vertering: het afbreken van grote organische moleculen tot kleine organische moleculen.
Kenmerken:
- verteringsproducten zijn nog energierijk.
- vindt meestal plaats buiten het cytoplasma.
- organische moleculen worden verkleind om in cellen te kunnen worden opgenomen.
basisstof 2 Voedingsmiddelen en voedingsstoffen
voedingsmiddelen: alles wat je eet of drinkt. Voedingsmiddelen bevatten voedingsstoffen.
Functies van voedingsstoffen:
- bouwstoffen: worden gebruikt bij de vorming van cellen en weefsels.
- groei en ontwikkeling
- vervanging van afgestorven cellen
- herstel van verwondingen
- brandstoffen: voedingsstoffen die energie leveren. → beweging en
lichaamstemperatuur handhaven.
- beschermende stoffen
Je hebt voedingsstoffen uit alle zes groepen nodig om gezond te blijven. Een tekort
aan bepaalde voedingsstoffen kan ziekte veroorzaken.
,Eiwitten (proteïnen)
bouw
Polymeren van enkele tot
duizenden aminozuren.
De ruimtelijke structuur bepaalt
grotendeels de functie van het
eiwit.
functie
- Eiwitten zijn belangrijke bouwstoffen van cellen en weefsels: cytoplasma,
membranen, kernplasma tussencelstof, etc.
- Ook reguleren eiwitten bijna alle processen in een organisme en bij chemische
reacties: enzymen, hormonen.
- Ze zijn betrokken bij het transport van stoffen en de celcommunicatie:
transporteiwitten.
- Brandstoffen: 1g eiwit → 17 kJ energie
vertering
In het verteringsstelsel worden eiwitmoleculen gesplitst in afzonderlijke
aminozuurmoleculen die worden opgenomen in het bloed. Via het bloed worden
aminozuren naar de organen vervoerd en in de cellen bij de eiwitsynthese weer aan
elkaar gekoppeld.
8 essentiële aminozuren: kunnen niet in het lichaam worden gevormd. → moeten
daarom in het voedsel voorkomen.
12 niet-essentiële aminozuren: kunnen in het lichaam worden gevormd in de lever
door transaminering: het overplaatsen van een aminogroep (-NH2).
Aminozuren die niet bij de synthese van eiwitten worden gebruikt, worden gedissimileerd.
→ levert energie, dus kunnen de eiwitten worden gebruikt als brandstof. Dit gebeurt
bij een overschot aan aminozuren en onvoldoende glucose.
→ uit de aminogroep ontstaat ureum dat met de urine wordt uitgescheiden.
Disachariden ontstaan uit een condensatiereactie.
Polysachariden ontstaan uit polymerisatie (meerdere condensatiereacties).
functie
- Brandstoffen: 1g koolhydraat → 17 kJ energie
- Bouwstoffen
b.v. desoxyribose in DNA-moleculen
celmembranen bevatten eiwitmoleculen met koolhydraatketens
vertering
De poly/di-sachariden worden omgezet in monosachariden en opgenomen in de
dunne darm.
Overtollige hoeveelheid koolhydraten wordt in je lichaam opgeslagen.
→ Een klein deel wordt omgezet in glycogeen en opgeslagen in de lever en
spieren.
→ Het grootste deel wordt omgezet in vet en opgeslagen in het onderhuidse
bindweefsel of rondom organen.
voedingsvezels: stoffen die niet door enzymen uit het verteringsstelsel van de mens
worden verteerd (bv. cellulose en pectine). Voornamelijk koolhydraten uit de celwanden van
plantaardige voedingsmiddelen. Worden afgebroken door bacteriën in de darmen.
- bevorderen de darmperistaltiek
- snel een verzadigd gevoel → gemakkelijker een gezond gewicht behouden.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper carolienlamboo. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.