Samenvatting Inkoop
Hoofdstuk 1: de rol van inkoop binnen de keten van vraag en aanbod
1.1 Introductie
Value for taxpayers money: zo goed mogelijk omgaan met het beschikbare belastinggeld
De inkoopdoelstelling zijn een afgeleide van de organisatiedoelstellingen.
1.2 Inkoop in de keten van vraag en aanbodorganisaties
Organisaties moeten inspelen op tal van ontwikkelingen. In het businessmodel komen al deze
aspecten samen en worden afspraken gemaakt over hoe deze bestuurd en beheerd worden. Om het
businessmodel scherp te krijgen, moeten vele keuzes worden gemaakt en constant.
Inkoop begint binnen organisatie met de keuze zelf doen of inkopen.
- Bedrijfsvoering: zowel dat wat de organisatie voor haar klanten maakt als dat wat nodig is
om de organisatie zelf te laten functioneren.
- Make or buy beslissing: het vraagstuk van zelf doen of inkopen → strategische beslissing
Waardeperspectieven – Het propeller model
In dit model worden twee vragen beantwoord: voor wie voegt een bedrijf waarde toe? het antwoord
op deze vragen levert drie waarde perspectieven op:
- Klantwaarde: om klantwaarde te ontwikkelen, is het noodzakelijk dat er steeds afstemming is
tussen klantwensen, marktmogelijkheden en de kwaliteiten en capaciteiten van het eigen
bedrijf.
- Maatschappelijke waarde: maatschappelijk verantwoord ondernemen is een voorwaarde om
als organisatie succesvol te zijn. daarbij gaat het om: ethische normen en waarden,
ecologische waarden en sociale waarden.
- Aandeelhouderswaarde: de waarde op basis van de financiële resultaten van het bedrijf
afgeleid van het verdienvermogen en de risico’s verbonden aan de bedrijfsvoering.
En hoe kan een bedrijf hier succesvol in zijn? → dit zijn de drie meest bepalende factoren:
- Marktgericht: een organisatie richt haar interne processen en activiteiten op het
tevredenstellen van klanten nu en in de toekomst
- Innovatie: het ontwikkelen van nieuwe producten of diensten voor de klanten of het
aanpassen van de bedrijfsprocessen zodat klanten daar voordeel van hebben.
- Duurzaam- of maatschappelijk verantwoord ondernemen: ondernemen gericht op
economische prestaties met respect voor de sociale kant en binnen ecologische
randvoorwaarden.
, Voor inkoop zijn waarde perspectieven belangrijk, omdat deze steeds vaker worden gebruikt
voor het formuleren van de bedrijfsdoelstellingen. De inkoopdoelstellingen worden hiervan
afgeleid → inkoop levert een belangrijke bijdrage aan het realiseren van deze doelstellingen.
In de europese richtlijnen → Nederlandse aanbestedingswet op gebaseerd → staat dat
overheidsmiddelen efficiënt moeten worden ingezet om de strategie van slimme, duurzame en
inclusieve groei te realiseren.
Ketenperspectief – het porter model
Om inkoop te positioneren in de waardeketen → model van porter. Porter kijkt naar het
voortbrengingsproces als het geheel van activiteiten gericht op ontwerpen, produceren,
verkopen, leveren en onderhouden van een product of dienst voor de afnemers.
Het model is gebaseerd op waarde creatie en de marge die een bedrijf met zijn activiteiten
behaalt. De wijze waarop deze activiteiten in een bepaalde organisatie zijn ondergebracht, is
vaak branche gebonden. Porter onderscheid primaire- en ondersteunende activiteiten.
- Primaire activiteiten: richten zich op de fysieke transformatie en distributie van
eindproducten
- Ondersteunende activiteiten: zijn nodig voor de voorgang van het primaire proces
Alle activiteiten worden zo uitgevoerd dat de totale waarde groter is dan de totale kosten
- Marge: het verschil, de beloning voor het ondernemingsrisico
Vijf primaire activiteiten:
- inkomende logistiek: bijv. ingangs- en kwaliteitscontrole, opslag en voorraadbeheer
- productie: alle activiteiten gericht op de fysieke transformatie van grondstoffen,
halffabricaten en componenten tot eindproducten.
- Uitgaande logistiek: activiteiten die ervoor zorgen dat het eindproduct bij de klanten komt →
opslag, overslag, verzendklaar en de orderverwerking
- Marketing en verkoop: voorbereiden en uitvoeren van verkooptransacties bv.
marktonderzoek
- Personeelsmanagement: alle activiteiten gericht op het werven, selecteren , aannemen,
beoordelen, belonen, trainen en opleiden van medewerkers
- Infrastructuur organisatie: activiteiten die gericht zijn op de ondersteuning van alle
processen bv. financiële administratie
, De inkoopfunctie moet voorzien in de behoeften van de productie- en transformatieprocessen
(primair), maar ook in de behoeften van de ondersteunende activiteiten.
Inkoop: Een ondersteunende functie die zich richt op het voorzien van de inkoopbehoeften van het
primaire proces van een organisatie (directe inkoop) en de ondersteunende processen (indirecte
inkoop).
1.3 definities en begripsafbakening
inkoop bedrijfsleven: inkoop zorgt ervoor dat de grondstoffen, componenten en andere goederen en
diensten beschikbaar zijn, in de juiste hoeveelheid, juiste kwaliteit, en tegen de meest aantrekkelijke
prijs.
bestellen (ordering): het rechtstreeks in de catalogus van een leverancier plaatsen van een opdracht
tot levering → voorwaarden geaccepteerd
kopen (buying): aan de opdracht tot levering is er enige marktverkenning vooraf gegaan en er is
onderhandeld over condities → offertes opvragen → vergelijken → opdracht tot leveren
inkoop (purchasing): het specificeren van wat gekocht moet worden, marktverkenning en het
selecteren, contracteren, voeren van onderhandelingen met deze leverancier en het bestellen en het
bewaken van de bestelling van goederen of diensten.
Inkoop (procurement): alle activiteiten gericht op het beheersen en sturen van de stroom van
inkomende goederen en diensten, vanaf het moment dat deze de leveranciers verlaten tot en met
het ge- of verbruik in de organisatie → publieke sector: public procurement
Bevoorrading (supply): synoniem purchasing inclusief voorraadbeheer en transport
Sourcing: omvat marktonderzoek. Richt zich op het identificeren van de beste leveranciers en het
vaststellen van de volumes → publieke sector: marktoriëntatie en aanbesteden
Ketenmanagement (supply chain management): het optimaliseren van alle activiteiten tussen de
diverse partners die onderdeel uitmaken van dezelfde voortbrengingsketen → eindconsument wordt
het beste gediend
- value chain management: de ketenpartners richten zich hierbij op maximale waarde voor de
eindconsument → leveranciers en fabrikanten werken ook samen aan nieuwe producten
inkoopfunctie: het van externe bronnen betrekken van alle goederen en diensten die noodzakelijk
zijn voor de bedrijfsvoering en de instandhouding van een organisatie tegen de meest gunstige
voorwaarden
- managen van de leveranciers: externe bronnen, het betreft zowel de producten en diensten
die de organisatie inkoopt of maakt voor haar klanten.
- Instandhouding van een organisatie: het uitgangspunt is continuïteit van de organisatie
Inkoopmanagement: richt zich op het organiseren, structureren en gericht verbeteren van de
inkoopprocessen binnen een organisatie en tussen de organisatie en de leveranciers.
Lineaire inkoopproces van Weele: er wordt onderscheid gemaakt naar tactische- of initiële
inkoopfuncties, die ook wel bestel- of wervingsfunctie wordt genoemd.