Wereld vol geloof
HC 2 – Jodendom
Het verhaal van Abraham is het begin van geschiedenis van Jodendom.
Wat laat het verhaal van Abraham zien van het Jodendom?
Abraham kreeg van de Heer de opdracht om weg te trekken uit het land waar hij woont, naar een
land dat God hem wijzen zal. Veel Joden zien dit als het begin van de geschiedenis van het
Jodendom. Het reizen naar een land van Gods belofte speelt ook nog in andere verhalen in de Thora
een belangrijke rol.
Joodse mensen zien zichzelf als nakomelingen van Abraham. En dat zij geloven in één God. Verbond
van God met Joodse volk, besnijdenis als teken. Ook het verlangen naar het beloofde land.
Het wegtrekken van / je onderscheiden van andere volken is het thema in Tenach.
Betekenis Jood:
- Afkomstig van de naam Juda = vierde zoon van aartsvader Jakob
- Lid van de stam van Juda
Je bent Joods als je moeder Jodin is of bekering (matriarchaat)
Wat geloven Joden?
De wereld heiligen door volgens de wet te leven:
- De tien geboden
- Een voorschrift/gebod in de Torah noemen we een Mitswa
- Er zijn 613 mitswot (nu nog 300)
- Halacha
Halacha:
- Is het totaal van goddelijke en rabbijnse wetgeving die gefundeerd is in de Thora en
opgetekend in de Rabbijnse literatuur
- Het woord is afgeleid van lopen, waarmee wordt gesuggereerd dat dit de weg is die joden
dienen te begaan
- Vragen zoals ‘waar mag het water voor een ritueel bad vandaan komen?, ‘hoe lang moeten
de sjabbat-kaarsen branden?’, ‘welke activiteiten zijn op sjabbat verboden?’
Kosjer eten:
- Kosjer betekent: geoorloofd
- Vlees alleen van zoogdieren die herkauwen en gespleten hoeven hebben
- Regels voor vissen(alleen met vinnen en schubben) en vogels (alleen aangewezen soorten
zoals kip, eend, kalkoen)
1
, - Ritueel geslacht
- Scheiding in de keuken tussen melkkost en vleeskost
Andere rituelen:
- Besnijdenis
- Bidden (3 x per dag, thuis of in synagoge,)
- Mezoeza
- Bar/Bat Mitswa (zoon van de wet)
-
Als Joden bidden dragen zij meestal een keppeltje (om god te eerbieden), tallit (gebedsmantel) en
teffilien (gebedsriemen met doosjes waar teksten van de Thora inzitten), tsiettsiet (kwastjes)
Er zijn Orthodoxen en Liberalen. Het verschil tussen deze twee zijn:
- Kleding
- Leefstijl
- Rol van de vrouwen
Joden verwachten dat ooit Messias zal komen om als herder voor de mensen te zorgen
Messianisme. Deze verwachting is, zeker in tijden van verdrukking en vervolging, belangrijk geweest.
Joden zien Jezus als profeet, niet als de Messias (i.t.t. christenen.
Elia speelt belangrijke rol in deze toekomstverwachting: hij zal terugkeren – daarom plek voor Elia
aan tafel gereserveerd.
Jeruzalem (ir shalom) = stad van vrede = religieuze centrum met tempel = symbool van eenheid in
Jodendom.
Ballingschap= gedwongen verblijf in een ander land, omdat je niet meer in je eigen land mag wonen
Dagelijks leven:
- Sabbath (vrijdagavond en zaterdagavond)
- Synagoge
- Bidden en zingen in het Hebreeuws
Joodse rituelen op het levenspad: Besnijdenis, Bar mitswa, Choepa en begrafenisrituelen
2
,Joodse feesten:
- Pesach = uittocht uit Egypte en bevrijding
- Chanoeka = toewijding aan God, centraal staat een verhaal over opnieuw inwijden van de
tempel (lichtfeest)
- Joods Nieuwjaar = Rosj Hasjana, vast ritueel is blazen op een ramshoorn ‘sjofar’
- Poerim = door het verhaal van Ester worden joden herinnerd aan een God die redt en
voorkomt dat het Joodse volk wordt uitgeroeid (lijkt op carnaval, het slechte wordt
overstemd door goede)
Geloofsboeken
Tenach, Thora, Talmoed (mondelinge overlevering)
TeNaCh: T Thora N Neviim CH Chetoevim
Thora: De eerste vijf boeken geschreven door Mozes. Thora betekent ook wel wet.
De vijf boeken van de Thora zijn:
1. Genesis
2. Exodus
3. Leviticus
4. Numeri
5. Deuteronomium
Neviim: Profeten zijn waarschuwers i.p.v. waarzeggers. De Neviim bestaan uit twee delen:
1. Vroege profeten: Jozua, rechters, Samuël, Koningen
2. Late profeten : Jesaja, Jeremia, Ezechiël, 12 kleine profeten
Chetoevim: Geschriften bestaande uit: Psalmen, Job, Spreuken, Ruth, Hooglied, Prekider,
Klaagliederen, Ester, Daniël, Ezra, Nehemia, Kronieken
3
, HC 3 – Islam
De Islam betekent letterlijk: onderwerping, jezelf ondergeschikt maken aan de wil van God
Mohammed: Rol en rolmodel
Koran: ontstaan, rol, hadith
Allah: God
De Islam is na het Christendom de tweede godsdienst in Nederland.
De instroom van moslims begon in de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw, toen er grote
groepen Marokkanen en Turken naar Nederland werden gehaald om te voorzien in een tekort aan
arbeidskrachten.
Ontstaan van de Islam:
De Islam is ontstaan rond het jaar 570, toen de profeet Mohammed geboren werd. Veel Moslims
zien Ibrahim als de eerste moslim. Met Ibrahim wordt dezelfde persoon bedoeld als de Abraham die
in het jodendom en christendom een belangrijke rol speelt. De verhalen over Abraham die in de
Thora en de Bijbel staan, zijn in de Islam ook bekend.
Bij het lezen van de verhalen over Ibrahim in de Koran (Heilige Boek van de moslims) benadrukken
zij, dat Ibrahim een man was die zich richtte naar de wil van God. Moslims zeggen: Ibrahim
onderwierp zich aan het gebod van Allah als richtsnoer voor zijn leven. Daarom is hij voor alle
4
