopig afzien van loonsverhoging.
Minder uitgeven aan salarissen, producenten verdienen dan meer en producten worden
goedkoper.
Maar hiervoor moesten de arbeiders voorlopig afzien van loonsverhoging. De twee belangrijkste
vakbonden hoorden bij de katholieke zuil en de socialistische zuil: precies de zuilen waarvan de
politieke partijen de regering vormden. Vanwege deze onderlinge verwevenheid waren er
nauwelijks protesten en massale stakingen kwamen niet voor. Door dit alles voldeed de geleide
loonpolitiek aan de verwachtingen en ontwikkelde Nederland zich tot een belangrijk exportland.
Maakbare samenleving
Idee van maakbaarheid op het land: door middel van toekomstige rampen voorkomen zoals het
‘deltaplan’
Idee van maakbaarheid in de samenleving:
welzijn: pedagogen, sociologen, psychologen en welzijnswerkers probeerde de Nederlanders tot
nog betere en deugdzamere burgers op te voeden. Dit alles gebeurde vanuit de overtuiging dat de
overheid wist wat goed voor de mensen was. Door deze bemoeienis van bovenaf kregen de jaren
vijftig later een negatief imago. Deze periode zou kleinburgerlijk, saai en braaf zijn geweest.
Verzorgingsstaat
De toenemende invloed van de overheid bleek ook uit de overheidszorg voor sociale zekerheid.
Mensen die door ziekte, ouderdom of werkloosheid niet konden werken, moesten een uitkering
krijgen.
1947: Willem Drees-> Noodwet
-alle ouderen kregen gegarandeerd een minimuminkomen. (heette eerst
noodwet)
-later werd dit de AOW
-1965: Algemene Bijstandswet: Deze wet regelde dat iedereen die
tijdelijk of langdurig niet voor zichzelf kon zorgen, kon rekenen op
nanciële hulp van de overheid. Dankzij het stelsel van sociale wetten
was de economische gelijkheid toegenomen: elke Nederlander kon
minimaal beschikken over een minimuminkomen.
Gevolgen verzorgingsstaat
Sociale wetten -> overheid zorgt voor de (zwakkeren) burgers. -> Gevolg: minder afhankelijkheid
van eigen zuil en of kerk -> Gevolg: ontzuiling + ontkerkelijking -> Gevolg: verandering politiek ->
behoefte aan meer betrokkenheid burgers -> Ontstaan van nieuwe kleine politie partijen en
bijvoorbeeld de oprichting van de D’66.
Riam Al-jabery 5H1
fi
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper riamal-jabery. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,69. Je zit daarna nergens aan vast.
